Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας
Δημοσιογράφος I.J.F.
Ζούμε σε εποχές αναμφίβολα ιστορικές. Εποχές όπου νοήματα διαστρεβλώνονται και επανανοηματοδοτούνται. Προτείνω, στον ιστορικό του μέλλοντος να καταγράψει την εποχή μας ως “εποχή του προφανές”. Να αφήσει στην άκρη τα εύκολα και τις αναλύσεις. Όλο και κάποιοι θα μιλήσουν για όλα αυτά τα εύκολα, και τους ντόπιους ολιγάρχες που έκαναν αυτό το κομμάτι γης αποθήκη κουρελιασμένων ψυχών. Όλο και κάποιος θα μιλήσει για τους ντόπιους υποτακτικούς που έκαναν ένα τόπο προτεκτοράτο, υπακούοντας στα μεγάλα παγκόσμια αφεντικά τους. Όλοι θα μιλήσουν για το προμελετημένο σχέδιο εγκλωβισμού εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών σε αυτό το μικρό κομμάτι γης, όταν όλος ο ευρωπαϊκός χώρος θα μπορούσε άνετα να διαμοιράσει ισόποσα όλους αυτούς τους ανθρώπους.
Ζούμε στην εποχή, όπου το προφανές προτάσσεται για βραβείο, αφού τίποτα δυστυχώς, δεν υπάρχει που να υπερβαίνει εαυτόν και να δημιουργεί αρετή. Δυστυχώς γυρίσαμε στην αρχή. Πρέπει να μάθουμε ξανά την άλφα βήτα, να ψελλίσουμε ένα-ένα τα πράγματα, και να ανακαλύψουμε ξανά αρετές που νομίζαμε ότι τις κατείχαμε.
Βραβείο σε όποιον ταΐζει ένα βρέφος πρόσφυγα, δώσει τροφή και στέγη στον κατατρεγμένο πρόσφυγα. Βραβείο στο προφανές, γιατί δυστυχώς φαίνεται πως μόνο αυτό μπορούμε να ακουμπήσουμε και γιατί αυτό μας έχει απομείνει, όλα τα άλλα βουλιάζουν και χάνονται ή είναι μαύρα και κατοικούν στις σκιές.
Και τι περιμένουμε τώρα; Πως η Ευρώπη θα δείξει το ανθρωπιστικό της πρόσωπο και θα γίνει η Ευρώπη των λαών που δεν αφήνει τα παιδάκια να βουλιάζουν στις λάσπες της; Μα η Ευρώπη υπήρξε το λίκνο του καπιταλισμού. Και οι εκπρόσωποι της αστικής τάξης διαμόρφωσαν μια ανθρωπιστική κοσμοαντίληψη που είχε κέντρο τον άνθρωπο, που όμως δεν είχε πολύ σχέση με την υλική πραγματικότητα.
Στη γέφυρα που οδηγεί από την εθνική οδό προς την Ειδομένη, οι άνθρωποι που περπατούν φορτωμένοι με πράγματα είναι συνήθως πρόσφυγες. Στα “βήματα” των προσφύγων περπάτησε ο διεθνούς φήμης Κινέζος εικαστικός Άι Γουέι Γουέι, που βρέθηκε στο μικρό αυτό ακριτικό χωριό, που τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει στρέψει πάνω του τα βλέμματα του πλανήτη.
«Η Ειδομένη δεν έχει τύχει της προσοχής και της βοήθειας που χρειάζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και είναι πολύ δύσκολο για την Ελλάδα να το χειριστεί όλο αυτό μόνη της», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κινέζος εικαστικός, ο οποίος βρίσκεται στην Ειδομένη, με αφορμή ντοκιμαντέρ που γυρίζει σχετικά με την προσφυγική κρίση στην Ευρώπη.
«Βρισκόμαστε εδώ σε μια κατάσταση, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν πάψει να υπάρχουν», λέει και εξηγεί πως «ζούμε μία ιστορική στιγμή, κι εμείς είμαστε εδώ για να αποτυπώσουμε όλο αυτό τον ανθρώπινο αγώνα και να τον προβάλλουμε σε όλο τον κόσμο».
Ο Κινέζος εικαστικός και το συνεργείο του, που έχουν επισκεφθεί πολλές φορές και τη Λέσβο, αποτυπώνουν σε ήχο και εικόνα την κατάσταση των προσφύγων, κάνουν έρευνα και τεκμηρίωση και -κυρίως- συνομιλούν με τους ίδιους τους πρόσφυγες. «Μιλάμε με τους πάντες, ακόμη και με τους ανθρώπους που αναλαμβάνουν το άχαρο έργο του να θάψουν κάποιον πρόσφυγα που έχασε τη ζωή του στο ταξίδι αυτό», εξηγεί.
Η αίσθηση που του έχει αφήσει η επαφή του με τους πρόσφυγες το τελευταίο τριήμερο στην Ειδομένη είναι πως οι άνθρωποι αυτοί «δεν κατανοούν γιατί η Ευρώπη δεν συμφωνεί σε ένα κοινό σχέδιο για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης και γιατί οι χώρες οι ευρωπαϊκές είναι τόσο διχασμένες και προβάλλουν κάποιες τρελές ιδέες, τις οποίες κανείς δεν κατανοεί».
Οι πρόσφυγες που συνεχίζουν να καταφτάνουν στην Ειδομένη, παρά το γεγονός ότι η σιδερόφραχτη πύλη στην ουδέτερη ζώνη Ελλάδας-ΠΓΔΜ παραμένει ερμητικά κλειστή, εξακολουθούν, όπως λέει, να ελπίζουν ότι κάτι θα γίνει και θα περάσουν. Παρά το γεγονός ότι εδώ είναι το τέλος του ταξιδιού τους, όταν τους ρωτώ γιατί συνεχίζουν, μου λένε πως θα ανοίξουν τα σύνορα. Βλέπετε, έρχονται από πολύ μακριά και χρειάζονται μια στιγμή ειρήνης, την οποία και πιστεύουν πως θα κατακτήσουν τελικά».
Πρόσφυγες, οι οποίοι αναζήτησαν τη σωτηρία τους από έναν πόλεμο που οι ιμπεριαλιστές αναζωπυρώνουν συνέχεια, και από την άλλη μια νομπελίστρια (Μ. Μαγκουαίρ) που υποστηρίζει πως «αν μάθουμε ν’ ακούμε όλες τις φωνές, θα έχουμε κάνει ένα βήμα προς την εξάλειψη της βίας». Σαν να είναι οι πόλεμοι, παρελθόντες και ιδιαίτερα παρόντες, οι μεταναστεύσεις, η φτώχεια και όλα τα βάσανα των υποτελών τάξεων απανταχού της γης, αποτελέσματα μιας αδικίας που οι καλές προθέσεις κάποιων ανθρώπων μπορούν να θεραπεύσουν.
Από τα ΜΜΕ ότι οι γιαγιάδες που τάϊσαν το βρέφος προσφυγόπουλο, και ένας ψαράς που έσωσε από πνιγμό κάποιους πρόσφυγες έχουν προταθεί επίσημα για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Οι παραπάνω άνθρωποι έκαναν αυτό που σχεδόν ανακλαστικά πρέπει να γίνεται. Το προφανές. Δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους έσπευσαν με την παρουσία τους και τον λόγο τους αχυράνθρωποι, ώστε να κερδίσουν μια στάλα πολιτική υπεραξία, να προσπαθήσουν να δείξουν και αυτοί ότι είναι άνθρωποι. Μάταια όμως…οι αχυράνθρωποι δεν έχουν αισθήσεις, ούτε αισθήματα, μόνο άχυρα…
