«Απογειώθηκε» το πρόγραμμα χορήγησης αδειών διαμονής «χρυσή βίζα» το 2018, επιβεβαιώνοντας τις αναφορές στελεχών της αγοράς ακινήτων, αλλά και του φορέα Enterprise Greece που προωθεί το πρόγραμμα στο εξωτερικό, ότι η ζήτηση έχει αυξηθεί σημαντικά. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, ο αριθμός των αδειών που εκδόθηκαν σε επενδυτές ακινήτων σχεδόν τριπλασιάστηκε σε ετήσια βάση, καθώς κατά το 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2018 το σχετικό μέγεθος ανήλθε σε 1.450 άδειες, από 560 που είχαν χορηγηθεί το αντίστοιχο διάστημα του 2017.
Συνολικά, από την έναρξη του προγράμματος στα μέσα του 2013 και μέχρι το τέλος Νοεμβρίου του 2018, έχουν εκδοθεί 3.620 άδειες διαμονής σε επενδυτές από χώρες εκτός Ε.Ε. Αξίζει μάλιστα να καταγραφεί και μια σημαντική τάση, καθώς από τις άδειες αυτές, περίπου το 1/3 αφορά ακίνητα που αποκτήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το γραφείο της Αθήνας έχει εκδώσει 1.143 από τις 3.620 άδειες. Αλλες 968 άδειες έχουν χορηγηθεί από την υπηρεσία υποδοχής του Πειραιά, που αφορά αγορές ακινήτων σε περιοχές κυρίως των νοτίων προαστίων, ενώ την πρώτη τριάδα συμπληρώνει η Παλλήνη, που καλύπτει αγορές στα ανατολικά προάστια, με 644 άδειες. Εν ολίγοις, σχεδόν το 76% των αδειών διαμονής αφορά επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν στην αγορά κατοικίας της Αττικής.
Εκτός του Λεκανοπεδίου, η μεγαλύτερη ζήτηση εντοπίζεται στη Χαλκιδική και στην Κρήτη. Συγκεκριμένα, η υπηρεσία του Πολύγυρου έχει εκδώσει μέχρι σήμερα 198 άδειες, ενώ εκείνη των Χανίων άλλες 139. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς ακινήτων, είναι πιθανό, όσο βελτιώνεται το τουριστικό προϊόν και ενισχύονται οι επενδύσεις για την ανάπτυξη σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, που να περιλαμβάνουν και τουριστικές κατοικίες προς πώληση, να αυξηθούν τα μεγέθη και σε περιοχές εκτός Αττικής.
Το βέβαιο πάντως είναι ότι η ζήτηση για άδειες διαμονής δεν επηρεάστηκε ουδόλως από την υπόθεση με τις αγορές ακινήτων μέσω τερματικών POS και τον θόρυβο που προκλήθηκε. Οπως μάλιστα αναφέρει στην «Κ» ο κ. Αλέξανδρος Ρισβάς, επικεφαλής της δικηγορικής εταιρείας Ρισβάς & Συνεργάτες, η οποία δραστηριοποιείται στην αγορά των αδειών διαμονής και είναι και ενεργό μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Μετανάστευσης Επενδύσεων, η πρόσφατη τροπολογία που επιχειρεί να «θωρακίσει» ακόμα περισσότερο το νομοθετικό πλαίσιο για τη χορήγηση των αδειών, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Υπενθυμίζεται ότι, όπως αποκαλύφθηκε από την υπόθεση Παπαευαγγέλου, οι ενδιαφερόμενοι Κινέζοι πλήρωναν τμηματικά ποσά μέσω POS, έως ότου συμπληρωθεί σταδιακά το ελάχιστο ποσό των 250.000 ευρώ, διαδικασία που μπορεί να απαιτούσε έως και 18-24 μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί, καθώς συχνά το προς αγορά ακίνητο βρισκόταν υπό κατασκευή.
Η πρακτική αυτή λαμβάνει τέλος με τη σχετική τροπολογία, αφού, όπως ορίζεται, η αξία του ακινήτου (που κατ’ ελάχιστον παραμένει 250.000 ευρώ) θα πρέπει να καταβάλλεται ολοσχερώς κατά την υπογραφή του αντίστοιχου συμβολαίου.
Η δε καταβολή του ποσού θα πρέπει να γίνεται στο σύνολό του με δίγραμμη τραπεζική επιταγή σε πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί στην Ελλάδα ή με μεταφορά πίστωσης και πάλι σε λογαριασμό στην Ελλάδα.
Η σχετική διατύπωση πάντως έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε αρκετούς μεσίτες, οι οποίοι σημειώνουν ότι με τον τρόπο αυτό δεν θα μπορεί ο υποψήφιος αγοραστής να κατοχυρώσει το ακίνητο που τον ενδιαφέρει μέσω της καταβολής κάποιας προκαταβολής, κάτι το οποίο είναι πάγια πρακτική στην αγορά ακινήτων. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Ρισβά, η τροπολογία ορίζει ως ελάχιστο ποσό που πρέπει να καταβληθεί εξ ολοκλήρου τις 250.000 ευρώ. Ούτως ή άλλως, αν υπολογιστούν και τα υπόλοιπα έξοδα και φόροι που συνοδεύουν την αγορά, το ποσό αυτό ξεπερνιέται εύκολα, με αποτέλεσμα να μπορεί το πλεονάζον κόστος να καταβάλλεται ως προκαταβολή για το «κλείσιμο» του ακινήτου.
Αυστηρότερους ελέγχους ζητεί η Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εν τω μεταξύ, χθες, με σχετική έκθεσή της έστειλε ηχηρό μήνυμα με αποδέκτες όλα τα κράτη-μέλη που έχουν σε εφαρμογή προγράμματα προσέλκυσης επενδυτών από τρίτες χώρες, με δέλεαρ την έκδοση άδειας διαμονής ή ακόμη και τη χορήγηση ιθαγένειας και διαβατηρίου. Πρόκειται για την πρώτη φορά που υποβάλλεται ολοκληρωμένη έκθεση για τα σχετικά προγράμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κάτι που δείχνει και την ανησυχία που επικρατεί το τελευταίο διάστημα αναφορικά με ζητήματα που άπτονται της ασφάλειας, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά.
Ειδική μνεία και ανάλυση γίνεται για τις τρεις χώρες που αυτήν τη στιγμή χορηγούν και διαβατήρια, εκτός από άδειες διαμονής, και συγκεκριμένα την Κύπρο, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία. Ο κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, δήλωσε σχετικά: «Η νόμιμη διαμονή στην Ε.Ε. και στον χώρο Σένγκεν συνοδεύεται από δικαιώματα και προνόμια στα οποία δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση. Τα κράτη-μέλη πρέπει ανά πάσα στιγμή να τηρούν και να εφαρμόζουν πλήρως τους υφιστάμενους υποχρεωτικούς ελέγχους και τις ισορροπίες, και τα εθνικά συστήματα χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές δεν θα πρέπει να εξαιρούνται». Αντίστοιχα, η κ. Βιέρα Γιούροβα, επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, σημείωσε ότι «θέλουμε μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο χορηγούνται οι ιθαγένειες και περισσότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών».