Με την παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη η υπογραφή της σύμβασης – Όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά, η χρηματοδότηση και οι προκλήσεις για το εμβληματικό έργο του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης

Στην τελική ευθεία εισέρχεται το μεγαλύτερο έργο υποδομής που έχει σχεδιαστεί ποτέ για την Κρήτη, καθώς την Πέμπτη 9 Μαΐου 2025, εκτός απροόπτου, θα υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 2 δισ. ευρώ, συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα οδικά έργα της Ευρώπης και υλοποιείται από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που αναλαμβάνει ως ανάδοχος μέσω σύμβασης παραχώρησης διάρκειας 35 ετών – εκ των οποίων τα πέντε πρώτα έτη αφορούν τη φάση των μελετών και των κατασκευών.

Χανιά – Ηράκλειο και προαίρεση για Κίσσαμο

Η κύρια σύμβαση αφορά το τμήμα 157 χιλιομέτρων από τα Χανιά έως το Ηράκλειο, ενώ υπό προαίρεση περιλαμβάνεται και η επέκταση κατά 30 χιλιόμετρα προς Κίσσαμο, από τον ανισόπεδο κόμβο Χανίων έως τη δυτική άκρη του νομού. Με την πλήρη υλοποίηση του σχεδίου, ο νέος ΒΟΑΚ θα καλύπτει σχεδόν ολόκληρη τη βόρεια ακτογραμμή της Κρήτης, από την Κίσσαμο έως τον Άγιο Νικόλαο, με εξαίρεση τη Σητεία.

Πηγές χρηματοδότησης και σκιώδη διόδια

Η χρηματοδότηση του έργου προέρχεται από συνδυασμό δημόσιων και ιδιωτικών πόρων, με συμμετοχή από:

• Το ΕΣΠΑ 2021–2027,

• Το Ταμείο Ανάκαμψης (με 490 εκατ. ευρώ συνολικά για όλα τα τμήματα),

• Εθνικούς πόρους,

• Τέσσερις συστημικές τράπεζες,

• Καθώς και ίδια κεφάλαια της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Η κρατική συμμετοχή για το βασικό τμήμα Χανιά – Ηράκλειο ανέρχεται σε 693 εκατ. ευρώ, ενώ για την προαιρετική επέκταση Κίσσαμος – Χανιά υπολογίζεται στα 99 εκατ. ευρώ. Συνολικά, το Δημόσιο θα συνεισφέρει 792 εκατ. ευρώ.

Κατά την περίοδο λειτουργίας, η εταιρεία θα αποζημιώνεται με σκιώδη διόδια, ένα μηχανισμό που προβλέπει επιδότηση έως και 64,62% επί των τελών διοδίων, ανάλογα με την κυκλοφορία.

Τεχνικά χαρακτηριστικά – Έργο σύγχρονων προδιαγραφών

Ο νέος αυτοκινητόδρομος θα είναι κλειστού τύπου, με:

• Δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση,

• Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ),

• 46 ανισόπεδους κόμβους,

• 15 σήραγγες συνολικού μήκους 14,5 χλμ.,

• 40 γέφυρες μήκους 8,67 χλμ.,

• Και ανώτατη ταχύτητα 130 χλμ./ώρα.

Με την ολοκλήρωση του έργου, η διαδρομή Χανιά – Ηράκλειο θα διαρκεί μόλις 70 λεπτά, ενώ το συνολικό ταξίδι έως τον Άγιο Νικόλαο θα διαρκεί περίπου 100 λεπτά.

Τα άλλα τμήματα του ΒΟΑΚ

Η συνολική υλοποίηση του ΒΟΑΚ προχωρά μέσα από τρία ξεχωριστά έργα:

1. Χανιά – Ηράκλειο (με προαίρεση Κίσσαμος – Χανιά): Μέσω παραχώρησης στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

2. Χερσόνησος – Νεάπολη (22,5 χλμ.): Μέσω ΣΔΙΤ, από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, μετά την απορρόφηση της τελευταίας από τον Όμιλο AKTOR.

3. Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος (14,5 χλμ.): Δημόσιο έργο με ανάδοχο την AKTOR.

Οι προκλήσεις και το μέλλον της ανατολικής επέκτασης

Παρά τη θετική δυναμική, παραμένουν ανοιχτά ζητήματα, όπως οι πιθανές προσφυγές από ΟΤΑ (όπως οι Δήμοι Ηρακλείου και Μαλεβιζίου) για τον επανασχεδιασμό τοπικών κόμβων. Επίσης, η επέκταση προς τη Σητεία παραμένει εκτός του τρέχοντος σχεδίου, με την κυβέρνηση να δηλώνει ότι το ζήτημα θα εξεταστεί στο μέλλον.

Η υλοποίηση του ΒΟΑΚ αναμένεται να φέρει κατακόρυφη αναβάθμιση στην οδική ασφάλεια, να ενισχύσει τον τουρισμό, τις εμπορευματικές μεταφορές και να φέρει την Κρήτη πιο κοντά στα ευρωπαϊκά πρότυπα σύγχρονων υποδομών.

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Ισχυρή παρουσία στον τομέα των παραχωρήσεων

Με την ανάληψη του ΒΟΑΚ, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ενισχύει το χαρτοφυλάκιό της στον τομέα των υποδομών και των παραχωρήσεων. Ήδη διαχειρίζεται μεγάλους οδικούς άξονες, όπως η Αττική Οδός, η Κεντρική Οδός και η Νέα Οδός, ενώ σύντομα αναμένεται να προστεθεί και η Εγνατία Οδός.