«Φως» στη ανάδειξη της ιστορικής συνέχειας του πολιτισμού του Κρήτης, στη προέλευση, στη καταγωγή του πληθυσμού, αλλά και του φυσικού πλούτου και των καταβολών της Κρητικής διατροφής, θα ρίξουν οι επιστήμονες του εργαστηρίου «αρχαίου DNA» που θα συσταθεί και θα λειτουργήσει στο ΙΤΕ με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης.
Σήμερα στη Περιφέρεια, ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης συνυπέγραψε με το Διευθυντή του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ Νεκτάριο Ταβερναράκη τη σχετική σύμβαση για τη λειτουργία του εργαστηρίου, έργο που χρηματοδοτείται με 80.000 από τη Περιφέρεια Κρήτης. Παρόντες στη υπογραφή της σύμβασης επίσης ήταν ο Δημήτρης Καφετζόπουλος ερευνητής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο ΙΤΕ, η Αθανασία Κάντα επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων, και ο επιστημονικός συνεργάτης του ΙΤΕ Μηνάς Τσικριτζής.
Όπως ανέφερε ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης «πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό επιστημονικό έργο, και η Περιφέρεια αποδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι συνεργάζεται με τα ερευνητικά και επιστημονικά ιδρύματα της Κρήτης, με το ΙΤΕ, με τους εξαίρετους επιστήμονες του, και είμαστε υπερήφανοι για αυτό». Υποχρέωση μας είναι-τονισε ο Σταύρος Αρναουτάκης- να υποστηρίζουμε αυτές τις προσπάθειες. «Πρόκειται για ένα εργαστήριο που θα προσφέρει πάρα πολλά στην επιστήμη. Χαιρόμαστε που θα συνεργαστούμε για άλλη μια φορά με τους επιστήμονες, τους αρχαιολόγους, με το ΙΤΕ. Θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν σημαντικές ανακοινώσεις για περαιτέρω συνεργασία με τα ερευνητικά και επιστημονικά μας ιδρύματα ενόψει και της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020».
Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ Νεκτάριος Ταβερναράκης ευχαρίστησε τη Περιφέρεια για τη στήριξη και τη χρηματοδότηση του έργου. «Το επιστημονικό έργο που αναλαμβάνουμε είναι εξαιρετικά σημαντικό και θα γίνει έρευνα αιχμής η οποία «παντρεύει» το πολιτισμό και τις θετικές επιστήμες» είπε ο κ. Ταβερναράκης.
Από την πλευρά του ο ερευνητής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο ΙΤΕ Δημήτρης Καφετζόπουλος επεσήμανε: «Αυτή η επιστημονική δραστηριότητα θα επιτρέψει στο να συλλέξουμε νέα στοιχεία που θα ρίξουν «φως» στη προσέλευση και στη καταγωγή του πληθυσμού, όχι μόνο του δικού μας αλλά όλης της Ελλάδας και να συνδέσουμε μια τέτοια πρωτοβουλία με μια αντίστοιχη μεγάλη Ευρωπαϊκή κίνηση η οποία αποβλέπει ακριβώς στο να συσταθεί σε πανευρωπαϊκό δίκτυο με τέτοια Ευρωπαϊκή υποδομή».
Στην Ελλάδα-τόνισε ο κ. Καφετζόπουλος- για πρώτη φορά συστήνεται εξειδικευμένο εργαστήρι για την ανάλυση αρχαίου DNA. «Δυστυχώς αυτό που βλέπαμε, είναι, τα δείγματα από τη πλούσια αρχαιολογική έρευνα που γίνεται στη χώρα μας να φεύγουν στο εξωτερικό και να γίνονται οι αναλύσεις, πράγμα το οποίο κόστιζε και σε χρήμα αλλά και σε φήμη για τα Ελληνικά Ιδρύματα. Θα προσπαθήσουμε να κινηθούμε γρήγορα και το εργαστήριο θα είναι πλήρως λειτουργικό μέχρι το τέλος του χρόνου. Κάνοντας αυτές τις αναλύσεις μπορούμε να μάθουμε για παράδειγμα ποιες αρρώστιες είχαν οι πρόγονοι μας, να βρούμε παθογονικά προβλήματα, τη καταγωγή πληθυσμών, τη σύνθεση πληθυσμών πόλεων κ.α. Έτσι αυτή η σύγχρονη τεχνολογία ανοίγει ένα σημαντικό παράθυρο στο παρελθόν».
Η επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων Αθανασία Κάντα υπογράμμισε ότι «το εργαστήριο αυτό το σχεδιάζαμε τα τελευταία χρόνια και χαίρομε ιδιαίτερα που ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και θα γίνει. Ήταν κάτι που πραγματικά χρειαζόταν γιατί δεν υπήρχε στην Ελλάδα. Μπορούμε να συμπληρώσουμε πολύ σοβαρά την έρευνα μας όχι μόνο με το ανθρώπινο DNA, εγώ ευελπιστώ και με το DNA ζώων, ακόμα και των σπόρων, γιατί έτσι θα πάρουμε περισσότερες πληροφορίες. Έχουμε πάρα πολλά υλικά-δείγματα από όλη την Ελλάδα και μόλις γίνει το εργαστήριο ευελπιστώ ότι θα έχουμε άφθονη προσέλευση». Η κ. Κάντα πρόσθεσε ότι θα επιθυμούσε να αναλύσει δείγμα από το νεολιθικό νεκροταφείο του Αποσελέμη, αλλά και κάποια οστά βοοειδών από νεολιθικό σπήλαιο της Σητείας.
Σκοπός και περιεχόμενο του έργου
Σκοπός του έργου είναι η σύσταση και λειτουργία του πρώτου εργαστηρίου της χώρας για την ανάλυση αρχαίου DNA με την αξιοποίηση της μακράς εμπειρίας του ΙΜΒΒ-ΙΤΕ στην ανάλυση DNA (μοριακό χαρακτηρισμό κλινικών δειγμάτων, ανάγνωση γονιδιωμάτων, πιστοποίηση τροφίμων για γενετική τροποποίηση κ.α.) και στην ανάπτυξη της κατάλληλης τεχνολογίας που θα απαντά στα ερωτήματα της εξελικτικής Βιολογίας και της σύγχρονης αρχαιολογικής έρευνας. Πιο συγκεκριμένα:
Η συγκεκριμένη δραστηριότητα πρέπει να αναπτυχθεί άμεσα, όχι μόνο για να ανταποκριθεί στην σημαντικότατες ανάγκες των αρχαιολογικών ερευνών, αλλά και να προλάβει τις αντίστοιχες ανταγωνιστικές προσπάθειες, κυρίως από ιδρύματα του εξωτερικού που αποβλέπουν στην αξιοποίηση του αρχαιολογικού πλούτου της χώρας μας.
Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα από την σύσταση και λειτουργία του εργαστηρίου Αρχαίου DNA στη Κρήτη θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την υλοποίηση νέων ερευνητικών προγραμμάτων και την παροχή ερευνητικών υπηρεσιών, για την ανάπτυξη νέων προηγμένων τεχνολογικών υποδομών και εισροή σημαντικών χρηματοδοτήσεων και για την προβολή της Κρήτης από νέα επιστημονικά ευρήματα και την απήχησή τους στην επιστημονικό χώρο και στο ευρύτερο κοινό.
Με βάση τα παραπάνω κρίνεται απαραίτητη η υποστήριξη της σύστασης ενός εργαστηρίου ανάλυσης Αρχαίου DNA στους χώρους του ΙΤΕ, σύμφωνα με τις υψηλές απαιτήσεις και προδιαγραφές για το χειρισμό των αρχαίων δειγμάτων, και την πραγματοποίηση της πρώτης επιδεικτικής μελέτης.