Κάθε άλλο παρά ξεκάθαρη είναι η υπόθεση με τα ακίνητα και μνημεία που έχουν περάσει στο Υπερταμείο. Αυτό προέκυψε μέσα από τη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων το βράδυ της Κυριακής παρουσία της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Βλαζάκη, των βουλευτών Χανίων Α. Μπαλωμενάκη και Β. Βαγιωνάκη, θεσμικών φορέων και πολλών πολιτών.
Παρά την επί βδομάδες συσκότιση που προέκυψε μέσω και των ανακοινώσεων της Ν.Ε. Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ το θέμα με τη μεταβίβαση των ακινήτων του Δήμου Χανίων (αλλά και άλλων δήμων στα Χανιά) δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο. Στη συζήτηση, και εκ μέρους των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε παραδοχή πως “το θέμα είναι πάρα πολύ σοβαρό και πάρα πολύ σύνθετο”, όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπαλωμενάκης.
Αν προκύπτει κάτι καινούργιο είναι δια του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων, αφού σύμφωνα με τον πρόεδρό του κ. Γιάννη Δασκαλάκη, το Δ.Σ. του Συλλόγου θα καταθέσει αίτηση ακύρωσης του νόμου.
Νωρίτερα πάντως η Γενικής Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Μαρία Βλαζάκη αν και παραδέχθηκε ότι υπάρχει θέμα, καθησύχασε λέγοντας ότι θα διασφαλιστεί η εξαίρεση των ακινήτων.
Είπε χαρακτηριστικά ότι:
“Τα μνημεία μνημεία, οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μουσεία, οι ιστορικοί τόποι προστατεύονται από το Σύνταγμα και το Νόμο και είναι πράγματα εκτός συναλλαγής, την κυριότητα, νομή και διαχείριση των οποίων πρέπει να έχει το ΥΠΠΟΑ. Γι’ αυτό το λόγο επαναλαμβάνω ότι δεσμεύομαι προσωπικά για την καθολική ταυτοποίηση των εξαιρούμενων αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ακινήτων που εξυπηρετούν την πολιτιστική κληρονομιά και για τη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα τους με κάθε θεσμικό τρόπο, ώστε να μην κινδυνεύσουν στο μέλλον είτε από παρερμηνείες είτε σκοπίμως, όπως συνέβη στο παρελθόν.”
Ο βουλευτής Χανίων κ. Αντώνης Μπαλωμενάκης ήταν πιο αναλυτικός και λιγότερο καθησυχαστικός ξεκαθαρίζοντας ότι “το θέμα είναι πάρα πολύ σοβαρό και πάρα πολύ σύνθετο”.
Είπε χαρακτηριστικά σε δηλώσεις του:
Δυστυχώς δεν έχουν φωτιστεί ακόμα όλες οι πτυχές αυτής της νομοθετικής μεταβολής του προπερασμένου έτους. Εγώ δε θέλω να αναλύσω την ιστορία του Υπερταμείου, είναι γνωστή. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι αυτό που προέχει είναι να κάνουμε συγκεκριμένες, συντονισμένες ενέργειες για να αποτρέψουμε κάποιο δυσάρεστο επεισόδιο, δηλαδή να ξεφύγει κάποιο από τα μνημεία που ήδη έχει ενταχθεί στον κατάλογο.”
Στη συνέχεια εξέφραση τη βούληση και τη δέσμευση για την παρακολούθηση της διαδικασίας (μαζί με τους φορείς των Χανίων) ώστε να διασφαλιστεί ότι από τα ακίνητα αυτά που συμπεριλαμβάνονται στους καταλόγους να μην περιέλθει στο Υπερταμείο.
“Αυτή είναι η δέσμευσή μας και για αυτό υπάρχουν πολλοί τρόποι να το επιχειρήσουμε, είτε μέσω της παρακολούθησης από τα Υπουργεία, είτε μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου είτε μέσα από προτάσεις Νόμων οι οποίοι νόμοι ενδεχομένως θα έχουν γενικότερη σημασία αφού το φαινόμενο δεν είναι Χανιώτικο.”
Αρκετή ανησυχία προκάλεσαν οι δηλώσεις του μέλους της Ένωσης Αρχαιολογων κ. Στάθη Γκότση ο οποίος είπε ότι η κυβέρνηση δε λέει την αλήθεια και ότι ζητούμενο είναι η νομοθετική ρύθμιση:
“Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μείζων ζήτημα πολιτικό που έχει επιπτώσεις στο μέλλον της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου και της ευρύτερης ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου που αφορά γυμναστήρια, σχολεία, νοσοκομείο το οποίο είναι ένα ζήτημα πολιτικής διαχείρισης των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας, γιατί περί αυτού πρόκειται, δεν πρόκειται για μία τυχαία απόφαση”.
Σύμφωνα με τον κ. Γκότσο, η όλη διαμορφωθείσα κατάσταση σχετίζεται άμεσα με τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας αφού η μεταβίβαση των ακινήτων αποτελούσε προαπαιτούμενο για να κλείσει η 4η Αξιολόγηση, αυτή της “καθαρής εξόδου”, κατά το αφήγημα της κυβέρνησης, από τα Μνημόνια:
“Στις 14 Ιουνίου του 2018 ζητήθηκε από τον εκπρόσωπο του Υπερταμείου, από την κυβέρνηση κατατέθηκε ένα αίτημα για να παραδοθούν ακίνητα που να ενταχθούν στο Υπερταμείο. Στις 18 συνεδρίασε το Υπουργικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής, στις 19 εκδόθηκε η απόφαση σε ΦΕΚ, την ίδια ημέρα εκδόθηκε σε ΦΕΚ η Απόφαση Τσακαλώτου με την περίφημη λίστα των 10.119 κωδικών αριθμών αγνώστων λοιπών στοιχείων μέχρι τώρα στο σύνολό τους, στις 20 του μήνα βγήκε η Έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης για το κλείσιμο της 4ης Αξιολόγησης, που περίμενε προφανώς αυτή την Απόφαση για να γράψει σε αυτό το σημείο ότι πράγματι έγινε αυτό που είχαν ζητήσει η Υπουργική Απόφαση Τσακαλώτου είναι ο νόμιμως τίτλος μεταφοράς των μνημείων στο Υπερταμείο. Την επόμενη ημέρα, 21 Ιουνίου έκλεισε η Αξιολόγηση, αυτή που μας πήγε στην “καθαρή έξοδο” από τα Μνημόνια… “
Ο κ. Γκότσος τονίζει ότι ο Νόμος δεν εξαιρεί μνημεία όπως τα Νεώρια ή τα Τείχη της πόλης των Χανίων, ούτε τα κτίρια όπου στεγάζονται μουσεία. Το ζητούμενο είναι η νομοθετική ρύθμιση:
“Μέχρι σήμερα έχουμε διαβεβαιώσεις και δελτία τύπου. Στις μισές περιπτώσεις δε λένε καν την αλήθεια, λένε τη μισή αλήθεια. Τα περί εξαιρέσεων είναι στα όρια του αστείου γιατί ο Νόμος λέει ότι εξαιρούνται οι Αρχαιολογικοί Χώροι. Τα μνημεία εξαιρούνται; Ποιος τα εξαιρεί; Τα μνημεία σύμφωνα με τον Αρχαιολογικό Νόμο προστατεύονται και είναι ανεπίδεκτα συναλλαγής μέχρι το 1453. Τι γίνεται με τα Νεώρια, τι γίνεται με τα Τείχη της πόλης των Χανίων; Δεν εξαιρούνται από τον Νόμο. Αυτοί που λένε ότι ο Νόμος είναι σαφής και οι εξαιρέσεις είναι σαφείς. Δε λένε την αλήθεια.
Αν θέλουμε να μιλάμε για πραγματικές λύσεις και αν υπάρχει πολιτική βούληση αυτό πρέπει να φανεί με πράξεις και όχι με δελτία τύπου. Το ζητούμενο είναι νομοθετική ρύθμιση που θα διασφαλίζει το σύνολο των μνημείων, των αρχαιολογικών χώρων, τα κτίρια των μουσείων (δεν είναι μνημεία και δεν εξαιρούνται) και όλων των χώρων, των κτιρίων και αποθηκών που χρησιμοποιεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία για τις ανάγκες της”
Σε έντονο ύφος και η τοποθέτηση του μέλους του Δ.Σ. του Συλλόγου Δικηγόρων κ. Μπάμπη Ζολινδάκη ο οποίος μίλησε για ένα πρωτότυπο νομικό μόρφωμα που όμοιό του δεν έχει υπάρξει ξανά στην Ελλάδα ενώ στις διαβεβαιώσεις των κυβερνητικών στελεχών είπε ότι “δε νοείται στο νομικό χώρο να εξαιρείται μέρος από τετελεσμένη απόφαση, εάν δεν αρθεί αυτή καθαυτή”.
Στο ίδιο μήκος κύματος τόσο ο Αντιπεριφερειάρχης Χανίων κ. Απόστολος Βουλγαράκης όσο και ο Δήμαρχος Χανίων κ. Τάσος Βάμβουκας με τον Αντιπεριερειάρχη να τονίζει ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για την πόλη ενώ ζήτησε να ενημερωθούν όλοι οι αρμόδιοι φορείς. Τόνισε επίσης ότι στην κυριότητα του ΕΤΑΔ μπαίνουν και κτίρια της Αντιπεριφέρειας Χανίων ενώ είπε ότι μόνο το Πνευματικό Κέντρο Χανίων απαρριθμεί άνω των 30 ακινήτων.
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Χανίων στάθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει λάβει ο Δήμος για την εξαίρεση ακινήτων αλλά και για ακίνητα τα οποία ζητά να έλθουν στην κυριότητά του ενώ μίλησε για παράλειψη του νόμου και συμπερίληψη παιδικώνν σταθμών και σχολείων στα ακίνητα που περνούν στο Υπερταμείο “από αμέλεια”.
Εκ μέρους των ομάδας πολιτών που αντιστέκεται στην εκποίηση της Δημόσιας Περιουσίας ο δικηγόρος Νίκος Τζάρας είπε ότι αν και βάσει του νόμου εξαιρούνται αρχαιολογικοί χώροι, προστατευόμενες περιοχές NATURA, περιοχές ΡΑΜΣΑΡ και αμιγώς δασικές περιοχές, το ίδιο δεν ισχύει για τα πολιτιστικά μνημεία του τόπου μας όπως οι Ιταλικοί Στρατώνες, το Φρούριο Ιτζεδίν, το σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης”
Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων παρευρέθηκαν και πολλοί πολίτες που διαμαρτύρονταν για τις εξελίξεις ζητώντας να μην περάσει κανένα ακίνητο στο Υπερταμείο.