Οι νέες διατάξεις για τα αγροτικά φωτοβολταϊκά αυξάνουν την επιτρεπόμενη ισχύ, αλλά απαγορεύουν την εγκατάστασή τους σε γη υψηλής παραγωγικότητας. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο ανοίγει δρόμους στην αγορά των αγροτικών φωτοβολταϊκών, τα οποία προικοδοτεί με τις ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις ενεργειακές κοινότητες.
Ο πρόσφατος νόμος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, «Έρευνα, εκμετάλλευση και διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας, σύσταση Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ιδιοκτησιακός διαχωρισμός δικτύων διανομής φυσικού αερίου και άλλες διατάξεις», που ψηφίστηκε από τη Βουλή προ δεκαημέρου, δίνει τη δυνατότητα στους κατ’ επάγγελμα αγρότες να μειώσουν το ενεργειακό κόστος της παραγωγής τους εγκαθιστώντας φωτοβολταϊκά ισχύος έως και 500 KW, όχι όμως σε γη υψηλής παραγωγικότητας . Το προηγούμενο πλαίσιο περιόριζε τη μέγιστη ισχύ των αγροτικών φωτοβολταϊκών στα 100 KW χωρίς εξαιρέσεις για τις υψηλής παραγωγικότητας εκτάσεις.
Ειδικότερα:
-Αυξημένη κατά 10%, όπως προβλέπεται για τις ενεργειακές κοινότητες, θα είναι η τιμή της κιλοβατώρας για τα αγροτικά φωτοβολταϊκά, εφ’ όσον οι αγρότες που θα τα εγκαταστήσουν έχουν ιδρύσει ενεργειακή κοινότητα. Τα συμβόλαια θα είναι εικοσαετή.
-Κατά 5% θα είναι αυξημένη η τιμή της κιλοβατώρας για τους μικρούς παραγωγούς.
-Το δικαίωμα εγκατάστασης αγροτικών φωτοβολταϊκών δίνεται σε όλους τους αγρότες και όχι σε συγκεκριμένο αριθμό.
-Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, ύψους 25 εκατ. ευρώ, στο οποίο θα ενταχθούν και τα αγροτικά φωτοβολταϊκά, θα χρηματοδοτεί το 40% της επένδυσης. Ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Σταθάκης άφησε ανοικτό για το μέλλον το ενδεχόμενο χρηματοδότησης μέσω ΕΣΠΑ και των μικρών παραγωγών.
Με παρέμβασή του στη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής ο Γ. Σταθάκης προέτρεψε τους αγρότες να συγκροτήσουν ενεργειακές κοινότητες και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που δίνει το νέο νοµικό πλαίσιο για τα φωτοβολταϊκά, προκειμένου να εξοικονομήσουν ενέργεια και να μειώσουν καθοριστικά το κόστος παραγωγής των προϊόντων τους.
Θετική ήταν η αντίδραση του προέδρου του Πανελληνίου Συλλόγου Αγροτικών Φωτοβολταϊκών, Κωνσταντίνου Σπανούλη. «Πλέον, ανέφερε σε δήλωσή του, ανοίγει ο δρόμος για µια βιώσιμη λύση για τους επαγγελματίες αγρότες που επιθυμούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά ισχύος έως και 500kW».
Οι νέες ρυθμίσεις αναμένεται να βγάλουν από το ψυγείο, όπου παραμένουν την τελευταία δεκαετία, τα 5000 αγροτικά φωτοβολταϊκά του 2010. Υπενθυμίζεται ότι νόμος του 2010 έδωσε τη δυνατότητα στους αγρότες για 7500 εγκαταστάσεις, αλλά προχώρησαν μόνο οι 2500 λόγω προβλημάτων στην αγορά ενέργειας. Αναφερόμενος στο θέμα ο πρόεδρος του ΠΣΑΦ επισήμανε ότι ο αγροτικός κόσµος µε τη δημιουργία 5.000 νέων φωτοβολταϊκών θα έχει το κίνητρο και τη δυνατότητα να παραµείνει στην ύπαιθρο µε ένα συμπληρωματικό εισόδηµα και ταυτόχρονα να αλλάζει καλλιέργειες (ποτιστικές ή δενδρώδεις), προστατεύοντας το περιβάλλον. Υποστήριξε δε ότι παράλληλα στηρίζονται 100 επαγγέλματα που άμεσα ή έμμεσα αποκτούν εισόδηµα κυρίως από τον αγροτικό τομέα κρατώντας την ύπαιθρο «ζωντανή». Στην Ελλάδα, η συμμετοχή των ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας στον αγροτικό τομέα ανήλθε το 2016 σε 31.300 τόνους ισοδύναμου πετρελαίου, έχοντας µεν σημειώσει µεγάλη αύξηση τα τελευταία χρόνια, αλλά µε μικρό μερίδιο (1 1%) σε σχέση µε την ηλεκτρική ενέργεια και τα πετρελαιοειδή ·
Οι δηλώσεις στη Βουλή
Μιλώντας στη Βουλή ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης ανέφερε σχετικά:
«Όπως ξέρετε, για πρώτη φορά με το παρόν νομοσχέδιο ξεκαθαρίζει το τοπίο για το τι εντάσσεται στους διαγωνισμούς, όλες οι μορφές άνω των 500 μεγαβάτ και τι δεν εντάσσεται σε διαγωνισμό που είναι κάτω των 500 μεγαβάτ προσθέτοντας ένα κίνητρο 5% για τους ιδιώτες, δηλαδή τους μικρούς παραγωγούς και ένα 10% για τις ενεργειακές κοινότητες. Κάναμε το βήμα πρώτον, να αυξήσουμε τη δυνατότητα των αγροτών, κατ’ επάγγελμα αγροτών, από εκατό να μπορούν να παράγουν μέχρι πεντακόσια. Δεύτερον, όχι με συγκεκριμένο αριθμό, δηλαδή τα δικαίωμα αυτό να το έχουν δυο χιλιάδες, τρεις χιλιάδες, πέντε χιλιάδες, αλλά το δικαίωμα να το έχουν όλοι οι αγρότες.
Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλη τομή που κάνουμε. Και η τρίτη τομή είναι ότι τους εξομοιώνουμε, όσον αφορά το 10% που μπορούν να πάρουν πάνω από την τιμή του διαγωνισμού, με τις ενεργειακές κοινότητες. Οι ενεργειακές κοινότητες διατηρούν, όπως ξέρετε, ένα πλεονέκτημα διότι είναι ο θεσμός τον οποίον προωθούμε -αυτό είναι εμφανές- και είναι ένας πολύ καινοτόμος θεσμός και έχει τεράστιες δυνατότητες και στην παραγωγή ενέργειας και στην εξοικονόμηση ενέργειας και μπορούν να τον κάνουν νοικοκυριά, μικρές κοινότητες, πολυκατοικίες, πανεπιστήμια, TQEB, αγρότες, κτηνοτροφικές ενώσεις, δήμοι, οι πάντες.
Εκεί τους έχουμε δώσει και ένα πρώτο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ με το οποίο θα προωθήσουμε τις επενδύσεις των αγροτικών κοινοτήτων. Είπα και στην ομιλία μου ότι είμαστε ανοικτοί σε οποιαδήποτε συζήτηση, να μπορέσουμε να δούμε και κάτι ανάλογο και για τους μικρούς παραγωγούς ενέργειας, τους αγρότες και θα το δούμε στο μέλλον. Συνεπώς, σχετικά με τις αιτιάσεις που ήρθαν μετά από τον κ. Σκρέκα, πρέπει εδώ να είμαι σαφής: Δεν υπάρχει περίπτωση -και είμαι σε συνεννόηση με τον υπουργό Γεωργίας- να δοθεί η άδεια σε γη υψηλής παραγωγικότητας. Η γη υψηλής παραγωγικότητας εί ναι πεπερασμένη, είναι γη υψηλής παραγωγικότητας αποκλειστικά για αγροτική χρήση.
Η Ελλάδα έχει -δόξα τω Θεώ!- τεράστια ποσοστά υπόλοιπης γης με όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, δάση ΝATURA και δεκάδες άλλες μεγάλες περιοχές. Εμείς πρέπει να προστατεύσουμε τη γη υψηλής παραγωγικότητας και δεν πρόκειται να τη μετατρέψουμε σε χρήση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτό είναι ρητό από την πλευρά μου και από την πλευρά του κυρίου Αραχωβίτη, ότι δεν πρόκειται να συμβεί. Αρα, να το ξεκαθαρίσουμε οριστικά».
Ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας της ΝΔ Κώστας Σκρέκας κάλεσε τους κυβερνητικούς βουλευτές να συμφωνήσουν σε ένα μέτρο μείωσης του ενεργειακού κόστους της αγροτικής παραγωγής και στήριξης του εισοδήματος των αγροτών, με την προώθηση σχετικής ρύθμισης για τα αγροτικά φωτοβολταϊκά.
Συγκεκριμένα, για τις περιπτώσεις που αφορούν τον ενεργειακό συμψηφισμό (net metering), πρότεινε να επιτρέπεται και σε γη υψηλής παραγωγικότητας η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων μικρής ισχύος (για παράδειγμα ως 50 Κιλοβάτ) ώστε να μπορούν να κατασκευαστούν κοντά στις γεωτρήσεις και σε εκτάσεις όπου υπάρχουν ανεπτυγμένα ηλεκτρικά δίκτυα.
Το κορεσμένο δίκτυο και τα αγροτικά φωτοβολταϊκά
Πάντως, υπάρχουν και προβλήματα…