Το ιστορικό παζάρι των Βουκολιών συγκεντρώνει κάθε χρόνο εκατοντάδες επισκέπτες από τα Χανιά και την ευρύτερη Κρήτη, προσφέροντας τοπικά προϊόντα, νηστίσιμες γεύσεις και παραδοσιακή ζωοπανήγυρη.
Σε εορταστικούς ρυθμούς κινείται σήμερα η περιοχή των Βουκολιών, όπου αναβιώνει ένα από τα πιο παλαιά και χαρακτηριστικά έθιμα της Κρήτης: το παζάρι της Μεγάλης Παρασκευής. Μια παράδοση που μετρά πάνω από έναν αιώνα ζωής και συνεχίζει να προσελκύει πλήθος κόσμου, τόσο για αγορές όσο και για την ατμόσφαιρα της ημέρας.
Από νωρίς το πρωί, η πλατεία των Βουκολιών πλημμύρισε από κόσμο, ήχους, αρώματα και χρώματα. Οι σαρακοστιανοί μεζέδες στα παραδοσιακά ταβερνάκια, οι πάγκοι με φρούτα, λαχανικά, τοπικά τυριά και μέλι, αλλά και λουλούδια, πολλά λουλούδια, και τα χειροποίητα κοσμήματα και παιδικά παιχνίδια δημιουργούν μια πολύχρωμη πανδαισία και μια γιορτινή ατμόσφαιρα.
Σημαντικό στοιχείο της διοργάνωσης είναι η παραδοσιακή ζωοπανήγυρη, με την παρουσία κτηνοτρόφων της περιοχής που φέρνουν ζωντανά ζώα, διατηρώντας ζωντανή μια εμπορική πρακτική που κρατά από περασμένους αιώνες. Στο παζάρι μπορεί κανείς να βρει ακόμα και αιθέρια έλαια και φυσικά προϊόντα από παραγωγούς όπως της οικογένειας Καραμπάση.
Οι παλαιότεροι κάτοικοι των Βουκολιών θυμούνται εποχές όπου το παζάρι δεν περιοριζόταν μόνο στο εμπόριο. Ήταν και κοινωνική εκδήλωση, με συναντήσεις συγγενών και φίλων, και –όπως λένε– δεν έλειπαν ούτε τα συνοικέσια. Νεαρές κοπέλες από τα γύρω χωριά επισκέπτονταν τη Μεγάλη Παρασκευή το παζάρι, προσδίδοντας έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα στην ημέρα.
Οι μικροπωλητές προσφέρουν με χαρά στους επισκέπτες τη δυνατότητα να δοκιμάσουν τα προϊόντα τους πριν τα αγοράσουν. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του πάγκου του Παπαδάκη, όπου προσφέρονταν φράουλες με έναν πρωτότυπο τρόπο που κέντρισε το ενδιαφέρον.
Το παζάρι των Βουκολιών είναι κάτι περισσότερο από μια απλή αγορά. Είναι μια ζωντανή, αυθεντική εμπειρία πολιτισμού, εμπορίου και κοινωνικής συνεύρεσης, που κάθε χρόνο επιβεβαιώνει πως η παράδοση όχι μόνο δεν ξεχνιέται, αλλά μπορεί να παραμένει επίκαιρη, ελκυστική και ζωντανή.
Γ. Μαλανδράκης: Στην εποχή της ψηφιοποίησης, το πιο σημαντικό είναι να διατηρούμε τις σχέσεις μας μεταξύ των ανθρώπων
Ο Δήμαρχος Πλατανιά, κ. Γιάννης Μαλανδράκης, σε δηλώσεις του προς την εφημερίδα «Αγώνας της Κρήτης», τόνισε την ιστορική και κοινωνική σημασία του παζαριού:
«Μεγάλη Παρασκευή εδώ στο παζάρι των Βουκολιών. Μια παράδοση η οποία χρονολογείται απ’ τα τέλη του 19ου αιώνα. Χαρακτηριστικό είναι ότι σχεδόν σε καμιά περίοδο, ακόμα και πόλεμο και κατοχή όταν είχαμε, δεν διακόπηκε.
Ήταν το σημείο αναφοράς για πάρα πολλές δεκαετίες, να έρχονται εδώ οι ντόπιοι, οι άνθρωποι των γύρω περιοχών, να κάνουν τα ψώνια τους, να γίνει ο αντιπραγματισμός, ψώνια έναντι προϊόντων».
Ο ίδιος επεσήμανε πως, παρά την αλλαγή των εποχών, η ουσία του παζαριού παραμένει αμετάβλητη:
«Ακόμα και σήμερα όμως το σημαντικό είναι ότι υπάρχουν οι παραγωγοί μας, υπάρχουν οι άνθρωποι οι οποίοι πουλάνε τα προϊόντα τους. Έρχονται οι ντόπιοι εδώ για να πάρουνε τις τελευταίας στιγμής τα ψώνια, αλλά το πιο σημαντικό αποτύπωμα είναι το κοινωνικό που έχουμε. Είναι μια παράδοση που έρχεται, είπαμε, 150 χρόνια πίσω».
Για τον Δήμαρχο, το παζάρι των Βουκολιών δεν είναι απλώς μια εμπορική δραστηριότητα, αλλά μια ζωντανή σύνδεση ανθρώπων με τον τόπο και τις ρίζες τους:
«Είναι οι άνθρωποι που έρχονται από διάφορα μέρη της χώρας μας, αλλά και το εξωτερικό, για να συναντήσουν τα πατρογονικά τους, να συναντήσουν τους φίλους τους, τους συγγενείς τους, να γνωρίσουν τα παιδιά τους στον τόπο τους. Και νομίζω το πιο σημαντικό… Χρόνια πολλά! Το πιο σημαντικό είναι το κοινωνικό αποτύπωμα και το κοινωνικό αντάμωμα».
Κλείνοντας, υπογράμμισε την ανάγκη διατήρησης της ανθρώπινης επαφής:
«Στην εποχή της ψηφιοποίησης, το πιο σημαντικό είναι να διατηρούμε τις σχέσεις μας μεταξύ των ανθρώπων. Κι αυτό αφήνει το μεγάλο παζάρι των Βουκολιών, το πιο ισχυρό του αποτύπωμα στις ημέρες της αγάπης και της αλληλεγγύης που ζούμε».
Το παζάρι των Βουκολιών παραμένει αναλλοίωτο στον χρόνο, συνδυάζοντας τη ζωντανή παράδοση με το κοινωνικό νόημα, και αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πολιτιστικά γεγονότα της Κρήτης για τη Μεγάλη Εβδομάδα.
