Σοκ προκάλεσε η απαγόρευση εισόδου στην Ελλάδα δύο μελών του μουσικού συγκροτήματος Grup Yorum, που έφτασαν στο αεροδρόμιο Χανίων το απόγευμα της Πέμπτης. Οι δύο καλλιτέχνες, Γερμανικής και Αυστριακής υπηκοότητας αλλά τουρκικής καταγωγής, είχαν προγραμματίσει να εμφανιστούν στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ των Χανίων το Σαββατοκύριακο.
Η απόφαση απομάκρυνσής τους ελήφθη από τις ελληνικές αρχές, αν και τα ονόματά τους δεν περιλαμβάνονται στη λίστα του Σένγκεν.
Σε ανακοίνωσή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το συγκρότημα καταγγέλλει την κράτηση των μελών του στο αεροδρόμιο “χωρίς καμία δικαιολογία” και τονίζει ότι οι συναυλίες τους δεν μπορούν να αποτραπούν με τέτοιους τρόπους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μέλη του Grup Yorum ζουν εξόριστα από την Τουρκία εδώ και χρόνια λόγω της πολιτικής και ακτιβιστικής τους δράσης. To συγκρότημα ιδρύθηκε εν μέσω δικτατορίας στην Τουρκία το 1985. Στο παρελθόν έχουν αντιμετωπίσει διώξεις, συλλήψεις ενώ μέλη του έχουν προχωρήσει και σε απεργίες πείνας, με ένα μέλος τους να χάνει τη ζωή του το 2020 διαμαρτυρόμενοι για την ύπαρξη πολιτικών κρατουμένων στην Τουρκία. Όμως ποτέ δεν συμμετείχαν σε βίαιες ενέργειες ενάντια στο Τουρκικό κράτος. Πάραυτα, το τουρκικό κράτος τους θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση.
Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, καθώς πολλοί θεωρούν ότι περιορίζει την ελευθερία έκφρασης και την καλλιτεχνική δραστηριότητα.
Μιλήσαμε με τον δικηγόρο Δημήτρη Φουράκη για το τι ακριβώς συνέβη και απελάθηκαν οι συγκεκριμένη μουσικοί. Όπως μας είπε:
“Η δικαιολογία που προβλήθηκε είναι ότι είναι καταχωρημένοι στο εθνικό μητρώο (όχι στο ευρωπαϊκό) της λίστας ανεπιθύμητων. Αν είσαι καταχωρημένος στο ευρωπαϊκό μητρώο ανεπιθύμητων δε μπορείς να μπεις σε καμία χώρα Σένγκεν, αν είσαι καταχωρημένος σε κάποιο εθνικό μητρώο δε μπορείς να μπεις στη συγκεκριμένη χώρα, όπως συμβαίνει με τους συγκεκριμένους μουσικούς για τους οποίους απαγορεύτηκε η είσοδος στην Ελλάδα”.
Σε ερώτημά μας πώς είχαν κατορθώσει να εισέλθουν στη χώρα προ μερικών μηνών για συναυλία στη Μυτιλήνη, ο κ. Φουράκης εξήγησε:
“Η ερμηνεία είναι πολύ απλή. Διότι μπήκαν από χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτοί, ως πολίτες της ευρωπαϊκής Ένωσης, ο ένας από Αυστρία και η κοπέλα από Γερμανία, όταν έρχεσαι στην Ελλάδα από χώρα Σένγκεν δεν ελέγχεται το διαβατήριο. Αυτή τη φορά ήρθαν από τη Βρετανία, μία χώρα που έχει βγει εκτός Σένγκεν, οπότε έγινε έλεγχος διαβατηρίου και δεν τους επιτράπηκε η είσοδος”.
Ο κ. Φουράκης απέκλεισε το ενδεχόμενο η απαγόρευση εισόδους τους στη χώρα να οφείλεται στην σύγκρουση Ιράν – Ισραήλ και τα αυξημένα μέτρα ασφαλείας που έχουν παρθεί αυτές τις ημέρες στις Βάσεις της Σούδας. Είπε χαρακτηριστικά:
“Δεν υπάρχει καμία περίπτωση. Το συγκρότημα είναι μία αριστερή οργάνωση η οποία δρα στην Τουρκία. Καταχωρείται καταχρηστικά ως τρομοκρατική οργάνωση παρά του ότι δεν έχει ένοπλη δραστηριότητα. Η Ελλάδα έχει υπογράψει μία λεγόμενη αντιτρομοκρατική συμφωνία με την Τουρκία που σημαίνει ότι όταν η μία υπηρεσία ενημερώσει την άλλη ότι τα τάδε άτομα ανήκουν σε τρομοκρατική οργάνωση, εντάσσονται σε αυτές τις λίστες αποκλεισμού”.
Σε ερώτημα αν θα μπορούσαν οι ελληνικές αρχές να παραδώσουν τους συγκεκριμένους μουσικούς στην Τουρκία ο κ. Φουράκης είπε ότι αυτό δε θα μπορούσε να συμβεί. Όπως εξήγησε:
“Η χώρα προέλευσής τους δεν είναι η Τουρκία. Αλλά ακόμη και αν ήταν θα έπρεπε να υπάρχει δικαστική απόφαση και αίτημα. Ένας πολιτικός πρόσφυγας που κινδυνεύει και περνάει τα σύνορα είτε από το Αιγαίο είτε από τον Έβρο με τη συμφωνία αυτή επιστρέφεται στην Τουρκία. Οι συγκεκριμένοι όμως δε θα μπορούσαν να σταλθούν στην Τουρκία”
Για το τι συνέβη στους μουσικούς μετά την απόφαση για απέλαση μας είπε:
“Τους πιέζουν να φύγουν γρήγορα. Η εταιρεία ήταν υποχρεωμένη να τους επιστρέψει δωρεάν στη χώρα από όπου ξεκινήσαν. Άρα τους δόθηκε η δυνατότητα να επιστρέψουν Βρετανία. Αυτοί δεν ήθελαν να επιστρέψουν Βρετανία οπότε πλήρωσαν τα εισιτήριά τους για Ιταλία και μετέπειτα επέστρεψαν στη Γερμανία”.
Τι ειναι ο Εθνικός Κατάλογος Ανεπιθύμητων Αλλοδαπών
Η απέλαση ενός αλλοδαπού και η επαναπροώθηση του στην χώρα προέλευσης του αποτελεί μια από τις εντονότερες δοκιμασίες που δύναται να βρεθεί αντιμέτωπος.
Η απέλαση, είτε διοικητική, είτε δικαστική συνοδεύεται πάντα με την εγγραφή του απελαθέντος αλλοδαπού στον εθνικό κατάλογο ανεπιθυμήτων αλλοδαπών, κάνοντας την ζωή του “δύσκολη”.
Ποια είναι όμως η λειτουργία του ΕΚΑΝΑ, πότε εγγράφεται και πότε διαγράφεται σε αυτόν ένας αλλοδαπός και ποια τα αρμόδια όργανα για την κατάρτιση του;
Το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης τηρεί κατάλογο ανεπιθύμητων αλλοδαπών στην Ελληνική επικράτεια (εφεξής ΕΚΑΝΑ).
Η καταχώριση ενός αλλοδαπού στον ΕΚΑΝΑ αποτελεί ένα τεχνικό μέσο εξασφάλισης της υλοποίησης της απέλασης, αλλά και ένα εργαλείο παρεμπόδισης της εισόδου ή της επανόδου του απελαθέντος αλλοδαπού υπηκόου.
Στον ΕΚΑΝΑ εγγράφονται υπό ορισμένες προϋποθέσεις οι παρακάτω κατηγορίες αλλοδαπών:
- Οι αλλοδαποί σε βάρος των οποίων διατάχθηκε η απέλαση από την χώρα, βάσει δικαστικής ή διοικητικής απόφασης
- Οι αλλοδαποί των οποίων η παρουσία στο Ελληνικό έδαφος, αποτελεί απειλή για την δημόσια τάξη και ασφάλεια.
- Οι αλλοδαποί σε βάρος των οποίων συντρέχουν λόγοι δημόσιας υγείας κατά τα σχετικά οριζόμενα στο άρθρο 76 του Ν. 3386/2005.
Προφανώς, στην περίπτωση των δύο μουσικών του συγκρότηματος, η απέλαση αποφασίστηκε στα πλαίσια της Αντιτρομοκρατικής Συμφωνίας Ελλάδας – Τουρκίας, κι ως εκ τούτου απελάθηκαν ως “απειλή για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια”.