Γράφει ο Ιωάννης Κουρουτάκης – Λογοτέχνης | 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 1940. Ο «πατέρας της σχετικότητας» Άλμπερτ Αϊνστάιν επικεφαλής μιας ομάδας επιστημόνων υπογράφει μια επιστολή που προορίζεται για τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ. Στο περιεχόμενο αυτής της επιστολής αναφέρεται απερίφραστα ότι στη Γερμανία οι έρευνες σχετικά με τον πυρήνα του ατόμου του ουρανίου σημείωσαν ουσιαστικές προόδους.
Σκοπός αυτής της επιστολής ήταν να ξυπνήσει ο Αμερικανικός γίγαντας, να δώσει εντολή ο Ρούσβελτ στην ομάδα των αμερικανών φυσικών επιστημόνων να υλοποιήσουν τα σχέδια για την κατασκευή της ατομικής βόμβας – του υπερόπλου όπως το ονόμαζαν – πριν από τον Χίτλερ, αλλιώς ο κόσμος θα χαθεί. Ο Αϊνστάιν βέβαια πέντε χρόνια αργότερα όταν η αμερικανική ατομική βόμβα θα έχει καταστρέψει ολοσχερώς δύο Ιαπωνικές πόλεις, θα δηλώσει: «Αν είχα φαντασθεί κάτι παρόμοιο, δε θα υπέγραφα ποτέ εκείνη την επιστολή». Αλλά το 1940, στην Αμερική οι ατομικοί κυρίως επιστήμονες φοβούνται ότι ο ναζισμός μπορεί να χτυπήσει και να νικήσει ακριβώς με το ατομικό όπλο αν η Αμερική δεν αντιδράσει εγκαίρως.
Η επιστολή εντυπωσιάζει τον πρόεδρο Ρούσβελτ αλλά δεν τον αφυπνίζει. Η Αμερική και ο πρόεδρος της «αφυπνίζονται» μόνο με τις βόμβες και τις τορπίλες των 353 Ιαπωνικών αεροπλάνων, που την αυγή της 7 Δεκεμβρίου 1941 χτυπούν αιφνιδιαστικά τη βάση του Περλ Χάρμπορ στη Χαβάη καταστρέφοντας σχεδόν εξ’ ολοκλήρου τον Αμερικανικό ναυτικό στόλο της περιοχής. Η χωρίς προειδοποίηση κτηνώδης επέμβαση της Ιαπωνίας εξεγείρει την Αμερικανική κοινή γνώμη, το Κογκρέσο συνέρχεται αμέσως και εγκρίνει τη διάθεση ενός κονδυλίου 1.768.000 δολαρίων για την έρευνα και την κατασκευή της ατομικής βόμβας. Οι επιστήμονες συγκεντρώνονται και μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις, τον Ιανουάριο του 1942, αποφασίζουν να εφαρμόσουν το «Σχέδιο Μανχάταν» την κατασκευή δηλαδή του υπερόπλου , δίδοντας άμεση προτεραιότητα στον μεγάλο Ιταλό επιστήμονα Ενρίκο Φέρμι να κατασκευάσει τον πρώτο πυρηνικό αντιδραστήρα. «Ο Κύβος ερρίφθη».
Η υλική κατασκευή του πυρηνικού αντιδραστήρα ή της ατομικής στήλης όπως ονομάζεται αρχίζει τον Μάιο του 1942 και κρατάει επτά μήνες. Ο Ενρίκο Φέρμι επικεφαλής μιας μεγάλης ομάδας επιστημόνων εργάζεται μέρα και νύχτα σαν μανιακός. Ώσπου στις 2 Δεκεμβρίου 1942 μια συνθηματική ανακοίνωση συγκλονίζει τους ατομικούς επιστήμονες της Αμερικής. « Ο Ιταλός θαλασσοπόρος έφτασε στον Νέο Κόσμο. Η υποδοχή των ιθαγενών ήταν απίστευτα εγκάρδια». Που σημαίνει ότι ο Φέρμι πέτυχε να κατασκευάσει την ατομική στήλη, πρώτο σταθμό για την κατασκευή της ατομικής βόμβας.
Μετά την κατασκευή της ατομικής στήλης ο Ρούσβελτ και οι λίγοι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού επιτελείς του που γνωρίζουν το μεγάλο γεγονός, με απόλυτη μυστικότητα εκλέγουν μια μικρή απομακρυσμένη πόλη το Λο Άλαμος, που βρίσκεται σε ύψος 2.300 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας και είναι χτισμένη πάνω σε ένα υψίπεδο του Νέου Μεξικό, με σκοπό να συγκεντρώσουν εκεί τους επιστήμονες του ελεύθερου κόσμου, για την εκτέλεση του «Σχεδίου Μανχάταν». Πράγματι τον Μάρτιο του 1943 φτάνει εκεί το άνθος της παγκόσμιας ατομικής φυσικής, έχοντας επικεφαλείς τον Ενρίκο Φέρμι, και τον θεωρούμενο από τους επιστημονικούς κύκλους σαν αληθινή ιδιοφυία, Ρόμπερτ Τζούλιους Οπενχάιμερ. Στο Λος Άλαμος οι επιστήμονες και οι τεχνικοί υποβάλλονται σε βάρδιες εξοντωτικής εργασίας, πολλές φορές 12-14 ώρες την ημέρα, ενώ συνεχώς καταφθάνουν ενισχύσεις που στέλνουν τα αμερικανικά πανεπιστήμια για να ξεπεραστούν οι άπειρες δυσκολίες τόσο πρακτικής όσο και θεωρητικής φύσεως που διαρκώς παρουσιάζονται. Κατά το έτος 1944, που είναι από πολλές απόψεις, χρόνος – κλειδί του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, οι εργασίες των επιστημονικών ομάδων παίρνουν φρενιτιώδεις ρυθμούς. Ένας πραγματικά δημιουργικός πυρετός κεντρίζει τώρα πια τους επιστήμονες που μοχθούν ολοένα και περισσότερο για την κατασκευή του ολοκληρωτικού υπερόπλου. Και σε μια χρονική περίοδο εκπληκτικά σύντομη, οι επιστημονικοί εγκέφαλοι του Λος Άλαμος θα πραγματοποιήσουν το θαύμα. Ναι η κατασκευή της ατομικής βόμβας είναι γεγονός!… Δεν μένει παρά να πραγματοποιηθεί η δοκιμή της… νέας βόμβας στην έρημο του Νέου Μεξικό. Το μεγάλο πείραμα εκτελείται στις 16 Ιουλίου 1945, ημέρα Δευτέρα, 5:30 το πρωί. Ένα φώς χωρίς όρια ακτινοβολεί πάνω στην έρημο του Νέου Μεξικό. Φαίνεται να έχει εκραγεί ο ήλιος. Ο ουρανός φλέγεται και αλλάζει διαρκώς χρώματα. Ριπές πυρακτωμένου ανέμου σαρώνουν πέρα για πέρα την έρημο, ενώ ένα γιγαντιαίο σύννεφο σε σχήμα μανιταριού ανεβαίνει έως το ύψος των δεκάξι χιλιάδων μέτρων στον ουρανό. Ο Ενρίκο Φέρμι κάνει ένα γρήγορο υπολογισμό και ήρεμα συμπεραίνει: «Ναι είναι όπως το σκεφτόμουν. Η ενέργεια που αποδεσμεύτηκε από την ατομική βόμβα, είναι ίση με την ενέργεια 20.000 τόνων τρινιτροτολουόλης». Φοβερό! Απομένουν τρείς εβδομάδες έως την ημέρα της Χιροσίμα.
Ο πρόεδρος την Αμερικής Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ πέθανε στις 12 Απριλίου 1945, πριν προλάβει να διαβάσει μια άλλη επιστολή υπογεγραμμένη και αυτή από τον Αϊνστάιν. Με αυτή την επιστολή ο μεγάλος φυσικός, αφού πια η Γερμανία του Χίτλερ είχε γονατίσει, ζητούσε από την αμερικανική κυβέρνηση όχι μονάχα να μη χρησιμοποιήσει, αλλά να θέσει εκτός νόμου την ατομική βόμβα. Ήταν όμως πολύ αργά, τίποτα δε θα σταματούσε την πορεία των γεγονότων. Την ίδια ημέρα που πέθανε ο Ρούσβελτ, ορκίστηκε πρόεδρος ο Χάρρυ Τρούμαν, ο οποίος αν και ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, δεν γνωρίζει τίποτα για την γιγαντιαία οργάνωση του σχεδίου Μανχάταν. Αυτός που τον πληροφόρησε ήταν ο υπουργός των στρατιωτικών Χένρυ Στίμσον και το έκαμε αμέσως γιατί ο πρόεδρος και μόνο ο πρόεδρος πρέπει να αποφασίσει για την χρησιμοποίηση ή μη της ατομικής βόμβας. Η είδηση είναι τρομερή. Ο Τρούμαν βρίσκεται σε αμηχανία, Το δίλημμα μεγάλο, το ρίσκο της απόφασης, της οποιασδήποτε απόφασης τεράστιο. Την κρίσιμη αυτή στιγμή ο Στίμσον συμβουλεύει τον πρόεδρο να συγκροτήσει το γρηγορότερο μια επιτροπή για να εξετάσει το τεράστιο θέμα. Συγκροτείται όχι μια, αλλά δύο επιτροπές. Η πρώτη αποτελείται από πολιτικούς, στρατιωτικούς και ακαδημαϊκούς. Η δεύτερη από επιστήμονες όπως ο Οπενχάιμερ, ο Φέρμι, ο Κόμπτον κλπ.
Ο επιτροπές συνεχώς συσκέπτονται. Αλλεπάλληλες συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων. Το ερώτημα είναι ένα, αμείλικτο: Ναι ή Όχι στην χρησιμοποίηση της ατομικής βόμβας εναντίον της Ιαπωνίας; Στην αρχή οι γνώμες είναι μοιρασμένες. Σύντομα όμως έγινε πεποίθηση σε όλους ότι μόνο η αδίστακτη χρησιμοποίηση της ατομικής βόμβα θα μπορέσει να λυγίσει τους φανατικούς γιαπωνέζους στρατοκράτες. Οι υπέρμαχοι του Ναι προβάλουν το επιχείρημα ότι η επίσπευση του τέλους του πολέμου θα έχει ως συνέπεια να γλυτώσουν τη ζωή τους ένα έως δύο εκατομμύρια αμερικανοί στρατιώτες. Μήπως όμως η χρησιμοποίηση της ατομικής βόμβας, ο τερματισμός το πολέμου και η άνευ όρων παράδοση της Ιαπωνίας, θα αναγκάσει τον Στάλιν να βρεθεί προ τετελεσμένων γεγονότων και να μην επιμένει στην αξίωσή του να συμμετάσχει στην κατάληψη της Ιαπωνίας; Ή μήπως τέλος έπρεπε να χρησιμοποιηθεί η ατομική βόμβα για να δικαιολογηθεί η τεράστια δαπάνη των δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων που απαιτήθηκαν για την κατασκευή της, στους αμερικανούς φορολογούμενους;
Μια πρόταση που συζητήθηκε αρκετά ήταν η εξής: Μήπως θα ήταν καλύτερα να ειδοποιηθεί η Ιαπωνία να εκκενώσει μια ορισμένη περιοχή του εδάφους της, να ριφθεί εκεί η ατομική βόμβα, για να αποδειχθεί με εντυπωσιακό αλλά και αναίμακτο τρόπο, η φοβερή καταστρεπτική της ενέργεια; Ο πατέρα ς της ατομικής βόμβας Οπενχάιμερ απάντησε ξερά ότι «η καταστροφή στην έρημο είναι μηδέν». Όταν στις 16 Ιουλίου 1945 έγινε η δοκιμαστική έκρηξη του υπέρ- όπλου ο Τρούμαν βρισκόταν στην Ευρώπη, στη διάσκεψη του Πότσνταμ. Εκεί έλαβε ένα σιβυλλικό μήνυμα που έλεγε: «Ευτυχής η έκβαση του τοκετού». Αυτό εσήμανε ότι ένας νέος τεχνητός ήλιος ανέτειλε στην έρημο του Νέου Μεξικού, τόσο τεράστια ήταν η ενέργεια που αποδεσμεύθηκε. Ο Τρούμαν ενημέρωσε αμέσως τους συμμάχους του Τσόρτσιλ και Στάλιν. Ο Τσόρτσιλ δέχτηκε την είδηση με ανακούφιση και αγαλλίαση. Ο Στάλιν αν και γνώριζε το σχέδιο Μανχάταν και τι συνέβαινε στο Λος Άλαμος έκαμε τον αδιάφορο και είπε: «Μια νέα βόμβα; Έξοχο!» Ο Χάρρυ Τρούμαν λοιπόν έχει ήδη αποφασίσει. Η ατομική βόμβα θα ριχτεί πάνω στο Ιαπωνικό έδαφος. Στις 3 Αυγούστου 1945 ο Τρούμαν στέλνει στα γεράκια του το εξής κρυπτογραφημένο μήνυμα που είναι ταυτόχρονα και αμετάκλητη διαταγή. «Ενεργήσατε όπως έχει προκαθορισθεί δια την 6 Αυγούστου». Η Ιαπωνία έχει καταδικαστεί!
6 Αυγούστου 1945, ημέρα Δευτέρα, πρώτες πρωινές ώρες, και από την Αμερικανική βάση του Τινιάν στα νησιά Μαριάνες ένα γιγαντιαίο ιπτάμενο υπερφρούριο Μπόινγκ Β-29 που φέρει στην πλώρη του με μαύρα γράμματα το όνομα «Enola Gay» αρχίζει να πετάει. Προορισμός του η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, η Ιαπωνία. Μεταφέρει ένα μόνο μηχάνημα, κάτι εντελώς νέο, μια νέα βόμβα που έχει ένα περίεργο όνομα: «Little Boy» (Μικρό αγόρι). Είναι η ατομική βόμβα, η οποία δεν περιέχει κοινή εκρηκτική ύλη, αλλά ουράνιου 235. Το Μπόινγκ Β-29 έχει δωδεκαμελές πλήρωμα, με κυβερνήτη τον 29χρονο σμήναρχο Πωλ Τίμπετς, ένα από τους καλύτερους αμερικανούς πιλότους, με ατσάλινα νεύρα και ασύγκριτο οργανωτή. Μπόινγκ και πλήρωμα ετοιμάζονται να εγκαινιάσουν μια καινούρια εποχή στην ιστορία του κόσμου. Τρέχουν ολοταχώς προς ένα πεπρωμένο που τα ίχνη του θα μείνουν για πάντα στην ιστορία. Το Αμερικανικό βομβαρδιστικό συνοδεύουν δύο άλλα αεροπλάνα. Το πρώτο θα ρίξει στον τόπο της εκρήξεως ειδικά όργανα μετρήσεως με αλεξίπτωτα. Και το δεύτερο θα κάνει φωτογραφική αναγνώριση. Και ο τελικός στόχος; Ποια πόλη της Ιαπωνίας θα δεχθεί την ατομική βόμβα; Για το σκοπό αυτό τρία υπερφρούρια Β-29 προηγούνται της κυρίας αποστολής. Η αποστολή τους είναι να ελέγξουν τις ατμοσφαιρικές συνθήκες πάνω από την Χιροσίμα, το Ναγκασάκι και την Κοκούρα (το καθ’ ένα υπερφρούριο έχει αναλάβει μια πόλη) και τελικά να βομβαρδιστεί η πόλη όπου θα υπάρχει καλοκαιρία όπου, θα έχει δηλαδή καλύτερη ορατότητα. Τις ιδανικές για την επιχείρηση ατμοσφαιρικές συνθήκες τις πληρούσε η Χιροσίμα η οποία δέχτηκε και την ατομική λέπρα. Η πόλη είναι καταδικασμένη.
Ώρα 8:10 το πρωί. Το «Enola Gay» πλησιάζει στη Χιροσίμα. Ο κυβερνήτης Τίμπετς δίνει εντολή να φορέσει το πλήρωμα τα ειδικά πράσινα σκούρα προστατευτικά γυαλιά. Το κύμα κρούσεως θα είναι ισχυρότατο. Πρέπει να κρατηθούν γερά από τα σημεία στηρίξεως του αεροπλάνου. Η Χιροσίμα αρχίζει να διακρίνεται. Ο στόχος βρίσκεται κατευθείαν μπροστά στην πλώρη. Στο στόμα του λύκου παιδιά. Φουλ επίθεση κραυγάζει ο Τίμπετς και το «Enola Gay» ρίχνεται οργισμένα στην πορεία του στόχου.
Ώρα 8:14 διακρίνεται η μεγάλη γέφυρα του ποταμού Ότα που έχει επιλεγεί σαν σημείο σκοπεύσεως.
Ώρα 8:15:17. Η ατομική βόμβα «Little Boy» αποσπάται από το «Enola Gay».
Ώρα 8:16:08. Η ατομική βόμβα «το μικρό αγοράκι» διαλύεται πάνω στη Χιροσίμα. Ένας νέος τεχνητός ήλιος που δημιούργησε ο άνθρωπος, ανάβει πάνω στη γη. Και εμφανίζεται ένα εκτυφλωτικό φως, που σ’ ένα κλάσμα του δευτερολέπτου απλώνεται σε μια έκταση 3-4 χιλιομέτρων μέχρι τα όρια των περιφερειακών συνοικιών της Χιροσίμα. Ότι επακολούθησε είναι αδύνατο να περιγράφει. Να το πούμε Δαντική κόλαση; Ίσως είναι λίγο. Να το πούμε Αποκάλυψη; Ίσως είναι περισσότερο σωστό.
Επιστήμονες, ιστορικοί, αυτόπτες μάρτυρες που επέζησαν ,παρατηρητές που έστειλε το Τόκιο μετά την βιβλική καταστροφή, συμφωνούν όλοι και λένε ότι τέτοιες φρικτές, εξωπραγματικές εικόνες δημιούργησε η ασύλληπτη ενέργεια που αποδεσμεύτηκε από το άτομο, που κάνεις όσο διεστραμμένος κι αν ήταν ανθρώπινος νους, δεν θα μπορούσε να συλλάβει. Πράγματι σε μια στιγμή, σ’ ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, στο ανοιγόκλειμα του βλεφάρου του ματιού, 30.000 περίπου άτομα, όχι απλώς πεθαίνουν, όχι παύουν να υπάρχουν, αλλά κονιορτοποιούνται, εξαερώνονται, εξαϋλώνονται, Τα κύτταρά τους, οι μοριακές τους δομές εξαφανίζονται. Οτιδήποτε οργανικό υπάρχει στη Χιροσίμα και που έτυχε να βρεθεί σε ανοικτό χώρο σε μια περιμετρική ακτίνα 1,5 χιλιάδων μέτρων από το σημείο της πρόσκρουσης εξατμίζεται. Οι άνθρωποι που εξαερώνονται ζωντανοί αφήνουν αποτυπώματα των σκιών τους. Είναι οι άνθρωποι – σκιές. Σκιές νέων, γέρων, γυναικών, παιδιών, αλόγων, σκύλων. Σκιές από κότες, μύγες, λουλούδια. Σκιές φαντασμάτων. Αυτοί που εξαερώθηκαν ζωντανοί και εξαφανίστηκαν μέσα στο απόλυτο μηδέν είναι οι πολύ τυχεροί. Κανένα αίσθημα κανένας πόνος. Τίποτα!
Υπάρχει ακόμα μια άλλη κατηγορία ανθρώπων που στάθηκαν σχεδόν το ίδιο τυχεροί. Είναι οι άνθρωποι που χαρακτηρίσθηκαν σαν άνθρωποι – μερμήγκια, σε αντίθεση με τους ανθρώπους – σκιές. Οι άνθρωποι – μερμήγκια δεν εξαφανίζονται σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου αλλά σε διάστημα που ποικίλει από 2 έως 7 δευτερόλεπτα και κατά τον τρόπο που πεθαίνει ένα καψαλισμένο μερμήγκι αφού το γλείψει και το τυλίξει η φλόγα. Ξυλιάζει, μαζεύεται, μικραίνει, γίνεται στάχτη, καπνός, εξαφανίζεται. Αυτή είναι η τύχη και εκείνων που βρίσκονται σε ακάλυπτο χώρο και σε μια περιμετρική ζώνη που απέχει από 1.500 -2.500 μέτρα από το επίκεντρο της εκρήξεως. Αυτοί υποφέρουν αντικειμενικά για λίγο. Δεν προλαβαίνουν να υποφέρουν πολύ. Οι άνθρωποι μερμήγκια υπολογίζονται σε 50.000 περίπου. Έτσι 80.000 κάτοικοι της Χιροσίμα εξαφανίζονται μέσα σε επτά δευτερόλεπτα από την έκρηξη του «Little Boy».
Μέχρι λοιπόν δυόμιση χιλιόμετρα από το επίκεντρο της εκρήξεως υπάρχουν οι άνθρωποι – σκιές και οι άνθρωποι μερμήγκια. Πέρα όμως από αυτό το όριο η πυρακτωμένη λάβα δεν έχει πια αστρική θερμοκρασία, οπότε λείπει η θερμική ενέργεια που χρειάζεται για την εξαέρωση των ζωντανών οργανισμών και την αποσύνθεση των σκληρών ουσιών. Είναι όμως πάντα πυρακτωμένη και η απαίσια φλόγα που δημιουργείται είναι φορτωμένη με θανατηφόρα ραδιενεργά μόρια, τις ακτίνες γάμμα. Έτσι 90.000 περίπου κάτοικοι της Χιροσίμα γίνονται είτε άνθρωπο – κάρβουνα διότι έχουν τέτοια φοβερά εγκαύματα που να μοιάζουν με μαυριδερούς πρωτοανθρώπους μιας άλλης εποχής είτε ανθρώπους – μούμιες, διότι έχουν μουμιοποιηθεί όπως οι μούμιες των Φαραώ, είτε άνθρωποι – κερί, διότι διαλύονταν σαν κερί οι σάρκες τους ώσπου να διώξουν τα κόκκαλα τους.
Μετά από όλα αυτά μια τρομερή υπερθερμασμένη ανεμοθύελλα που τρέχει με την φανταστική ταχύτητα των 800 χιλιομέτρων την ώρα σαρώνει ότι είχε μείνει όρθιο. Η πίεση, η θερμότητα και η ανεμοθύελλα έχουν ερημώσει 12 τετραγωνικά χιλιόμετρα της κατοικημένης περιοχής της τραγικής Χιροσίμα. Ο αριθμός των νεκρών είναι απίθανος. Ξεπερνούν τις 200.000. Δεν υπάρχει ελπίδα για μεγάλο μέρος από τους επιζήσαντες. Πεθαίνουν σαν τις μύγες, με τις σάρκες του διαλυμένες. Φριχτά τέρατα τριγυρίζουν παραληρώντας ανάμεσα στα ερείπια. Μυστηριώδεις μορφές που σέρνονται ουρλιάζοντας με την επιδερμίδα τους κομματιασμένη. Ο σιντοϊστής ιερέας Σιγκεχάρου Μουρατόμι όταν ρωτήθηκε είπε: «Το μανιτάρι; Ήταν οι ψυχές των νεκρών μας που ανέβαιναν στον ουρανό». Και κάτι συγκλονιστικό που θα μπορούσε να το φανταστεί κανείς κάπως έτσι: «Δεν μπορώ να μιλήσω, γιατί δεν είδα τίποτα, ούτε άκουσα τίποτα. Είμαι μια σκιά πάνω σε τρία σκαλιά της τράπεζας, όπου ετοιμαζόμουν να μπω για τνα κάνω μια κατάθεση».
Παρά το καίριο κτύπημα της ατομοβόμβας στην Χιροσίμα και τις φρικτές πληγές που δημιούργησε στην τραγική πόλη οι Ιάπωνες στρατοκράτες δεν εννοούσαν να παραδοθούν. Χρειάστηκε να ριφθεί και δεύτερη ατομική βόμβα στις 9 Αυγούστου 1945 στο Ναγκασάκι για να παραδοθεί άνευ όρων η Ιαπωνία.
Με τις ρίψεις των ατομικών βομβών στην Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι ο άνθρωπος αποδέσμευσε το άτομο για να καταστρέψει τους συνανθρώπους του, εγκαινιάζοντας έτσι μια νέα εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας: την ατομική εποχή. Οι δύο αυτές ατομικές βόμβες δεν καταστρέψανε μόνο δύο πόλεις, αφανίζοντας με τρόπο φρικτό τον πληθυσμό τους · έχουν επίσης τραυματίσει όπως προσφυώς ειπώθηκε, τη συνείδηση του κόσμου
