Σε φραστική καταδίκη περιορίστηκε το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης της τουρκικής προκλητικότητας, χωρίς να προχωρήσει άμεσα στην επιβολή κυρώσεων.
Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ καταδίκασε στα λόγια την απόφαση της Τουρκίας για την Αγία Σοφία και καλεί την τουρκική κυβέρνηση να επανεξετάσει την απόφασή της. Σύμφωνα με τον ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε τον ίδιο να εξετάσει τρόπους για αποκλιμάκωση της κατάστασης με την Τουρκία. Επιπροσθέτως, το Συμβούλιο ανέθεσε στον Ζοζέπ Μπορέλ την προετοιμασία «πιθανών μέτρων που θα μπορούσαν να ληφθούν σε σχέση με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε», όπως ανέφερε ο ύπατος εκπρόσωπος».
«Η απόφαση να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί αναπόφευκτα καλλιεργεί δυσπιστία και προκαλεί νέες διχόνοιες ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες και υπονομεύει τις προσπάθειές μας για διάλογο και συνεργασία. Καλούμε τις τουρκικές αρχές άμεσα να επανεξετάσουν και να αλλάξουν την απόφαση αυτή» δήλωσε, μετά το πέρας του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, ο ύπατος εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέπ Μπορέλ.
Για την Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη, ανέφερε πως «θα ακολουθήσουμε ένα μονοπάτι που θα οδηγήσει σε μείωση της έντασης». «Είναι μια σημαντική χώρα για την ΕΕ με την οποία πρέπει να αναπτύξουμε τη σχέση, αλλά πρέπει σε κάποια προαπαιτούμενα» σημείωσε, τονίζοντας ότι το ζητούμενο είναι να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη με την Τουρκία, «όπως όλοι ευχόμαστε». Παράλληλα, σημείωσε ότι θα επανεξεταστεί το θέμα των κυρώσεων και τόνισε ότι οι μονομερείς πράξεις της Τουρκίας. στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να τερματιστούν.
Ποιοι στήριξαν την Ελλάδα
Ελληνικές διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως σειρά χωρών ήταν στο πλευρό της Ελλάδας. Ειδικότερα, «μεταξύ αυτών είναι η Γαλλία, το Λουξεμβούργο, η Εσθονία, η Σλοβακία, η Σουηδία, ενώ η Αυστρία ζήτησε ακόμη και τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων».
Αναφορικά με τα μέτρα που προτείνει η Ελλάδα, «πρόκειται για τομεακά μέτρα. Ο προσδιορισμός για τους τομείς θα συζητηθεί κι εν τω μεταξύ θα συνεχιστούν οι επαφές της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και ως προς αυτό το θέμα» ανέφεραν οι ίδιες πηγές και κατέληξαν ότι «επιδιώχθηκε από ελληνικής πλευράς και επιτεύχθηκε ισχυρή καταδίκη στο ζήτημα της Αγίας Σοφίας» έναντι μιας πιο ήπιας ρητορικής που αρχικά είχε επιλεγεί.
Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις με την Αγία Σοφία, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών εμφανίστηκε αποφασισμένος να θέσει προ των ευθυνών τους Ευρωπαίους ομολόγους του, ζητώντας να καταρτιστεί συγκεκριμένη λίστα κυρώσεων κατά της Τουρκίας, σε περίπτωση που παραβιαστούν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Αν και το ζήτημα της απόφασης μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν ήταν στην ατζέντα του Συμβουλίου, ο Νίκος Δένδιας το έθεσε ενώ υπερασπίστηκε και το αίτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας για ενεργοποίηση των κυρώσεων αναφορικά με τις παραβιάσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.
Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στην οποία θα συζητηθεί και η σχέση της ΕΕ με την Τουρκία. #FAC @EUCouncil #Turkey #EU #Brussels pic.twitter.com/1zLAIubwkz
— Nikos Dendias (@NikosDendias) July 13, 2020
«Κατόπιν αιτήματος της Ελλάδος, υπήρξε ευρύτατη συναίνεση για την εκπόνηση καταλόγου περαιτέρω μέτρων εάν η Τουρκία προχωρήσει την παραβατική συμπεριφορά της» δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας εξερχόμενος του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων.
Ειδικότερα, ο Νίκος Δένδιας δήλωσε: «Η κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας και ο εξαυταρχισμός της Τουρκίας ήταν στο επίκεντρο της συζήτησής μας. Υπήρξε ισχυρή καταδίκη της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Ζητήθηκε, μάλιστα, από την Τουρκία να αναθεωρήσει και να αναστρέψει την απόφασή της.
Αναφέρθηκα, κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου, στις σοβαρές επιπτώσεις της τουρκικής παραβατικότητας στην ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Είμαι ικανοποιημένος, διότι οι εταίροι εξέφρασαν αλληλεγγύη έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου για τις παράνομες τουρκικές ενέργειες σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Υπήρξε ευρύτατη συναίνεση να εκπονηθεί, κατόπιν αιτήματός μας, κατάλογος κατάλληλων περαιτέρω μέτρων, δηλαδή κυρώσεων, που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να απαντήσει αποτελεσματικά εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της.
Συμφωνήσαμε όπως ο κ. Μπορέλ διερευνήσει τρόπους για τη μείωση των εντάσεων με την Τουρκία, αυστηρά, όμως, στη βάση των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου.
Η τουρκική παραβατικότητα θα συζητηθεί, κατόπιν επιθυμίας της ελληνικής και της κυπριακής πλευράς, εκ νέου στο άτυπο Συμβούλιο του Αυγούστου στο Βερολίνο και όχι στο τακτικό Συμβούλιο το Σεπτέμβριο, όπως ήταν η αρχική τοποθέτηση.
Ενημέρωσα, επίσης, τους συναδέλφους ότι θα ζητήσω τη σύγκληση εκτάκτου Συμβουλίου, εάν η Τουρκία μέχρι το άτυπο Συμβούλιο κλιμακώσει την παραβατική συμπεριφορά της.
Τέλος, ως προς τη Λιβύη, υπήρξε αναφορά από σειρά χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στην παραβίαση του εμπάργκο από την Τουρκία, καθώς και καταδίκη του επεισοδίου που αφορά στο γαλλικό πολεμικό πλοίο. Επίσης, εκλήθη ευθέως η Τουρκία να επιδείξει εποικοδομητική στάση και να σταματήσει τις παραβιάσεις του εμπάργκο των όπλων στη Λιβύη».