Όπως είναι γνωστό, ήδη το υπουργείο Εσωτερικών έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση ως την ερχόμενη Δευτέρα το σχέδιο νόμου για την ψήφο των αποδήμων, δηλαδή την άρση κάθε εμποδίου για να ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού από τον τόπο κατοικίας τους ή εργασίας τους.
Με βάση το κείμενο του νομοσχεδίου τέσσερις είναι οι μείζονες αλλαγές σε σχέση με τον προηγούμενο νόμο που ίσχυσε στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου, όπου, υπενθυμίζεται, είχαν συμμετάσχει μόλις 25.000 άτομα. Συγκεκριμένα:
● Η παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4648/2019 (Α΄ 205) αντικαθίσταται ως εξής: «3. Οι εκλογείς που επιθυμούν να διευκολυνθούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, εγγράφονται με δική τους μέριμνα στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού. Η εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού γίνεται οποτεδήποτε με αίτηση του ενδιαφερομένου σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 4. Αντιστοίχως, η τροποποίηση όσον αφορά τη διεύθυνση κατοικίας και η αναστολή ή η ακύρωση της αίτησης εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού γίνονται με τη διαδικασία του άρθρου 4. Η αποδοχή ή η απόρριψη της αίτησης γίνονται με απόφαση της Διεύθυνσης Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών».
Η ισχύουσα ρύθμιση αναφέρει ότι: «2. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ψηφοφόρων εξωτερικού είναι οι εκλογείς να συγκεντρώνουν σωρευτικά τα παρακάτω κριτήρια:
α) να έχουν διαμείνει συνολικά δύο (2) έτη εντός της Ελληνικής Επικράτειας κατά το χρονικό διάστημα των τελευταίων τριάντα πέντε (35) ετών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης εγγραφής,
β) να έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος. Εξαρτώμενα μέλη των οικογενειών εξαιρούνται του περιορισμού της περίπτωσης β΄ εφόσον:
αα) δεν έχουν συμπληρώσει τα τριάντα (30) έτη και ββ) έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενείς α΄ βαθμού κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.
Ως “φορολογική δήλωση” νοείται η υποβολή στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Έντυπο Ε1), αναλυτικής δήλωσης εισοδημάτων από μίσθωση ακινήτων (Έντυπο Ε2), κατάστασης οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα (Έντυπο Ε3) ή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Έντυπο Ε9), όπως κάθε φορά ισχύουν.
3. Η διαπίστωση των κριτηρίων της ανωτέρω παραγράφου συντελείται άπαξ κατά την εγγραφή. Εκλογέας που ενεγράφη στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού εγγράφεται για χρονικό διάστημα οκτώ (8) ετών από την ημερομηνία αποδοχής της αίτησης. Η διαπίστωση των κριτηρίων και η αποδοχή ή απόρριψη της αίτησης γίνονται από τη Διεύθυνση Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών».
● Η παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 4648/2019 αντικαθίσταται ως εξής: «4. Κατά την αίτησή του, ο εκλογέας συμπληρώνει τα στοιχεία του και προσδιορίζει την εκτός Επικρατείας περιφέρεια δικαιοδοσίας διπλωματικής ή προξενικής αρχής, στην οποία επιθυμεί να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα».
Η ισχύουσα παράγραφος αναφέρει: «4. Κατά την αίτησή του, ο εκλογέας συμπληρώνει τα στοιχεία του και υποβάλλει ηλεκτρονικά όσα δικαιολογητικά απαιτούνται για τη διαπίστωση της συνδρομής των προϋποθέσεων της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του παρόντος. Η διαπίστωση της συνδρομής γίνεται με δημόσια έγγραφα, αποκλειόμενων των λογαριασμών ΔΕΚΟ και, ιδίως, με:
α) Βεβαίωση φοίτησης από σχολείο πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας, τεχνικής εκπαίδευσης ή από ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
β) Βεβαίωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (ένσημα) της ημεδαπής.
γ) Βεβαίωση εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας για όσο διάστημα διαρκεί αυτή».
● Το πρώτο εδάφιο της παρ. 8 του άρθρου 4 του ν. 4648/2019 αντικαθίσταται και η παρ. 8 διαμορφώνεται ως εξής: «8. Η αίτηση εγγραφής οριστικοποιείται με απόφαση της Διεύθυνσης Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 2. Η αίτηση μεταβολής και αναστολής ή διαγραφής γίνεται αμέσως οριστική».
Η ισχύουσα ρύθμιση αναφέρει: «8. Η αίτηση εγγραφής οριστικοποιείται μόλις γίνει έλεγχος των δικαιολογητικών του εκλογέα. Η αίτηση μεταβολής και αναστολής ή διαγραφής γίνεται αμέσως οριστική».
● Τέλος, οι παρ. 2 περί προϋποθέσεων εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ψηφοφόρων εξωτερικού, 6 περί συγκρότησης Διακομματικής Επιτροπής εξέτασης ενστάσεων κατά απορριπτικών αποφάσεων εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, 7 περί διαδικασίας εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους και 10 περί της εφαρμογής των περιορισμών εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους στις εκλογές για την ανάδειξη μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του άρθρου 2 του ν. 4648/2019 καταργούνται.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι όλες οι προϋποθέσεις που ίσχυαν για την εγγραφή των αποδήμων κατά τον προηγούμενο νόμο καταργούνται και μένει να δούμε πώς θα διαμορφωθεί το τελικό κείμενο, μετά τη διαβούλευση.