Κρίσιμη περιοδεία πραγματοποιεί ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, σε εννέα χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Τουρκίας και της Ελλάδας, καθώς είναι έκδηλη η διεθνής ανησυχία για την επέκταση της κρίσης στη Μέση Ανατολή.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, έφτασε στις 19:10 τοπική ώρα (18:10 ώρα Ελλάδος) στην Κωνσταντινούπολη, πρώτο σταθμό τη περιοδείας του, ενώ αύριο Σάββατο 6 Ιανουαρίου θα κάνει μια στάση στη Σούδα και στη συνέχεια θα κατευθυνθεί στην οικία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στα Χανιά, όπου θα έχουν κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Το θέμα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, τα μαχητικά F-16 που ζητάει η Τουρκία από τις Ηνωμένες Πολιτείες και οι εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο στη Γάζα, όπου Άγκυρα και Ουάσινγκτον έχουν διαφορικές προσεγγίσεις, είναι τα βασικά θέματα στην ατζέντα του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στην Τουρκία. Αναμένεται να συζητηθούν επίσης περιφερειακά θέματα και οι διμερείς σχέσεις.
Secretary Blinken lands in Istanbul. He will meet with Turkish FM Fidan and is expected to see President Erdogan tomorrow. Sweden’s NATO membership, the sale of F-16 fighter jets, and the war in Gaza topping the agenda. Video via pooler @John_Hudson pic.twitter.com/T6ZOHWmcCw
— Hümeyra Pamuk (@humeyra_pamuk) January 5, 2024
Ο Άντονι Μπλίνκεν θα συναντηθεί αύριο με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ενώ όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι θα υπάρξει αύριο το μεσημέρι και συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να πιέσουν την Τουρκία να μην καθυστερήσει περαιτέρω την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Το σχετικό πρωτόκολλο εγκρίθηκε από την Επιτροπή Εξωτερικών της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης και τα επόμενα βήματα είναι να περάσει από την Ολομέλεια, η οποία επιστρέφει από τις διακοπές στις 16 Ιανουαρίου, και να λάβει την τελική υπογραφή από το Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η Άγκυρα αναμένεται να θέσει μετ’ επιτάσεως την αγορά των F-16 και των κιτ εκσυγχρονισμού για τον υφιστάμενο πεπαλαιωμένο στόλο της τουρκικής αεροπορίας, καθώς έχει θέσει θέμα ταυτόχρονης έγκρισης της ένταξης της Σουηδίας με την έγκριση από το αμερικανικόι Κογκρέσο της πώλησης των μαχητικών.
Τον Μπλίνκεν υποδέχθηκαν στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης η γενική διευθύντρια διμερών πολιτικών υποθέσεων αρμόδια για τις ΗΠΑ στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, πρέσβειρα Γιαπράκ Μπαλκάν, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Άγκυρα Τζέφρι Φλέικ, η γενική πρόξενος των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη, Τζούλι Ίντεχ, και άλλοι αξιωματούχοι.
Η υποδοχή του ήταν ψυχρή, όπως και στην προηγούμενη επίσκεψη στην Τουρκία στις αρχές Νοεμβρίου, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν τις ίδιες ημέρες είχε αποφασίσει να βρίσκεται σε περιοδεία στα βορειοδυτικά.
Συνάντηση το Σάββατο με τον Κυριάκο Μητσοτάκη
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών θα μεταβεί αύριο Σάββατο στα Χανιά όπου θα έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Σύμφωνα με ανακοίνωση από το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού θα ακολουθήσει συνάντηση εργασίας, στην οποία θα συμμετάσχουν ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού, πρέσβης Άννα Μαρία Μπούρα και η ειδική σύμβουλος Διεθνούς Πολιτικής και Δημόσιας Διπλωματίας του πρωθυπουργού Αριστοτελία Πελώνη.
Έπειτα, ο Άντονι Μπλίνκεν θα επισκεφθεί πέντε αραβικές χώρες, καθώς και το Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη στο πλαίσιο αυτής της τέταρτης περιοδείας στην περιοχή από την έναρξη του πολέμου της 7ης Οκτωβρίου.
Στη συνάντηση των κ.κ Μητσοτάκη και Μπλίνκεν θα συζητηθούν διεθνή και περιφερειακά ζητήματα, με επίκεντρο:
- Τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
- Την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα.
- Την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία.
- Την αμυντική συνεργασία Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Στην ατζέντα των συνομιλιών πρόκειται να βρεθούν πολλά θέματα. Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και κυρίως στην εμπόλεμη Γάζα και την ανθρωπιστική βοήθεια προς τους αμάχους Παλαιστίνιους είναι ένα από αυτά.
Ένα δεύτερο θέμα είναι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις καθώς και το αίτημα της χώρας για την αγορά των F-35. Για το ζήτημα αυτό, οι ΗΠΑ έχουν διασυνδέσει το θέμα με το αίτημα που έχει υποβάλει η Τουρκία για την αγορά αμερικανικών F-16, το οποίο ωστόσο είναι παγωμένο λόγω των καθυστερήσεων της Άγκυρας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Και αυτό θα είναι και το βασικό θέμα που θα απασχολήσει τη συνάντηση του κ. Μπλίνκεν με τον κ. Φιντάν.
Πάντως, η Αθήνα δεν θα ήθελε να υπάρχει αυτή η σύνδεση των F-35 με τα F-16, καθώς σημειώνει πως είναι διαφορετικά αιτήματα.
«Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται σε ιστορικά υψηλό επίπεδο», σημειώνουν στελέχη της κυβέρνησης. Παράλληλα, αυτό που επισημαίνεται είναι ότι η ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση και αμυντική συνεργασία είναι αυτόνομη και δεν ετεροπροσδιορίζεται.
«Η Ελλάδα έχει ακολουθήσει και ακολουθεί μια συστηματική πολιτική ενίσχυσης και θωράκισης των Ενόπλων Δυνάμεων. Δεν μπορεί να υπαγορεύσει σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ την πολιτική αμυντικών προμηθειών έναντι άλλων χωρών – το αμερικανικό σύστημα έχει τους δικούς του περιορισμούς και ανώτατοι αξιωματούχοι του Κογκρέσου έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για συγκεκριμένα προγράμματα προς άλλες χώρες», σχολιάζουν στελέχη της κυβέρνησης.
Και τονίζουν πως δε μπορεί να συνδέονται τα εξοπλιστικά προγράμματα της Ελλάδας, ενός αξιόπιστου εταίρου των ΗΠΑ και συνεπούς συμμάχου με προσφορά στο ΝΑΤΟ με προγράμματα άλλων χωρών. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα μας έχει καταθέσει το αίτημά της για την προμήθεια μιας μοίρας F-35 και αναμένει την επίσημη εκκίνηση της διαδικασίας με αποστολή επιστολής στο Κογκρέσο για την έγκριση της πώλησης.