Αυξάνονται όσο περνούν οι μέρες οι επικρίσεις κατά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της κυβέρνησής του, αφενός για την αργή αντίδρασή τους μετά τον σεισμό που ισοπέδωσε ολόκληρες περιοχές, αφετέρου για την πολιτική ακολούθησε την τελευταία 20ετία στον πολεοδομικό τομέα.
Αντιπολίτευση και πολίτες κατηγορούν τον τούρκο πρόεδρο ότι δεν εφάρμοσε τους οικοδομικούς κανονισμούς, ότι υποδαύλισε τη διαφθορά και ότι σπατάλησε τους ειδικούς φόρους που εισπράχθηκαν μετά τον τελευταίο σεισμό του 1999 προκειμένου να γίνουν τα κτίρια πιο ανθεκτικά.
“Ο δολοφόνος δεν είναι ο σεισμός, αλλά εκείνοι που μετατρέπουν τις πόλεις σε μαζικούς τάφους στο όνομα του πολεοδομικού μετασχηματισμού, εκείνοι των οποίων οι υπογραφές βρίσκονται στο κάτω μέρος κάθε έγκρισης οικοδομής” έγραψε προ ημερών στην εφημερίδα BirGün ο αρθρογράφος Feray Aytekin Aydoğan.
Η αμνηστία στους εργολάβους
Στο επίκεντρο της κριτικής βρίσκεται η παράκαμψη των πολεοδομικών κανονισμών από τους εργολάβους, με πολιτικούς και αξιωματούχους να επωφελούνται κάνοντας, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα στραβά μάτια στις παραβάσεις.
Το 2007, η κυβέρνηση Ερντογάν επέβαλε νέους κανονισμούς με στόχο την αναβάθμιση του κατασκευαστικού τομέα, επιδιώκοντας να καταστήσει τα νέα κτίρια αντισεισμικά και να ενισχύσει τα παλαιά.
Εκτοτε, οι κανόνες αυστηροποιήθηκαν περαιτέρω, με πιο πρόσφατη εξέλιξη το 2018, όπου προβλέφθηκαν περισσότερες χαλύβδινες κολώνες και δοκοί για την απορρόφηση των επιπτώσεων των σεισμών.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, η κυβέρνηση εξέδωσε “οικοδομική αμνηστία” για τα υφιστάμενα κτίρια που είχαν παραβιάσει τους κανόνες, έναντι πληρωμής κάποιου ποσού στο κράτος, νομιμοποιώντας ουσιαστικά κάθε κακοτεχνία.
Τα βίντεο που φέρνουν σε δύσκολη θέση τον Ερντογάν
Καθώς, λοιπόν, ο τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να υπερασπιστεί εαυτόν για τη διαχείριση του φονικού σεισμού, το φως της δημοσιότητας βλέπουν αποσπάσματα πρόσφατων ομιλιών του, όπου χαιρέτιζε τη λήψη των ανωτέρω μέτρων στις πληγείσες περιοχές.
Πιο συγκεκριμένα, σε βίντεο που ελήφθη κατά τη διάρκεια προεκλογικής ομιλίας ενόψει των τοπικών εκλογών στην Τουρκία τον Μάρτιο του 2019, ο Ερντογάν απαρίθμησε μερικά από τα κορυφαία επιτεύγματα της κυβέρνησής του – μεταξύ των οποίων και νέες κατοικίες στην πόλη Καχραμανμαράς, κοντά δηλαδή στο επίκεντρο του σεισμού της περασμένης εβδομάδας.
“Λύσαμε το πρόβλημα 144.156 πολιτών με την οικοδομική αμνηστία” δήλωνε ο Ερντογάν, απόφαση που επέτρεπε ουσιαστικά στους εργολάβους να αγνοήσουν τους οικοδομικούς κανονισμούς που είχαν τεθεί σε ισχύ.
Μηχανικοί και αρχιτέκτονες ισχυρίζονται ότι η έλλειψη μέτρων ασφαλείας που είχαν σχεδιαστεί ούτως ώστε να απορροφούν τους κραδασμούς των σεισμών πιθανότατα συνέβαλε στην αλματώδη αύξηση του αριθμού των νεκρών.
Σε άλλη προεκλογική ομιλία το 2019, στην επαρχία Χατάι της νότιας Τουρκίας, ο Ερντογάν εμφανιζόταν και πάλι πρόθυμος να “διαφημίσει” τα επιτεύγματα της κυβέρνησής του. “Λύσαμε τα προβλήματα 205.000 πολιτών του Χατάι” είπε αναφερόμενος στις οικοδομικές αμνηστίες.
Τα παραπάνω βίντεο προβάλλονται εκ νέου από τουρκικές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες και, όπως είναι επόμενο, η διάδοσή τους είναι ευρεία, τη στιγμή που ο καταγεγραμμένος αριθμός των νεκρών ξεπερνά τις 37.000.