Καμπανάκι από επαγγελματίες ψυχικής υγείας για τη μεταφορά κοινοτικών δομών σε απομακρυσμένο κτιριακό συγκρότημα – «Απειλή για τη ψυχιατρική μεταρρύθμιση»

Ομόφωνα υιοθέτησε το Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων το ψήφισμα που κατέθεσε η Λαϊκή Συσπείρωση, το οποίο αποτυπώνει τις θέσεις επαγγελματιών ψυχικής υγείας σχετικά με τη σχεδιαζόμενη μετεγκατάσταση των κοινοτικών ψυχιατρικών δομών. Σύμφωνα με το ψήφισμα, η εν λόγω απόφαση συνιστά ουσιαστικά «επιστροφή στην ασυλοποίηση» των ψυχικά ασθενών, ανατρέποντας τις αρχές της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες.

Το ψήφισμα φέρει τον τίτλο «Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στα Χανιά το 2025» και υπογράφεται από την πλειονότητα των εργαζομένων του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Χανίων και των Στεγαστικών Δομών Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης. Οι επαγγελματίες εκφράζουν την έντονη αντίθεσή τους στην επικείμενη μεταφορά των αυτόνομων κοινοτικών δομών σε ενιαίο κτιριακό συγκρότημα στα απομακρυσμένα περίχωρα της πόλης.

Όπως τονίζουν, η νέα τοποθεσία απέχει τέσσερις φορές περισσότερο από τον αστικό ιστό σε σχέση με την παλιά μονάδα, που ήδη βρισκόταν 4 χιλιόμετρα εκτός πόλης. Η μετακίνηση αυτή – σύμφωνα με το ψήφισμα – παραπέμπει σε συνθήκες εγκλεισμού και ασύλου, πλήρως αντίθετες με τη φιλοσοφία της κοινοτικής ψυχιατρικής.

Το ψήφισμα επικαλείται τη θεμελιώδη ανάλυση του κοινωνιολόγου Έρβιν Γκόφμαν, από το βιβλίο του Άσυλα, περιγράφοντας τα χαρακτηριστικά των ολοκληρωτικών ιδρυμάτων: ομαδικές δραστηριότητες υπό ενιαία εξουσία, έλεγχος της καθημερινότητας, απομόνωση και τυποποιημένη συμπεριφορά. Σύμφωνα με τους συντάκτες του ψηφίσματος, τέτοιες συνθήκες στερούν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και καταργούν τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών.

Οι εργαζόμενοι ζητούν:

1. Ακύρωση της απόφασης της 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας Κρήτης και της Διοίκησης του Γενικού Νοσοκομείου Χανίων για την ενοποίηση και μετεγκατάσταση των δομών σε ενιαίο απομακρυσμένο συγκρότημα.

2. Σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, τις ευρωπαϊκές νομικές αρχές και τις κατευθύνσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τονίζεται η ανάγκη τήρησης της δέσμευσης της χώρας προς την Ε.Ε. για αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων με στόχο την προώθηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.

3. Στήριξη από επιστημονικούς φορείς και ιατρικούς συλλόγους, ώστε να ενισχυθεί το αίτημα για διατήρηση και αναβάθμιση των υφιστάμενων κοινοτικών δομών.

4. Συστράτευση της τοπικής κοινωνίας, των συλλογικοτήτων, των κοινωνικών ομάδων και φορέων, με σκοπό την ενίσχυση του αιτήματος για αποτροπή μιας οπισθοδρόμησης που αφορά όλους τους πολίτες.

Πιο αναλυτικά, στο ψήφισμα αναφέρονται τα εξής:

ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ ΤΟ 2025

Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας διαμαρτυρόμαστε και εκφράζουμε πάνδημα την έντονη αντίρρηση και αντίθεση μας στην σχεδιαζόμενη μεταφορά των ανεξάρτητων και αυτόνομων κοινοτικών δομών της κοινότητας , σε ενιαίο κτιριακό συγκρότημα στα απομακρυσμένα περίχωρα της πόλης. Συνθήκη που προσομοιάζει σε συνθήκες ασύλου. Το Ψυχιατρικό νοσοκομείο Χανίων έβαλε λουκέτο το 2005, αντικαθιστώντας την ιδρυματική λογική περίθαλψης με την ανάπτυξη της κοινοτικής ψυχιατρικής και το δικαίωμα σε μια ζωή επί ίσοις όροις με κάθε άλλο άνθρωπο, πέραν διαχωρισμών, στερεοτύπων και στιγματισμού των συνανθρώπων μας που βίωσαν οποιαδήποτε περιπέτεια ψυχικής υγείας. Το παλιό ψυχιατρικό νοσοκομείο εγκατεστημένο στο δήμο Χανίων , απείχε από την πόλη περίπου 4 χιλιόμετρα , ενώ η νέα μετεγκατάσταση που δρομολογείται ορίζεται σε τετραπλάσια χιλιομετρική απόσταση από τον αστικό ιστό.

Θυμίζουμε πως ο Γκόφμαν (Goffman), στο βιβλίο του Άσυλα λέει : «Οποιαδήποτε ομάδα προσώπων – κρατουμένων, πρωτογόνων, πιλότων ή ασθενών – αναπτύσσει μια δική της ζωή που αποκτά νόημα, λογική και γίνεται φυσιολογική από τη στιγμή που θα την πλησιάσεις» . Κατά τον Goffman τα κύρια χαρακτηριστικά των ασύλων είναι:

1. Όλες οι δραστηριότητες των εγκλείστων εκτυλίσσονται μέσα στον ίδιο χώρο.

2. Γίνονται ομαδικά και υπό την ίδια εξουσία. Υπάρχει δε η απαίτηση από τους εγκλείστους να δρουν και να συμπεριφέρονται κατά τον ίδιο τρόπο.

3. Όλες οι δραστηριότητες προγραμματίζονται με ακρίβεια από τους διαχειριστές των ολοκληρωτικών ιδρυμάτων.

4. Τα άσυλα έχουν να εκπληρώσουν έναν συγκεκριμένο προορισμό.

Δεδομένου αυτής της ελάχιστης αναφοράς στο αποτρόπαιο της κατοίκησης σε τέτοια ιδρύματα, της βιωματικής μας εμπειρίας που μας οδήγησε στο κλείσιμο του ιδρύματος και της διαρκούς αφύπνισης μας να στέκουμε στο πλευρό των αδυνάτων ,των χωρίς φωνή και των από κάτω, ερχόμαστε με αυτό το κείμενο να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα των τωρινών ασθενών μας αλλά και κάθε μελλοντικού αιτούμενου υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

Η πλειονότητα των εργαζομένων του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Χανίων και των Στεγαστικών Δομών Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης,

Ζητάμε :

1. Να ακυρωθεί η απόφαση από την 7η ΥΠΕ Κρήτης και την διοίκηση του Γ.Ν.Χ. , της ενοποίησης και εγκατάστασης των κοινοτικών δομών σε ένα κτιριακό συγκρότημα που παραπέμπει σε ολοπαγή ίδρυμα

2. Να ληφθούν υπόψη από όλους τους εμπλεκόμενους και να γίνουν σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις και τις ισχύουσες νομικές ευρωπαϊκές αρχές και τις αρχές του ΠΟΥ. Επίσης να τηρήσουμε την υποχρέωση που έχουμε για τη συνέπεια της δέσμευση της χώρας μας κατά την απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων για ψυχιατρική μεταρρύθμιση όπως ορίστηκε προ 35ετίας και στην οποία βασιστήκαμε και εργαστήκαμε δεσμευόμενοι στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ψυχικά νοσούντων υποκειμένων με ίση μεταχείριση. Δηλαδή το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια, στην εξατομικευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση, την θεραπευτική ολιστική φροντίδα, το δικαίωμα στην συνδιαμόρφωση της θεραπείας τους, την κοινωνική σύνδεση, την επαγγελματική αποκατάσταση όπου δύναται, κλπ.

3. Την υποστήριξη του αιτήματος από τους επιστημονικούς φορείς και τους ιατρικούς συλλόγους

4. Την στήριξη από την ευρύτερη τοπική κοινωνία, τους τοπικούς φορείς, τις συλλογικότητες, και τις κοινωνικές ομάδες, βοηθώντας στην ενδυνάμωση του δίκαιου αιτήματος μας, πιστεύοντας ότι έχουν αναπτυγμένη την ευαισθησία και την αντίληψη της σημασίας του συγκεκριμένους ζητήματος, διότι είναι πέραν των στενών ορίων λίγων ανθρώπων και αφορά τον κάθε πολίτη που μελλοντικά μπορεί να βρεθεί σε ανάλογη θέση. Το δικαίωμα στην υγεία ως δημόσιο αγαθό είναι αδιαπραγμάτευτο.

Χανιά 28-5-2025