Γράφει η Αιμιλία Πανταζή | Ήταν η πρώτη του μέρα στην τάξη ως δάσκαλος. Ο Άγγελος Πατσιάς στηρίχθηκε στο μύθο του Πλάτωνα. «Βγείτε απ’ τη Σπηλιά» ήταν το σύνθημα που υιοθετήθηκε στο δημοτικό σχολείο του Φουρφουρά.
«Προσπαθούσα να τους δείξω γιατί έχει αξία ο χρόνος τους στο σχολείο, που για τα περισσότερα παιδιά, όπως και να το κάνουμε, είναι χαμένος χρόνος από το παιχνίδι», λέει ο δάσκαλος Άγγελος Πατσιάς.
Με καταγωγή από τη Δράμα πίστευε πάντα ότι θα ακολουθούσε ένα μοναχικό επάγγελμα. Ο απόλυτα σιωπηλός τρόπος του φιλολόγου πατέρα του λειτούργησε ως πρότυπο για αυτό που είχε στο μυαλό του ως αντισυμβατικός εκπαιδευτικός.
«Μου άρεσε πολύ όταν έβλεπα πως τον κοιτούσαν οι μαθητές του. Στα μέσα του λυκείου άρχισα κι εγώ να συνειδητοποιώ ότι αυτό ίσως θα ήταν ένα επάγγελμα που θα μου ταίριαζε, γιατί εκτός των άλλων, θα μπορούσα να διοχετεύσω εκεί και δικά μου ενδιαφέροντα.»
Ο Άγγελος διδάσκει συνολικά 7 χρόνια στο Ρέθυμνο, τα τέσσερα στο χωριό Φουρφουρά. Η συνάντηση με τους συναδέλφους του, το Γιάννη και τη Γιούλη, απέδειξε πως ο συντονισμός τους πυροδοτήθηκε από το πρώτο δευτερόλεπτο.
«Ήμασταν τρεις δάσκαλοι σε ένα 3/θ σχολείο μόνοι μας, νέοι όλοι στο επάγγελμα και με πολύ γέλιο στο αυτοκίνητο για το χωριό…»
Φουρφουράς, το μεγαλύτερο ορεινό χωριό του δήμου Αμαρίου. Οι εκδοχές για την ονοματοδοσία του ποικίλουν. Ο Άγγελος πιστεύει εκείνη που ισχυρίζεται πως το όνομά του τ’ απόκτησε χάρη των δυνατών ανέμων!
«Αφού φανταστείτε τα πιο αδύνατα παιδιά τα δένουμε με πέτρες στο διάλειμμα», λέει με χιούμορ.
Ξεχωριστό όνομα δόθηκε ξανά. «Σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων!», ονομάστηκε το δημοτικό του Φουρφουρά.
Οι τάξεις αλλάζουν. Αποκτούν διακόσμηση παιδικών δωματίων. Καναπέδες, χαλιά, πολύχρωμοι τοίχοι, ακόμη και κουζίνα. Κάθε τάξη υπεύθυνη για τη φροντίδα του δικού της περιβολιού.
Καλλιεργήθηκαν βοτανόκηποι, θερμοκήπια, με στόχο την αυτοδιαχείριση. Κάποια προϊόντα καταναλώνονται από τους μαθητές και άλλα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των εξόδων του σχολείου, ενώ το μάθημα πολλές φορές βρίσκει χώρο δράσης στη φύση.
«Λασπωνόµαστε. Αν µπορούσαµε να µετακοµίσουµε εντελώς το σχολείο και να το κάναµε “cabrio“, θα το κάναµε. Ένα διάστηµα οι γονείς πρέπει να µας είχαν καταραστεί… Στην πραγματικότητα όμως εκτιµούν την προσπάθεια και κάνουν τα… στραβά µάτια.»
Η δεύτερη αλλαξιά καθιερώθηκε σχεδόν παράλληλα με τις πρώτες εκπομπές (Οκτώβριος του 2010) της εκπαιδευτικής τηλεόρασης, Φουρφουράς TV. Δεκαπεντάλεπτη η διάρκεια της λήψης και η δύσκολη έννοια π.χ. της φυσικής, γίνεται κατανοητή. Οι μικροί ρεπόρτερ διδάσκονται και διδάσκουν: «Γιατί νυχτώνει; Γιατί η γη γυρίζει χωρίς να ζαλιζόμαστε; Τι είναι το ουράνιο τόξο;»
Σε ένα χρόνο η επισκεψιμότητα ξεπέρασε τους 12.000 ανθρώπους, ενώ το Υπουργείο Παιδείας, η τηλεόραση της ΝΕΤ, το Δεύτερο Πρόγραμμα του ραδιοφώνου, και πάνω από 40 ενημερωτικά διαδικτυακά κανάλια στήριξαν την προσπάθεια των παιδιών.
Θέατρο, φωτογραφία και ροµποτική αποτελούν τα νέα μαθήματα επιλογής για τα μικρά αμαριωτάκια. Η Βαγγελιώ η μελισσομποτούλα έγινε η αγαπημένη τους φίλη. Κι ο εναλλακτικός χάρτης, ένα πανί χωρισμένο σε τετράγωνα – εξάσκηση στη γεωμετρία, ζωγραφίστηκε.
Ένας δίαυλος επικοινωνίας με άλλα ορεινά σχολεία της Κρήτης, όπως το σχολικό δίκτυο των Ορέων,καθώς και η δυνατότητα να ακουστεί η φωνή τους σε ολόκληρη την Ελλάδα και την Ευρώπη μέσω του καναλιού: http://fourfourastv.blogspot.gr/ δηλώνει την αναζήτηση της εξωστρέφειας. Ακολούθησαν επισκέψεις φοιτητών καθώς και μαθητών από άλλα σχολικά περιβάλλοντα για να δουν τη λειτουργία του συγκεκριμένου σχολείου κατά κάποιους προτύπου. Τι είναι αυτό όμως, που κάνει το Σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων διαφορετικό;
«Οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των δασκάλων, των μαθητών, των συναδέλφων. Το ζητούμενο στην εκπαίδευση είναι, ακόμα και όταν γκρεμιστεί κάθε υλική κατασκευή γύρω μας, να μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει σχολείο. Και αυτό πετυχαίνεται δίνοντας πρώτα βάση στις σχέσεις των ανθρώπων που το απαρτίζουν.»
Πηγή έμπνευσης… η κλοπή ιδεών.
«Η έμπνευση μπορεί να έρθει από παντού, αλλά κυρίως από συναδέλφους και άλλα σχολεία. Το επάγγελμά μας αγαπά την κλοπή ιδεών και το κλοπή το λέω ως κάτι θετικό. Δε μπορεί να γεννάς συνέχεια ιδέες και τότε είναι που χρειάζεσαι κάποιον να σε ξεμπλοκάρει. Ευτυχώς υπάρχουν πολλοί τέτοιοι και μπορεί το επάγγελμά μας και πάει μπροστά.»
Και η συντήρηση της έμπνευσης;
«Στην περίπτωσή μας αναλογιζόμαστε τι ταιριάζει σε ποιον, εάν κάποια ίσως ταιριάζουν σε όλους, τότε στηριζόμαστε στη διάθεση των μαθητών και προχωράμε. Φέτος στο συμβούλιο του σχολείου, που η δική μου ψήφος ισοδυναμεί με τη ψήφο οποιουδήποτε μαθητή, τα πιτσιρίκια μπορούν να αποφασίσουν τι θέλουν, αν το θέλουν και πως το θέλουν.»
Η γνώση ίσως και υπερεκτιμημένη…
«Δεν στοχεύουμε πάντα στη γνώση. Κάποιες δραστηριότητες επιθυμούν αποκλειστικά τη διασκέδαση και το παιχνίδι. Κυρίως θέλουμε μέσα από κάθετι που λέμε και πράττουμε να μπορούν τα παιδιά να εκφράζουν τη σκέψη και τα συναισθήματα τους.»
Τα εμπόδια στην υλοποίηση των πρωτοποριακών δραστηριοτήτων δεν λείπουν.
«Υπήρχαν κακοτυχίες, καθυστερήσεις, αλλά με κάποιον τρόπο ό,τι βάζαμε στο μυαλό μας λίγο πολύ το καταφέρναμε. Σίγουρα δεν επιλέξαμε ποτέ να πάμε γύρω γύρω απ’ το βουνό. Το ανεβαίναμε και ας μέναμε στο δρόμο.»
Οι άσχημες συνθήκες που επικρατούν στον εκπαιδευτικό χώρο ωθούν σε καταστάσεις εγκατάλειψης του λειτουργήματος;
«Ενώ είναι ευκαιρία τώρα που έχουν τρανταχτεί τα συστήματα παγκοσμίως να αναθεωρήσουμε και το δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να γίνει βιώσιμο και λειτουργικό, το κράτος μας για χάρη των μνημονίων, και ‘γω δεν ξέρω τι, φέρεται αδικαιολόγητα. Οπότε περάσαμε στην αντάρτικη εκπαίδευση, που αν με ρωτάτε, είμαι υπέρ. Γνωρίζω πολλούς και φαντάζομαι θα υπάρχουν ακόμα περισσότεροι που μέσα σε όλες αυτές τις συνθήκες τραβάνε μπροστά με το δικό τους τρόπο πλάθοντας τους ανθρώπους που δε θα κάνουν τα λάθη του παρελθόντος. Κάποια στιγμή όλα θα πάνε καλά!»
Ένα επόμενο σχέδιο στα σκαριά για να ενθουσιάσει τα μικρά αμαριωτάκια η αναπαράσταση μαχών, βυζαντινών οχυρών και τοπικών μνημείων με playmobil! «Δε ξέρω βέβαια ποιος θα χαρεί περισσότερο. Οι δάσκαλοι ή οι μαθητές…»
Σε αυτό τον τόπο της Κρήτης έχει αναπτυχθεί μια ολόκληρη «Φουρφουροοικογένεια». Μετά τέσσερα χρόνια η ομπρέλα έχει ανοίξει. Πολλά μέλη, μαθητές, εκπαιδευτικοί που πέρασαν ή παραμένουν στο σχολείο, γονείς, χωριό, δήμος αλλά και όλοι όσοι παρακολουθούν και στέλνουν έναν καλό λόγο ή ένα γεια που κρύβει ουσιαστικό ενδιαφέρον, δίνουν δύναμη για να συνεχιστεί η σημαντική προσπάθεια. Κοινό ενδιαφέρον που ενώνει όλους, το καλύτερο για τα παιδιά και το μέλλον.
Τι σχέση έχει η τρέλα με το δασκαλιλίκι; Τι λένε οι μαθητές του γι αυτόν;
«Η αλήθεια είναι ότι όλοι μας λίγο πολύ είμαστε «χτυπημένοι στο φτερό». Αυτά τα δύο είναι κοντά το ένα με το άλλο. Σε κατεβάζουν από το βάθρο που έχεις χτίσει για να δεις τα πράγματα με μια πιο παιδική ματιά. Το τι λένε δεν το ξέρω. Αγαπιόμαστε, κοροϊδευόμαστε, μαλώνουμε… λέμε πολλά»
Στήριξή του οι άνθρωποι κοντά στους οποίους μπορούσε να είναι ο εαυτός του. Αυτό επιζητεί και για τα παιδιά του…
«Να στηρίζουν αυτό που είναι και να βρίσκουν ανθρώπους να το αποδέχονται, όπως και αυτά θα αποδέχονται τους άλλους με τις όποιες ιδιαιτερότητές τους.»
Ο Άγγελος δίνει την εντύπωση ανθρώπου που συνεχώς σκέπτεται το επόμενο δημιουργικό βήμα. Σταματάει κάποιες στιγμές η σκέψη;
«Χαρακτηριστικό της δουλειάς μας, που το έχω βιώσει έντονα και δε ξέρω αν είναι καλό ή κακό, είναι ακριβώς το ότι δε μπορείς εύκολα να την αφήσεις πίσω όταν χτυπήσει το κουδούνι του σχολάσματος. Εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ. Έχεις να κάνεις με ανθρώπους και αυτό δε μπορεί να σε αφήνει ανεπηρέαστο. Ευτυχώς υπάρχει η οικογένεια μου με ένα φρέσκο μωρό, και καλοί φίλοι και έτσι τα περνάμε ωραία.»
Το σχολείο έχει φωνή.
Οι μαθητές του Φουρφουρά την άκουσαν.
Μας την στέλνουν:
«Είμαι πολύ χαρούμενο σχολείο γιατί τα παιδιά και οι δάσκαλοι κάνουν τα πάντα για μένα. Με φροντίζουν, με στολίζουν, με προσέχουν και με καθαρίζουν. Τα παιδιά είναι πολύ φιλικά μεταξύ τους, δε βρίζουν, παίζουν μαζί και τα αγαπώ!»
«Είμαι πολύ περήφανο για αυτά τα παιδιά! Φροντίζουν τη φύση και την τάξη τους. Φανταστείτε μου βάλανε και κουζίνα. Με έχουν κάνει διάσημο. Ακόμα και κοτέτσι έχω. Πιστεύω θα συνεχίσουν έτσι χωρίς δυσκολίες.»
«Με έχουν κάνει καταπληκτικό! Έχω κουζίνα, εκπληκτικούς δασκάλους και τα παιδιά που φιλοξενώ είναι υπεύθυνα και κάνουν διάφορες δραστηριότητες.»
«Χαίρομαι που τα παιδιά έχουν καλή σχέση με τους δασκάλους»
«Είμαι πολύ ευχαριστημένο που τα παιδιά με καθαρίζουν, με φροντίζουν και με αγαπάνε»
Πηγή: storieumane.gr