Με προφάσεις και ελλιπείς δικαιολογίες οι εκπρόσωποι της Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων στα Χανιά αρνούνται να απαντήσουν στο κύριο ερώτημα που εδώ και δύο εβδομάδες συγκλονίζει την κοινή γνώμη. Πόσοι ήταν τελικά οι θάνατοι των ηλικιωμένων στη συγκεκριμένη δομή;
Κανένας από την πλευρά του γηροκομείου δεν ξέρει ή δεν θέλει να απαντήσει παρά τις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων αλλά και των ανακριτικών αρχών. Εκτός από τις δύο ιδιοκτήτριες της δομής (μητέρα και κόρη) που αδυνατούν να δώσουν εξηγήσεις, και οι δικηγόροι τους ακολουθούν την ίδια παρελκυστική πολιτική.
Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν πως στα χέρια των ανακριτικών αρχών υπάρχουν 73 ληξιαρχικές πράξεις θανάτου (64 εντός του 2020 και 9 το πρώτο τρίμηνο του 2021), αν και πιθανώς τις επόμενες ημέρες ο αριθμός να ξεπεράσει τις 80.
Με δεδομένο πως η δομή είχε άδεια για φιλοξενία 47 ατόμων, το ποσοστό των απωλειών φαίνεται να αγγίζει το 120% (μέχρι πέρυσι ο ετήσιος μέσος όρος απωλειών στα γηροκομεία της χώρας ήταν περίπου 20%)!
Η «Εφ.Συν.» έθεσε ευθέως το ερώτημα για τον αριθμό των θανάτων στον εξ Αθηνών συνήγορο της δομής, Νικόλαο Ρουσσόπουλο. «Ειλικρινά σας το λέω, μετά λόγου γνώσεως, δεν γνωρίζουμε. Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως ο οίκος ευγηρίας φιλοξενούσε ως επί το πλείστον άτομα μεγάλης ηλικίας, άνω των 85 ετών, και αυτό που μου έχει πει η πελάτισσά μου είναι πως οι θάνατοι είναι στα φυσιολογικά επίπεδα», αναφέρει ο κ. Ρουσσόπουλος.
Ρωτήσαμε τον κ. Ρουσσόπουλο αν δέχεται ή απορρίπτει τον ισχυρισμό περί των 64 θανάτων εντός του 2020, που είναι υπερδιπλάσιος του «φυσιολογικού», και ο ίδιος απάντησε: «Δεν έχουμε κανένα αρχείο, έχουν αφαιρεθεί όλα τα αρχεία, συνεπώς δεν μπορούμε να ξέρουμε για τι ακριβώς μιλάμε. Εχουμε ακούσει διάφορα πράγματα τις τελευταίες ημέρες, ακόμα και για 500 θανάτους. Εμείς το μόνο που ξέρουμε είναι οι 24 θάνατοι που αναφέρονται από το ληξιαρχείο του Δήμου Χανίων».
Ισως και 500
Μάταια αναζητήσαμε απάντηση, ήδη από τις πρώτες ημέρες που ήρθε το θέμα στη δημοσιότητα, και από τον έτερο νομικό της δομής, δικηγόρο Χανίων Ιωάννη Σφακιωτάκη.
«Οι θάνατοι μπορεί να είναι 68, μπορεί να είναι και 168. Το θέμα είναι αν έχουν προκύψει από εγκληματικές ενέργειες και αν εδώ υπάρχει μια… εγκληματική οργάνωση, όπως μας κατηγορούν χωρίς να εισφέρουν το παραμικρό στοιχείο», απάντησε.
Ομοίως η ιδιοκτήτρια της δομής, Χρυσή Λιονάκη, σε ερώτηση της «Εφ.Συν.» επικαλέστηκε απώλεια των αρχείων και των φακέλων οι οποίοι έχουν κατασχεθεί από την Ασφάλεια και δεν μπόρεσε να δώσει ούτε κατά προσέγγιση έναν αριθμό απωλειών για το τελευταίο έτος.
Ο ισχυρισμός περί 500 θανάτων που ακούστηκε από κάποιους εκ των συγγενών, την περασμένη εβδομάδα, αναφέρεται συνολικά στα 12 χρόνια λειτουργίας της δομής και φαντάζει σαν ένα εφιαλτικό, αλλά δυστυχώς πιθανό σενάριο που καλούνται πλέον να διερευνήσουν οι εισαγγελικές αρχές εφόσον η έρευνα επεκτείνεται σε βάθος αρκετών χρόνων.
Ο συνήγορος της δομής Ιω. Σφακιωτάκης, πάντως, έχει δώσει μια τάξη μεγέθους για τον συνολικό αριθμό τροφίμων στο γηροκομείο λέγοντας προ ημερών πως έχουν φιλοξενηθεί περίπου 1.100 άτομα στα χρόνια της λειτουργίας του. Αυτό συνεπάγεται πως κατά μέσο όρο φιλοξενήθηκαν πάνω από 90 άνθρωποι τον χρόνο, δηλαδή διπλάσιοι από τη δυναμικότητα των 47 κλινών. Συνεπώς, γεννάται το ερώτημα αν οι θέσεις άδειαζαν λόγω αποχώρησης ή λόγω θανάτου των ηλικιωμένων.
Ελλιπείς έλεγχοι
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι απάντηση στο θέμα των θανάτων αδυνατούν να δώσουν ακόμα και οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές και κυρίως η Περιφέρεια Κρήτης, που μέσω της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας είναι επιφορτισμένη με τον έλεγχο των γηροκομείων.
Τόσο ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας Λάμπρος Βαμβακάς όσο και ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής σε δηλώσεις τους στα ΜΜΕ τόνισαν πως στους περιοδικούς ελέγχους στο γηροκομείο δεν βρέθηκαν σημαντικές παραβάσεις της νομοθεσίας.
Ωστόσο, εντελώς διαφορετική εικόνα αποκαλύπτει σε έγγραφό της, που κοινοποιεί στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, η δικηγόρος Μαρία Παπαδάκη, που εκπροσωπεί οικογένειες θυμάτων ενώ και η ίδια έχασε τον πατέρα της στο συγκεκριμένο ίδρυμα.
Στο έγγραφο αποκαλύπτεται πως σε έλεγχο της υπηρεσίας τον περασμένο Απρίλιο είχαν βρεθεί 55 τρόφιμοι (ενώ η άδεια ήταν για 47), οι οποίοι μάλιστα εποπτεύονταν από μία και μόνη υπάλληλο.
Στο ίδιο έγγραφο αποκαλύπτονται και παλαιότερες περιπτώσεις ελέγχων, ήδη από το 2010, όταν είχε διαπιστωθεί πως ηλικιωμένοι φιλοξενούνταν σε μη εγκεκριμένους υπόγειους χώρους. Για αυτήν και για άλλες παραβάσεις είχε εκδοθεί τότε απόφαση διακοπής λειτουργίας της Μονάδας, η οποία ποτέ δεν εφαρμόστηκε.
Μία από τους πρώην εργαζόμενους στο γηροκομείο, πάντως, καταγγέλλει πως το προσωπικό και η διοίκηση ήταν πάντα ενημερωμένοι για την ημέρα των… αιφνιδιαστικών ελέγχων.
Σε ερώτηση της «Εφ.Συν.» για τον αριθμό των θανάτων ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής επίσης δήλωσε αδυναμία να απαντήσει ισχυριζόμενος πως αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Υγείας είναι να ελέγχει τις συνθήκες λειτουργίας, την επάρκεια του προσωπικού και των υλικών κ.λπ., αλλά όχι το να πιστοποιεί αν είναι εν ζωή οι φιλοξενούμενοι μεταξύ δύο ελέγχων.