Με επίκεντρο την απλότητα και το σεβασμό στο περιβάλλον οι ιδιοκτήτες ενός συγκροτήματος ενοικιαζόμενων κατοικιών στην Νοτιοανατολική Κρήτη αναστήλωσαν έναν ερειπωμένο οικισμό μετατρέποντας τον σε έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς.
Ο Άσπρος Ποταμός αναφέρεται σαν ο αρχαιότερος συνοικισμός της περιοχής των Πεύκων.
Βρίσκεται στην νοτιοανατολική Κρήτη, χίλια μέτρα βόρεια από τη θάλασσα και τον Μακρύ Γιαλό. Η περιοχή φημίζεται για τις πολυάριθμες, παρθένες παραλίες της, τα παραδοσιακά, γραφικά χωριά της, τα τέσσερα φαράγγια της και το φυσικό της κάλλος.
Το μέρος συνδυάζει βουνό και θάλασσα και έχει αρκετό πράσινο για τα δεδομένα της περιοχής όπως πεύκα, ελιές και ξινόδεντρα.
Λέγεται ότι τα πολύ παλιά χρόνια ο Άσπρος Ποταμός ήταν πολύ μεγάλος, μα οι κάτοικοι του αναγκάστηκαν να τον εγκαταλείψουν γιατί υπήρξαν από τη θάλασσα συχνές επιδρομές και καταστροφές. Μετοίκησαν λοιπόν βορειότερα σε μέρη ορεινά, απόμερα και περισσότερο ασφαλή χρησιμοποιώντας τον οικισμό πλέον σαν μετόχι.
Κατέβαζαν τα ζώα τους κρύους μήνες του χειμώνα ή μένανε περιστασιακά στο μετόχι για να φροντίσουνε τους κήπους που είχανε τριγύρω. Ως πρώτοι κάτοικοι της ορεινής περιοχής των Πεύκων αναφέρονται αυτοί του Άσπρου Ποταμού.
Η περιοχή είναι πολύ θεαματική, τα βουνά, οι λαγκάδες και οι πλαγιές τους είναι καταπράσινες από δέντρα. Νότια η κοιλάδα φτάνει μέχρι την Ανάληψη και διασχίζεται από τον χείμαρρο Άσπρο Ποταμό στον οποίο οφείλει ο συνοικισμός και το όνομα του.
Σήμερα, όλα τα ερείπια και τα παλιά σπίτια χτισμένα με πέτρες και χώμα έχουν ανακαινιστεί και αναπαλαιωθεί. Ο οικισμός του Άσπρου Ποταμού έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός διατηρητέος και η αυθεντικότητά του προστατεύεται από το ελληνικό κράτος.
Ο Ασπρος Ποταμός ήταν αρχικά ένας μεγάλος οικισμός μέσα στο Φαράγγι των Πεύκων, στο Λασίθι, τον οποίο πριν από εκατοντάδες χρόνια οι κάτοικοί του αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν.
Τα σπιτάκια χρησιμοποιήθηκαν αργότερα σαν μετόχι όπου οι προηγούμενοι κάτοικοι κατέβαζαν τα ζώα τους για να προστατευτούν από το κρύο το χειμώνα.
Οι ιδιοκτήτες του συγκροτήματος αναστήλωσαν τον εγκαταλελειμμένο οικισμό του Άσπρου Ποταμού που αποτελούνταν από σπίτια χτισμένα με πέτρες και χώμα διατηρώντας αναλλοίωτο τον αρχικό του χαρακτήρα.
Πετρόχτιστα κρεβάτια, βράχοι που ξεπροβάλλουν από παντού μέσα στα σπιτάκια, οροφές με δοκάρια, καλάμια και χώμα για μόνωση, συνθέτουν το σκηνικό που μοιάζει πραγματικά βγαλμένο από άλλη εποχή.
Τα σπιτάκια είναι ουσιαστικά χτισμένα το ένα πάνω στο άλλο, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλές περιπτώσεις η οροφή του ενός είναι και… βεράντα του άλλου. Ενα λιθόστρωτο μονοπάτι γεμάτο κληματαριές, ελιές και λουλούδια ενώνει μεταξύ τους τα 10 σπιτάκια δίνοντας την αίσθηση στους επισκέπτες ότι μένουν σε ένα παραδοσιακό χωριό της νοτιοανατολικής Κρήτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρα από το χώρο υποδοχής, ηλεκτρικό δεν υπάρχει σε κάνενα από τα σπιτάκια. Ο κύριος φωτισμός των σπιτιών, γίνεται με λάμπες παραφίνης και κεριά, ενώ δεν υπάρχουν πρίζες.
Οι χοντροί, πετρόχτιστοι τοίχοι λύνουν το θέμα της θέρμανσης και της δροσιάς το χειμώνα και το καλοκαίρι αντίστοιχα, αφού και στις δυο εποχές λόγω του πάχους τους η θερμοκρασία διατηρείται σε ιδανικά επίπεδα.
Όσον αφορά το ενεργειακό η γενικότερη λειτουργία του ξενώνα στηρίζεται αποκλειστικά σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας.
Το φωτοβολταϊκό σύστημα που είναι εγκαταστημένο εκεί, μάλιστα, έχει κερδίσει το πρώτο ευρωπαϊκό βραβείο για την Ελλάδα και χάρη σε αυτό το σύστημα λειτουργούν τα φώτα του κήπου, τα φώτα για διάβασμα πάνω από τα διπλά κρεβάτια, το φως στα μπάνια, και τα ψυγεία στις κουζίνες των σπιτιών.
Στο χώρο υποδοχής μπορούν οι επισκέπτες μας να φορτίζουν οποιαδήποτε ηλεκτρική συσκευή, ενώ εκεί υπάρχει βιβλιοθήκη και ίντερνετ.
Ο οικισμός βρίσκεται φωλιασμένος σε ένα καταπράσινο φαράγγι και απέχει μόλις ένα χιλιόμετρο από τον Μακρύ Γιαλό.
Πολλοί φυσιολάτρες, περιπατητές, ορειβάτες, άτομα που αναζητούν το διαφορετικό στις διακοπές τους, μας επισκέπτονται κάθε χρόνο. Το μέρος προσφέρεται για στιγμές ηρεμίας και χαλάρωσης και συνδυάζει βουνό και θάλασσα