Ανεβατοί λουκουμάδες, προζυμένοι λουκουμάδες, Κρητικά λουκούμια, κουμπάνια, κουμπανάκια, όπως και να το πεις μιλάμε για ακριβώς το ίδιο πράγμα. Υπέροχοι λουκουμάδες. Διαφέρουν λίγο από περιοχή σε περιοχή. Στις παραδοσιακές συνταγές χρησιμοποίησαν προζύμη που είχαν «νεπιάσει» οι νοικοκυρές μέρες πριν. Όμως με την εξέλιξη άρχισαν να χρησιμοποιούν και μαγιά σε ξηρή ή σε νωπή μορφή.
Θα τους συναντήσουμε σε συνταγές γλυκούς αλλά και χωρίς ζάχαρα, με διάφορα μυρωδικά αλλά και σκέτους, μελωμένους και χωρίς. Στο χωριό μου πολλές φορές τα έτρωγαν αμέλωτα σαν μπουκιές και μες την περίοδο της σαρακοστής αλλά και την περίοδο του λιομαζώματος μαζί με ελιές. Στα ρακάδικα του χωριού μου οι καφετζήδες προσφέρουν λουκουμάκια για μεζέ.
Θεωρείται γλυκό των Χριστουγέννων. Σε περιοχές της Κρήτης όπως στη Μεσσαρά και στη Κριτσά Λασιθίου τα έφτιαχναν αντί για τα παραδοσιακά μελομακάρονα. Είναι όμως ένα υπέροχο νηστίσιμο γλυκό που μπορούμε να καταναλώσουμε όλο το χρόνο μιας και δεν είναι χρονοβόρο στην παρασκευή του.
Υλικά
Ζύμη
1 κιλό αλεύρι (περίπου).
40 γρ μαγιά νωπή ή δυο φακελάκια ξηρή
200 γρ. ζάχαρη
200 ml χλιαρό νερό
200 ml χυμό πορτοκάλι
200 ml ελαιόλαδο
1 σφηνάκι ρακί
Ξύσμα από ένα πορτοκάλι
1 κουταλάκι κανέλα
Σιρόπι
200 ml νερό
200 γρ. ζάχαρη
200 γρ. μέλι
1 ξύλο κανέλας
Φλούδα από πορτοκάλι
Για πασπάλισμα
100 γρ καρύδι
100 γρ. σησάμι
½ κουταλάκι κανέλα
Εκτέλεση
Αρχικά ανεπιάνουμε όπως λέμε τη μαγιά μας, φτιάχνουμε ένα είδος προζυμιού. Σε ένα μπολ βάζουμε το νερό (μεγάλη προσοχή γιατί δεν θα πρέπει να είναι ζεστό, ελαφριά χλιαρό) διαλύουμε τη μαγιά μας, προσθέτουμε 1 κουταλάκι ζάχαρη και δυο κουταλιές από το αλεύρι μας και έχουμε ένα χυλό. Αφήνουμε τη μαγιά μας για 10 λεπτά περίπου να φουσκώσει.
Αρχίζουμε να ανακατεύουμε τα υγρά μας με το χέρι, ελαιόλαδο, χυμό πορτοκαλιού, ρακί, έπειτα προσθέτουμε τη ζάχαρη και ανακατεύουμε καλά, το ξύσμα και την κανέλα. Στη συνέχεια ρίχνουμε τη μαγιά μας, ανακατεύουμε και αρχίζουμε να ζυμώνουμε ρίχνοντας λίγο – λίγο το αλεύρι. Θα πρέπει να έχουμε μια μαλακιά ζύμη. Την αφήνουμε για 10 λεπτά να ξεκουραστεί.
Πλάθουμε κορδόνια και κόβουμε τη ζύμη μας σαν μικρά καρύδια. Αφήνουμε τα λουκούμια μας να ανέβουν για περίπου μία (1) ώρα.
Σε μια κατσαρόλα βάζουμε αρκετό ελαιόλαδο σε δυνατή φωτιά να κάψει πολύ καλά. Βάζουμε τα λουκούμια μας και χαμηλώνουνε τη θερμοκρασία στο μισό. Τηγανίζουμε πολύ καλά τους λουκουμάδες μας.
Αφήνουμε να κρυώσουν πολύ καλά και φτιάχνουμε το σιρόπι μας και τα καρύδια για το πασπάλισμα.
Καβουρδίζουμε το σησάμι και τα καρύδια μας και τα περνάμε ελαφριά από μπλέντερ. Ρίχνουμε στο μίγμα λίγη κανέλα για να τα αρωματίσουμε.
Σε μια κατσαρόλα βάζουμε όλα τα υλικά για το σιρόπι εκτός από το μέλι και αφήνουμε να βράσει για 5 λεπτά. Όταν είναι έτοιμο κατεβάζουμε από τη φωτιά και ρίχνουμε το μέλι, έτσι διατηρεί τα συστατικά και τα αρώματα του.
Αρχίζουμε ενώ είναι ζεστό το σιρόπι μας και βάζουμε λίγους λουκουμάδες για λίγα δευτερόλεπτα, αποσύρουμε με τρυπητή κουτάλα και βάζουμε σε μια πιατέλα, πασπαλίζουμε με το μείγμα από το καρύδι.
Καλή επιτυχία!!!
