Ένας καλλιτέχνης ταξιδευτής στη Μικρονησία: Το σύμπαν στα κύματα του Paul Jacoulet

Το μουσείο στην αποβάθρα Μπρανλύ, Παρίσι / 26 Φεβρουάριου 2013 – 19 Μαΐου 2013 | Ο γάλλος καλλιτέχνης Πωλ Ζακουλέ (Paul Jacoulet, 1896 – 1960) έφτασε στην Ιαπωνία στα 1899 με την οικογένεια, όπου και παρέμεινε εκεί το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του. Σε μια εποχή που τα μακρινά ταξίδια ήταν ένα σύνηθες φαινόμενο ο ζωγράφος «επισκέπτεται» συχνά στην Κορέα, στην Κίνα και στη Μικρονησία για να ζωγραφίσει πορτραίτα γηγενών – χρησιμοποιώντας, μάλιστα, σε όλα τα έργα του την ιαπωνική τεχνική ξυλογραφίας ukiyo-e. Η έκφραση «ukiyo-e» σημαίνει «η εικόνα του κυματίζοντα κόσμου» και χαρακτηρίζει την Edo (ή Tokugawa) περίοδο της ιαπωνικής ιστορίας αλλά και τέχνης (1603 – 1868). Στα 1933 ίδρυσε μάλιστα στο Τόκιο έναν ινστιτούτο χαρακτικών (« Jacoulet Hanga Kenkyu-jo ») όπου συνεργαζόταν με «παραδοσιακούς» ιάπωνες καλλιτέχνες. Τότε, έκανε και τις πρώτες του εκθέσεις από χαρακτικά με την παραπάνω τεχνική – φτάνοντας την καριέρα του στο απόγειο. Ο ζωγράφος θα πεθάνει, από διαβήτη, στα 1960, έχοντας κάνει πάρα πολλές εκθέσεις σε Ευρώπη και Αμερική.

Η παρούσα έκθεση, Ένας καλλιτέχνης ταξιδευτής στη Μικρονησία: Το σύμπαν στα κύματα του Paul Jacoulet (UN ARTISTE VOYAGEUR EN MICRONESIE, L’ Univers flottant de Paul Jacoulet), οργανώνεται σε έξη ενότητες: α) Ο ταξιδευτής καλλιτέχνης, β) Προς το φως των νησιών της Μικρονησίας, γ) Η τέχνη του τατουάζ, δ) Η τέχνη της (παραδοσιακής) διακόσμησης, ε) Οι « στενές »  σχέσεις, και τέλος στ) Το σύμπαν του Paul Jacoulet.

Σε όλα τα έργα της έκθεσης – χαρακτικά, ακουαρέλες και σχέδια – ο καλλιτέχνης μας παρουσιάζει άνδρες και γυναίκες που συναντά, συνδιαλέγεται και γνωρίζει, άλλοτε με ένα βλέμμα οικείο και εντελώς προσωπικό, άλλοτε αναφερόμενος σε αισθητικά κριτήρια των δύο πολιτισμών (Δύσης και Ανατολής) με τις μορφολογικές διαφορές τους στις εικαστικές του διατυπώσεις, και άλλοτε μας αφηγείται πρόσωπα και καταστάσεις με καθαρά εθνογραφικά στοιχεία από το μάτι απλά ενός δυτικού.

Η έκθεση συγκεντρώνει για πρώτη φορά περισσότερα από 160 έργα, υδατογραφίες, σχέδια και χαρακτικά, χαρακτηριστικά δείγματα της γραφής του καλλιτέχνη. Ταυτόχρονα, την έκθεση συμπληρώνουν τα είδη ξύλων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των χαρακτικών με αυτή την τεχνική, αντικείμενα από το μουσείο στην αποβάθρα Μπρανλύ (musée du quai Branly)και του Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Παρισιού (Musée National d’Histoire Naturelle de Paris). Παράλληλα, υπάρχει ένα πλούσιο εθνογραφικό οπτικοακουστικό υλικό που πλαισιώνει την έκθεση – το οποίο δεν θα μπορούσε να απουσιάζει.

Τα έργα που παρουσιάζονται αυτή τη φορά στο γαλλικό κοινό προέρχονται από τη δωρεά της, θετής κόρης του ζωγράφου Paul Jacoulet, Thérèse Jacoulet-Inagaki και τριών ακόμα απογόνων δωρητών, των κυριών Chisei Ra, Louis Young Whan Rah και Shozo Tomita. Αυτή η δωρεά που παρουσιάζεται επίσημα στην έκθεση περιέχει και πολλά αλλά έργα «γηγενών» και «δυτικών» άλλων καλλιτεχνών, και ακόμα πολλά προσωπικά του αντικείμενα του ίδιου του ζωγράφου – ταξιδευτή.