Ακάθεκτο συνεχίζει το κύμα ακρίβειας, σε βασικά είδη, παρά τις όποιες αποκλιμακώσεις στην ενέργεια και στο κόστος παραγωγής. Με βάση, μάλιστα, τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα την περασμένη Παρασκευή η ΕΛΣΤΑΤ, παρά το “φρένο” το Μάιο στο ρυθμό ανόδου του πληθωρισμού, (αύξηση 2,8% από 3% τον Απρίλιο, στα τρόφιμα και άλλα βασικά είδη το ράλι καλά κρατεί. Συγκεκριμένα, οι τιμές στα τρόφιμα σημείωσαν περαιτέρω αύξηση κατά 11,6%.
Έτσι, μέσα σε έναν χρόνο καταγράφηκαν ανατιμήσεις σε: Ψωμί και δημητριακά (11,1%), Κρέατα- γενικά (11,9%), Ψάρια- γενικά (5,2%), Γαλακτοκομικά και αυγά (18%), Έλαια και λίπη (15,8%), Φρούτα- γενικά (2,6%), Λαχανικά- γενικά (9,7%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (10,3%), Λοιπά τρόφιμα (14,2%), Καφέ- κακάο- τσάι (13,2%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (12,9%) και Αλκοολούχα ποτά- -μη σερβιριζόμενα (8,3%).
Ενώ, μεταξύ Μαΐου και Απριλίου συνεχίστηκαν οι ανατιμήσεις σε: Ρύζι (5,4%), Αλεύρι και άλλα δημητριακά (8%), Χοιρινό (3,4%), Πουλερικά (1,4%), Αλλαντικά (3,1%), Ψάρια- γενικά (0,8%), Αυγά (4%), Ελαιόλαδο (4,4%), Φρούτα νωπά (7,6%), Λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα (3,4%), Πατάτες (4,3%), Παγωτά (5,3%), Σάλτσες- καρυκεύματα (5,1%), Αναψυκτικά (5,3%) και Οινοπνευματώδη ποτά (5%).
Μάλιστα, από τις αρχές του χρόνου, υπάρχουν καταγραφές αυξήσεων σε τουλάχιστον 1.500 προϊόντα, σε ποσοστό που ξεπερνά σε αρκετές περιπτώσεις ακόμη και τo 20%. Στο μεταξύ, ήδη, με βάση παράγοντες της αγοράς νέες ανατιμήσεις αναμένεται να περάσουν σε μια σειρά από κωδικούς προϊόντων συγκεκριμένων εταιρειών μέχρι το τέλος Ιουλίου. Όπως, δε, εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, οι ανατιμήσεις θα συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα, αλλά με μικρότερη ένταση, τόσο σε «επώνυμα», όσο και σε ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα.
Σύμφωνα, δε, με στοιχεία της NielsenIQ, το πρώτο τετράμηνο του 2023 οι αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας ανήλθαν στο 16,4%, όταν στα επώνυμα προϊόντα μεσοσταθμικά έφτασαν το 6%.
Αναλυτικότερα, μέχρι το τέλος Ιουλίου αναμένεται, σε συγκεκριμένες εταιρείες, να αυξηθούν οι τιμές στα εξής προϊόντα: Γραβιέρα 33%, κατεψυγμένες πατάτες 6,5% έως 30%, μαρμελάδα 20%, απορρυπαντικό πιάτων 16%, ελαιόλαδο έως 15%, χαρτικά έως 15%, μέλι ανθέων 11%, μπαχαρικά 10%, παξιμάδια 10%, αναψυκτικά 10%, χυμοί 10%, τσάι έως 10%, ελιές 10%, φυτικό γάλα 9%, κατεψυγμένα λαχανικά 9%, γαλακτοκομικά 8%, χλωρίνη 8%, ζωοτροφές 7,5%, στιγμιαίος καφές 7%, σοκολάτες 6%, πουρές 5%, ανθρακούχο νερό 5%, παιδικές τροφές 4%, εσπρέσο 2,5%, ριζογκοφρέτες και ταχίνι σε ποσοστό 2,5%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση όσα ανέφερε πριν περίπου ένα μήνα, ο επικεφαλής του ομίλου ΜETRO Αριστοτέλης Παντελιάδης παρουσιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας, δεν αναμένεται αναστροφή των ανατιμητικών τάσεων.
“Ναι μεν δεχόμαστε ανατιμήσεις, αλλά πλέον δεν είναι σοκαριστικές” σημείωσε. “Σαφώς οι τιμές έχουν ανέβει. Σαφώς δεχόμαστε ανατιμήσεις, κυρίως στα εισαγόμενα προϊόντα, όμως είναι λιγότερες από παλαιότερα και σε αριθμό και σε ένταση”, είπε ο Αριστοτέλης Παντελιάδης και προέβλεψε, ότι “στο τελευταίο τρίμηνο εφέτος θα έχουμε μια άλλη εικόνα, καθώς η πτώση των τιμών έχει ήδη αρχίσει. Σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων, που είχαν ανέβει πάρα πολύ οι τιμές έχουμε μειώσεις,” σχολίασε.
Οι αποκλιμακώσεις
Συγκεκριμένα, μειώσεις τιμών έχουν γίνει, από μεμονωμένες εταιρείες και αφορούν το κατσικίσιο τυρί (15%), τις φρυγανιές έως 12,5%, το γιαούρτι έως 12%, το βιολογικό γάλα κεφίρ 10,5%, το αραβοσιτέλαιο έως 9%, τα γαλακτοκομικά έως 4,5% και το γάλα εβαπορέ 4%. Οι περισσότερες από αυτές τις μειώσεις έχουν περάσει ήδη στα ράφια των σούπερ μάρκετ, ωστόσο δεν αρκούν για να “επουλώσουν” τις πληγές στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Πάντως, ο παγκόσμιος δείκτης των Ηνωμένων Εθνών για τις τιμές των τροφίμων έπεσε τον Μάιο στο χαμηλότερο επίπεδο των δύο τελευταίων ετών, καθώς η μείωση των τιμών των φυτικών ελαίων, των δημητριακών και των γαλακτοκομικών ήταν μεγαλύτερη από τις αυξήσεις εκείνων της ζάχαρης και του κρέατος, αλλά και παρά το ότι καταγράφεται, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, μείωση του δείκτη τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Απρίλιο, σε ετήσια βάση.
Νέο market pass
Στο μεταξύ, ανάλογα, με την έκβαση των εκλογών αναμένεται και η προώθηση ενός νέου κύματος μέτρων ενίσχυσης των νοικοκυριών έναντι της ακρίβειας. Με δεδομένους τους πολιτικούς συσχετισμούς πιθανή μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη δεν είναι ορατή. Αντίθετα, ορατή, με βάση εκτιμήσεις υπηρεσιακών παραγόντων του Υπ. Οικονομικών, είναι μια επέκταση της χρονικής διάρκειας του Market Pass έως τον Οκτώβριο ή και τα τέλη του έτους.
Ωστόσο, η “περίμετρος προστασίας”, θα εξαρτηθεί από τον δημοσιονομικό χώρο που θα έχει στη διάθεση του ο νέος υπουργός Οικονομικών. Στο μεταξύ, την Πέμπτη θα ανακοινωθούν τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για τον Μάιο, από όπου, θα κριθεί ο δημοσιονομικός χώρος που θα προκύψει για μια πιθανή επέκταση του market pass, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι τα έσοδα για έναν ακόμα μήνα κινήθηκαν σε πολύ καλό επίπεδο.
Υπενθυμίζεται, ότι με τα σημερινά δεδομένα, το Market Pass ολοκληρώνεται τον Ιούλιο, ενώ τέλος Ιουνίου λήγει και το Καλάθι του Νοικοκυριού.
Με το κόστος του μέτρου για το market pass λίγο κάτω από τα 650 εκατ. ευρώ οι πληρωμές άρχισαν τον Φεβρουάριο και ολοκληρώνονται τον Ιούλιο, με τους δικαιούχους να ανέρχονται σε 2,84 εκατ. Οσοι είχαν επιλέξει κατάθεση στον τραπεζικό τους λογαριασμό, έλαβαν στις αρχές Μαΐου την τελευταία επιδότηση για τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο.
Τα νοικοκυριά που προτίμησαν την κατάθεση του επιδόματος στην άυλη κάρτα θα εισπράξουν την τελευταία δόση στις 3 Ιουλίου, ενώ οι ψηφιακές χρεωστικές κάρτες λήγουν αυτομάτως στις 31 Αυγούστου 2023 και δεν θα είναι δυνατή η πραγματοποίηση συναλλαγών με αυτές μετά την ημερομηνία αυτή.
Δικαιούχοι του Market Pass είναι φυσικά πρόσωπα, άγαμα, έγγαμα, μέρη συμφώνου συμβίωσης, εν διαστάσει, διαζευγμένα ή σε κατάσταση χηρείας, τα οποία είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και πληρούν τα κριτήρια εισοδήματος και αξίας ακίνητης περιουσίας που προβλέπει ο νόμος.
Η άυλη ψηφιακή κάρτα του Market Pass χρησιμοποιείται σε POS που διαθέτουν σούπερ μάρκετ, παντοπωλεία, κρεοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, καταστήματα γαλακτοκομικών προϊόντων, αρτοποιεία και διάφορα καταστήματα τροφίμων. Το ύψος της ενίσχυσης ανά νοικοκυριό ανέρχεται σε ποσοστό 10% επί του μηνιαίου ύψους αγορών, που καθορίζεται σε 220 ευρώ για το μονομελές νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 100 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού, με ανώτατο όριο τα 1.000 ευρώ αγορών.
Τα μηνιαία ποσά της ενίσχυσης ανέρχονται σε:
- 22 ευρώ για ένα μονομελές νοικοκυριό
- 32 ευρώ για ένα ζευγάρι χωρίς τέκνα
- 32 ευρώ για μια μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο
- 42 ευρώ για μια μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα
- 42 ευρώ για ένα ζευγάρι με ένα εξαρτώμενο τέκνο
- 52 ευρώ για ένα ζευγάρι με δύο εξαρτώμενα τέκνα
- 62 ευρώ για ένα ζευγάρι με τρία εξαρτώμενα τέκνα
- 72 ευρώ για ένα ζευγάρι με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα