Οι νέοι κανόνες για τα πνευματικά δικαιώματα στο Ίντερνετ εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεκαεννέα κράτη, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, ψήφισαν υπέρ της οδηγίας, έξι κατά, ενώ τρία κράτη – μέλη απείχαν της ψηφοφορίας.
Στις 26 Μαρτίου η οδηγία είχε εγκριθεί και από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο με ψήφους 348 υπέρ, 274 κατά και 36 αποχές. Από τη στιγμή που και η οδηγία έχει εγκριθεί και από τα δύο νομοθετικά όργανα της ΕΕ (Κοινοβούλιο και Συμβούλιο), ακολουθεί η δημοσίευσή της στην επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ οι κυβερνήσεις των κρατών – μελών έχουν στη διάθεσή τους 24 μήνες για να την ενσωματώσουν στο εθνικό δίκαιο.
Η πλήρης εφαρμογή αναμένεται, σε περίπτωση που δεν υπάρξουν επιπλέον καθυστερήσεις, το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2021.
Τι προβλέπει η οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα
Η «οδηγία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά» επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι οι επαγγελματίες του κλάδου της δημιουργίας (για παράδειγμα οι μουσικοί ή οι ηθοποιοί), οι εκδότες ειδήσεων, αλλά και οι δημοσιογράφοι θα αποκομίζουν στο διαδικτυακό περιβάλλον τα ίδια οφέλη με αυτά που διατίθενται στο μη διαδικτυακό περιβάλλον. Αυτήν τη στιγμή, λόγω των παρωχημένων κανόνων για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, οι διαδικτυακές πλατφόρμες και οι συναθροιστές ειδήσεων καρπώνονται όλα τα οφέλη, ενώ οι καλλιτέχνες, οι εκδότες ειδήσεων και οι δημοσιογράφοι βλέπουν τη δουλειά τους να κυκλοφορεί ελεύθερα, ενώ στην καλύτερη περίπτωση λαμβάνουν πολύ μικρή αμοιβή για την εργασία τους.
‘Όπως υπογραμμίζεται εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η ελευθερία στο Διαδίκτυο, όπως και στον πραγματικό κόσμο, θα εξακολουθήσει να υφίσταται, εφόσον η άσκησή της δεν περιορίζει τα δικαιώματα άλλων και δεν είναι παράνομη. Αυτό σημαίνει ότι οι χρήστες θα συνεχίσουν να μπορούν να ανεβάζουν περιεχόμενο σε διαδικτυακές πλατφόρμες και οι εν λόγω πλατφόρμες θα συνεχίσουν να μπορούν να φιλοξενούν το εν λόγω περιεχόμενο, εφόσον σέβονται το δικαίωμα των δημιουργών σε δίκαιη αμοιβή.
Η οδηγία προβλέπει επίσης ειδική προστασία για τις νεοφυείς πλατφόρμες. Οι πλατφόρμες που είναι νεότερες των 3 ετών, έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών κάτω των 10 εκατομμυρίων ευρώ και μέσο μηνιαίο αριθμό μοναδικών επισκεπτών κάτω των 5 εκατομμυρίων, θα υπόκεινται σε πολύ ελαφρύτερες υποχρεώσεις σε σχέση με τις μεγάλες και καθιερωμένες πλατφόρμες.
Πράσινο «φως» από τους ευρωβουλευτές στην ευρωπαϊκή μεταρρύθμιση των πνευματικών δικαιωμάτων, έλαβε ένα κείμενο που αναμενόταν με ανυπομονησία από τα μέσα ενημέρωσης και τους καλλιτέχνες, αλλά καταπολεμήθηκε από τις αμερικανικές πλατφόρμες και τους υποστηρικτές της ελευθερίας του Ίντερνετ.
Η μεταρρύθμιση αυτή κατηγορείται ήδη από πολλούς ως ένας τρόπος ελέγχου και φίμωσης του Διαδικτύου που εκτός των άλλων θα θέσει τέλος και στην ελεύθερη δημοσιογραφία. Αναμενόταν με ανυπομονησία από τα μέσα ενημέρωσης και τους καλλιτέχνες, αλλά καταπολεμήθηκε από τις αμερικανικές πλατφόρμες και τους υποστηρικτές της ελευθερίας του Ίντερνετ.
Σύμφωνα με τον Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, από τους 658 ευρωβουλευτές, που ήταν παρόντες στην ολομέλεια στο Στρασβούργο, 348 είπαν ναι στη μεταρρύθμιση, 274 αντιτάχθηκαν σ’ αυτή και 36 απείχαν.
«Ξέρω ότι υπάρχουν πολλοί φόβοι για το τι μπορούν να κάνουν ή να μην κάνουν οι χρήστες – τώρα έχουμε σαφείς εγγυήσεις για την ελευθερία της έκφρασης (…) και τη δημιουργικότητα στο Ίντερνετ», ανέφερε σε μήνυμά του στο Twitter ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Άντρους Άνσιπ εκφράζοντας την ικανοποίησή του.
Το κείμενο έχει στόχο να προσαρμόσει στην ψηφιακή εποχή την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα πνευματικά δικαιώματα, που χρονολογείται από το 2001, μια εποχή κατά την οποία δεν υπήρχε το YouTube, που ανήκει σήμερα στη Google.
«Στόχος του είναι να επιτρέψει στον Τύπο και τους καλλιτέχνες να λαμβάνουν ένα μέρος των εσόδων που δημιουργούνται από τη διανομή των παραγωγών τους και των έργων τους στο Ίντερνετ», εξηγούσαν περισσότερες από 170 προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων ο DJ Νταβίντ Γκετά και η ηθοποιός και τραγουδίστρια Λουάν, σε άρθρο τους που δημοσιεύθηκε την Κυριακή από τη γαλλική εβδομαδιαία εφημερίδα JDD.
Οι υποστηρικτές της μεταρρύθμισης επέμεναν πως οι «αμερικανικοί γίγαντες», όπως οι Google και Facebook, που επωφελούνται από τις διαφημίσεις που δημιουργούνται από τα έργα που φιλοξενούν, οφείλουν να αμείβουν πιο δίκαια τους μουσικούς, τους κινηματογραφιστές, τους φωτογράφους, τους εκδότες, τους δημοσιογράφους.
Στο άλλο στρατόπεδο βρίσκονταν οι γίγαντες της Σίλικον Βάλεϊ, αλλά και οι υποστηρικτές της ελευθερίας στο Διαδίκτυο, που φοβούνται ότι θα περιοριστεί αυτός ο δίαυλος διανομής.
Τα κράτη μέλη, που θα πρέπει να δώσουν την οριστική έγκρισή τους στη μεταρρύθμιση, θα έχουν δύο χρόνια για να ενσωματώσουν το κείμενο στο εθνικό δίκαιό τους μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς το κείμενο δεν θα τεθεί σε ισχύ παρά το 2021, σημειώνει το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο.
«Η οδηγία, αν ενσωματωθεί σωστά, μπορεί να συμβάλει στο να διατηρηθεί το δημοσιογραφικό ερευνητικό ρεπορτάζ που όλα δείχνουν πως εξακολουθεί να είναι το καλύτερο μέσο για να καταπολεμηθεί η παραπληροφόρηση», τόνισε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Γαλλικού Πρακτορείου (AFP, Agence France-Press) Φαμπρίς Φρις.
