Του Φώτη Ποντικάκη *
Αν μάθαμε τρία πράγματα από όλη αυτή την κρίση με τον κορονοϊό, αυτά είναι η σημασία της ατομικής υγιεινής, η εξάπλωση μεταδοτικών νόσων μέσω του συγχρωτισμού πολλών ανθρώπων και η πρόκληση επιδημιών θανατηφόρων για τον άνθρωπο εξαιτίας της καταστροφής της φύσης.
Μια κοινωνία που έχει συνειδητοποιήσει αυτά τα τρία βασικά μαθήματα της κρίσης της πανδημίας θα πρέπει να δώσει βάρος στη διάδοσή τους στην εκπαίδευσή της.
- Να δημιουργήσει όρους και συνθήκες υγιεινής (μαζί με προσωπικό καθαρισμού και κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα) σε όλες τις εκπαιδευτικές δομές και τα σχολεία.
- Να διασφαλίσει μικρούς αριθμούς μαθητών σε κάθε σχολικό τμήμα, έως 15 μαθητές, όχι μόνο τώρα, αλλά και μετά. Δυστυχώς, στην Ελλάδα, το πολυνομοσχέδιο για την Παιδεία προβλέπει το ακριβώς αντίθετο: Αύξηση του ανώτατου αριθμού μαθητών μέχρι 26-27 παιδιά σε κάθε σχολική αίθουσα Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και προβλέπει μάλιστα ότι στα νηπιαγωγεία δεν θα πρέπει να είναι κάτω από 16 μαθητές σε κάθε τμήμα και τα 7θέσια δημοτικά σχολεία να μην είναι κάτω από 20 μαθητές σε κάθε τμήμα! Προβλέπει δηλαδή το αντίθετο από αυτό που μας προστατεύει από τις μεταδοτικές ασθένειες, το αντίθετο από αυτό που επίσης πρεσβεύει η Παιδαγωγική, για μικρούς αριθμούς στα σχολικά τμήματα για να μαθαίνουν καλύτερα τα παιδιά.
- Να προωθεί την προστασία της φύσης, για τη δική μας πλέον επιβίωση, όπως μάθαμε αυτές τις μέρες, κι όπως επιβεβαιώνεται από την πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης και των ακραίων καιρικών φαινομένων που πλήττουν ιδιαίτερα και τα Χανιά, με βάση πρόσφατα στοιχεία. Άρα, η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση θα πρέπει να παίζει πλέον κεντρικό ρόλο στα σχολικά προγράμματα, να ενισχυθούν τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των σχολείων, να προβλεφθούν ώρες τέτοιων δραστηριοτήτων στο εβδομαδιαίο σχολικό πρόγραμμα και κονδύλια γι’ αυτές τις δράσεις. Θα πρέπει επίσης να καθιερωθούν σε εβδομαδιαία βάση διδακτικές ώρες υπαίθριας εκπαίδευσης κι εκπαίδευσης σε πολιτιστικούς χώρους, κάτι που και εμπλουτίζει το σχολικό πρόγραμμα και ενθουσιάζει τα παιδιά και είναι πιο υγιεινό, όπως δείχνει και το παράδειγμα της Δανίας με μάθημα σε εξωτερικούς χώρους.
Η πανδημία μας καλεί σε αλλαγή τρόπου ζωής, συμπεριφοράς, αξιών και στάσεων ζωής. Αυτά όλα για να γίνουν δεν αρκούν κάποια τηλεοπτικά μηνύματα, χρειάζεται εκπαίδευση και είναι η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση που πρέπει να πάρει τον κεντρικό ρόλο που της αξίζει, τώρα που με τόσο τραγικό τρόπο μάθαμε πώς ξεπηδάνε οι πανδημίες από τα τροπικά δάση που καταστρέφουμε και από τη μείωση της βιοποικιλότητας που προκαλούμε με υπαίθριες αγορές άγριων ζώων όπως στη Γουχάν της Κίνας και παράνομο εμπόριο απειλούμενων ειδών. Αν δε θέλουμε να επιστρέψουμε σε μια «κανονικότητα» πανδημιών, καταστροφής της φύσης και κλιματικής κρίσης, η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι ο δρόμος.
* Υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου