Στην Ειδική Απεσταλμένη του ΟΗΕ για Συνοπτικές Εκτελέσεις (extrajudicial killings) θα προσφύγουν οι υπερασπιστές του Τζούλιαν Ασάνζ, οι οποίοι θεωρούν ότι οι συνθήκες κράτησής του αλλά και όλη η δικαστική διαδικασία είναι, κατ’ ουσίαν, τρόπος εκτέλεσης.
Είναι η πρώτη φορά που μια ακροαματική διαδικασία, σε δυτική χώρα, η διαδικασία για την έκδοση του Τζούλιαν Ασάνζ, θα καταγγελθεί στον ΟΗΕ ως τρόπος εκτέλεσης με συνοπτικές διαδικασίες. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του the Press Project, οι υπερασπιστές του Ασάνζ ετοιμάζουν έκθεση προς την Ειδική Απεσταλμένη του ΟΗΕ για τις Συνοπτικές Εκτελέσεις (extrajudicial killings), Ανιές Καλαμάρ (Agnes Callamard) στην οποία θα ζητούν την παρέμβασή της για τις συνθήκες κράτησης και την ακροαματική διαδικασία, θεωρώντας ότι αποτελούν τρόπο εκτέλεσης του, σε μια χώρα που δεν έχει θανατική ποινή αλλά επιδιώκει έμμεσα τόσο την καταδίκη σε θάνατο όσο και την εκτέλεσή της. Η κα Καλαμάρ έχει αναλάβει το 2017, και η θητεία της είναι τριετής.
Οι Εξωδικαστικές ή Συνοπτικές ή Αυθαίρετες εκτελέσεις, είναι όσες αποτελούν εντολή και αποφασίζονται εκτός κράτους Δικαίου, και παραβιάζουν το δικαίωμα στη ζωή όπως αυτό ορίζεται από τις διεθνείς πράξεις και συμβάσεις. Η εντολή του ειδικού εισηγητή καλύπτει όλες τις χώρες, ασχέτως επικύρωσης ή όχι, από ένα κράτος, των σχετικών διεθνών συμβάσεων.
Υπενθυμίζεται, ότι έχει προηγηθεί η καταγγελία περί βασανιστηρίων από τον Ειδικό Απεσταλμένο του ΟΗΕ, Νιλς Μέλτζερ. Ο κος Μέλτζερ είχε, μάλιστα, τονίσει ότι ο Ασανζ είναι αντικείμενο ψυχολογικών βασανιστηρίων και ότι «μπορεί να καταρρεύσει από ώρα σε ώρα». Επίσης, ο ίδιος ο Τζούλιαν Ασάνζ είχε καταγγείλει, προ τετραμήνου, χρήση φαρμάκων ώστε να τον κρατούν σε καταστολή.
Στο μεταξύ, την διεθνή νομική κοινότητα απασχολεί και η υπερασπιστική γραμμή που επέλεξε η κυβέρνηση των ΗΠΑ, καθώς συγκεκριμένες επιλογές των δικηγόρων των αμερικάνων, και κυρίως αυτή που θεωρεί τον Ασάνζ ένοχο προτροπής σε έγκλημα μέσω δημοσιογραφικής/ εκδοτικής δράσης (due criminality), θεωρείται ότι αποτελούν έμμεσες απειλές προς όλους τους δημοσιογράφους και παράλληλα «ανοίγουν παραθυράκι» ώστε κάθε κράτος, ψηφίζοντας νόμο όπως ο νόμος περί Απορρήτων (official secrets act) – όσων, δηλαδή, απαγορεύεται, σύμφωνα με ένα κράτος, να δημοσιοποηθούν – να φιμώνει τον Τύπο. Το σχετικό επιχείρημα των δικηγόρων των ΗΠΑ θεωρείται ότι δεν εξυπηρετεί επουδενί την υπόθεση τους εναντίον του Ασάνζ, αλλά αποτελεί προειδοποίηση προς τον δημοσιογραφικό κόσμο.
Συνθήκες στην ακροαματική διαδικασία
Οι συνθήκες στις οποίες παρακολουθεί ο Ασανζ την ακροαματική διαδικασία αποτέλεσαν θέμα συζήτησης την Πέμπτη, τελευταία ημέρα του πρώτου μέρους της. Απορρίφθηκε αίτημα της υπεράσπισης για την μετακίνησή του έξω από τον εδικό αλεξίσφαιρο κλωβό ασφαλείας, απ’ όπου παρακολουθεί τη δίκη, παρ’ ότι οι δικηγόροι των ΗΠΑ δήλωσαν ουδέτεροι στο θέμα.
Ο ίδιος ο Τζούλιαν Ασάνζ δήλωσε ότι, υπό τους όρους κράτησής του εντός της δικαστικής αιθούσης, δε μπορεί να εκπροσωπηθεί και οι δικηγόροι του δε μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους. Όταν η πρόεδρος του ζήτησε, μετά από αυτό, να καθίσει, και να της απευθύνεται μονον μέσω των δικηγόρων του, της απάντησε ότι αυτό ακριβώς δεν μπορεί να κάνει.
Η ακροαματική διαδικασία θα συνεχιστεί το Μάιο και οι όροι με τους οποίους θα συνεχιστεί, ο χώρος που αυτό θα γίνει, όπως και οι συνθήκες κράτησης του Ασάνζ αποτελούν σημαντικούς παράγοντες της δίκης. Υπενθυμίζεται ότι αρχικά η ακροαματική διαδικασία είχε αποφασιστεί να ξεκινήσει και ολοκληρωθεί το Φεβρουάριο 2020, σε αίθουσα του κέντρου του Λονδίνου, στο Ουέστμινστερ, με δυνατότητα φιλοξενίας 60 δημοσιογράφων. Ένα μήνα πριν ξεκινήσει, αποφασίστηκε να χωριστεί σε δύο φάσεις, με απόσταση τριών μηνών μεταξύ τους, να γίνει σε μικρή αίθουσα δίπλα στη φυλακή υψίστης ασφαλείας Μπέλμαρς όπου κρατείται ο Ασανζ και όχι στο κέντρο του Λονδίνου – κάτι που δυσκολεύει και την παρουσία υποστηρικτών του Ασανζ και, το κυριότερο, την παρουσία εκπροσώπων του Τύπου, καθώς η νέα αίθουσα χωρά μόλις 14 δημοσιογράφους, έναντι 60 της αίθουσας του Ουεστμίνστερ.
Το αίτημα της υπεράσπισης να παρακολουθήσει ο Ασάνζ εκτός του αλεξίσφαιρου γυάλινου κλωβού το δεύτερο μέρος της διαδικασίας, καθήμενος κοντά στους δικηγόρους του απορρίφθηκε, όπως απορρίφθηκε και η πρόταση να του δοθεί η δυνατότητα video link, το Μάιο, ώστε να παρακολουθεί κανονικά και να επεμβαίνει προς την νομική του ομάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το αίτημα εδώ των συνηγόρων του Ασάνζ στγρίζει και σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που όμως δεν απασχόλησε τη δικαστή. Μεταξύ των επιχειρημάτων της προέδρου για την απόρριψη του αιτήματος ήταν ότι, αν ο Ασανζ θέλει να μιλήσει, μπορεί να σηκώνει το χεράκι του.
Όπως τόνισε και η νομική ομάδα που υπερασπίζεται τον Τζούλιαν Ασάνζ, σε ολόκληρο τον κόσμο επιτρέπεται η πλήρης επαφή κάθε κατηγορουμένου με τη νομική του ομάδα. Εν τω μεταξύ, από την Τετάρτη γνωρίζουμε ότι κοντά στον κλωβό «είναι εγκαταστημένοι υπάλληλοι γνωστής πρεσβείας», όπως ειπώθηκε, που μπορούν να ακούν τις συζητήσεις του Ασάνζ με τους συνηγόρους του, οι οποίες γίνονται από ένα μικρό άνοιγμα στον κλωβό. Γι αυτό και οι συνήγοροι του Ασάνζ τόνισαν ότι, η δυνατότητά του να επικοινωνεί με εκείνους χωρίς ωτακουστές, ακούσιους ή εκούσιους, είναι θεμελιώδες δικαίωμα. Ο Ασάνζ ευρίσκετο επί παρακολούθηση και όλη την περίοδο της παραμονής του στην πρεσβεία του Ισημερινού, καθώς η CIA είχε εξαγοράσει την, ισπανικής ιδιοκτησίας, εταιρία φύλαξης της πρεσβείας, που κατέγραφε για λογαριασμό των αμερικάνικων μυστικών υπηρεσιών όλες τις συνομιλίες του Ασάνζ με τους δικηγόρους του, παραδίδοντας όλες τις πληροφορίες για την υπερασπιστική γραμμή στους κατηγόρους.