Ο κόσμος της φωτογραφίας και της κοινωνικής ευαισθησίας θρηνεί την απώλεια του Sebastião Salgado, του Βραζιλιάνου φωτογράφου που αφιέρωσε τη ζωή του στην αποτύπωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της φυσικής ομορφιάς του πλανήτη μας.

Ο Salgado απεβίωσε στο Παρίσι στις 23 Μαΐου 2025, σε ηλικία 81 ετών, μετά από μάχη με τη λευχαιμία, η οποία σχετίζεται με επιπλοκές από ελονοσία που προσβλήθηκε το 2010 κατά τη διάρκεια φωτογραφικού του έργου στην Ινδονησία.

Γεννημένος στις 8 Φεβρουαρίου 1944 στο Aimorés της πολιτείας Minas Gerais στη Βραζιλία, ο Salgado σπούδασε οικονομικά και εργάστηκε για την Παγκόσμια Τράπεζα. Η επαγγελματική του πορεία άλλαξε ριζικά όταν, κατά τη διάρκεια αποστολών στην Αφρική, άρχισε να φωτογραφίζει τις εμπειρίες του, ανακαλύπτοντας το πάθος του για τη φωτογραφία.

Το 1973, εγκατέλειψε την οικονομία για να αφοσιωθεί πλήρως στη φωτογραφία, συνεργαζόμενος με πρακτορεία όπως τα Sygma, Gamma και Magnum Photos.

Φωτογραφίζοντας την Ανθρώπινη Κατάσταση

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Salgado ταξίδεψε σε περισσότερες από 120 χώρες, δημιουργώντας εμβληματικά έργα που αποτυπώνουν την ανθρώπινη εργασία, τη μετανάστευση και την περιβαλλοντική καταστροφή.

Μεταξύ των πιο γνωστών του έργων είναι το “Workers” (1993), το “Exodus” (2000), το “Genesis” (2013) και το “Amazônia” (2021). Η φωτογραφία του από το ορυχείο χρυσού Serra Pelada στη Βραζιλία, με χιλιάδες εργάτες να αναρριχώνται σε λάσπες, παραμένει ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα του.

Παρά τις κριτικές που δέχθηκε ότι “αισθητικοποιεί τη δυστυχία”, ο ίδιος απαντούσε: “Γιατί ο φτωχός κόσμος να είναι πιο άσχημος από τον πλούσιο; Το φως εδώ είναι το ίδιο με εκεί. Η αξιοπρέπεια εδώ είναι η ίδια με εκεί.”

Περιβαλλοντική Δέσμευση και Instituto Terra

Μαζί με τη σύζυγό του, Lélia Wanick Salgado, ίδρυσε το 1998 το Instituto Terra, ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό αφιερωμένο στην αναδάσωση της Ατλαντικής Ζούγκλας στη Βραζιλία.

Μέχρι σήμερα, το Ινστιτούτο έχει φυτέψει περισσότερα από 2 εκατομμύρια δέντρα, μεταμορφώνοντας μια υποβαθμισμένη περιοχή σε ένα ζωντανό οικοσύστημα.

Ο Salgado τιμήθηκε με πολυάριθμα βραβεία, όπως το W. Eugene Smith Grant, το Hasselblad Award και το Prince of Asturias Award for the Arts. Ήταν μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών από το 2016 και Πρεσβευτής Καλής Θέλησης της UNICEF. Το 2014, η ζωή και το έργο του παρουσιάστηκαν στο ντοκιμαντέρ “The Salt of the Earth”, σε σκηνοθεσία του Wim Wenders και του γιου του, Juliano Ribeiro Salgado.

Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας, Luiz Inácio Lula da Silva, απέτισε φόρο τιμής στον Salgado, χαρακτηρίζοντας το έργο του “ένα κάλεσμα στη συνείδηση της ανθρωπότητας”.

Ο Sebastião Salgado δεν ήταν απλώς ένας φωτογράφος. Ήταν ένας αφηγητής της ανθρώπινης κατάστασης, ένας υπερασπιστής της φύσης και ένας οραματιστής που χρησιμοποίησε τον φακό του για να φωτίσει τις σκοτεινές γωνιές του κόσμου. Η κληρονομιά του συνεχίζει να εμπνέει και να προκαλεί σκέψη, υπενθυμίζοντάς μας τη δύναμη της εικόνας να μεταμορφώνει την αντίληψή μας για την πραγματικότητα.