Οι τράπεζες στην Ελλάδα αποδεικνύουν ότι έχουν μια σταθερή «δεξιότητα»: να βρίσκουν διαρκώς τρόπους να αντικαθιστούν τα έσοδα που χάνουν από ρυθμίσεις ή περιορισμούς στις χρεώσεις. Μετά την παρέμβαση της Πολιτείας, που ανέκοψε υπερβολικές προμήθειες σε αναλήψεις από ΑΤΜ και σε καθημερινές συναλλαγές, το τραπεζικό σύστημα δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια. Αντίθετα, επανέρχεται δυναμικά επιβάλλοντας νέες χρεώσεις εκεί που πονά περισσότερο: στην τήρηση λογαριασμών.

Η μετατόπιση από τα ΑΤΜ στα πακέτα

Μέχρι πέρυσι, οι καταναλωτές πλήρωναν σημαντικά ποσά για βασικές συναλλαγές – από απλά εμβάσματα έως πληρωμές λογαριασμών και μεταφορές χρημάτων. Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις του Ιανουαρίου 2025 μείωσαν ή μηδένισαν μεγάλο μέρος αυτών των χρεώσεων:

• καταργήθηκαν οι προμήθειες στις αναλήψεις από ΑΤΜ άλλης τράπεζας,
• μειώθηκαν δραστικά τα κόστη στα εμβάσματα,
• απαγορεύτηκαν χρεώσεις σε πάγιες εντολές και πληρωμές μέσω e-banking/m-banking,
• τέθηκαν όρια σε χρεώσεις IRIS και προπληρωμένων καρτών.

Για τους πολίτες αυτό σήμαινε ουσιαστική ανακούφιση. Για τις τράπεζες, όμως, σήμαινε πτώση εσόδων σε έναν από τους πιο σίγουρους «πυλώνες» τους: τις προμήθειες. Στα οικονομικά αποτελέσματα εξαμήνου, τα έσοδα από μη τοκοφόρες εργασίες μειώθηκαν αισθητά. Και έτσι ξεκίνησε η αναζήτηση νέων ισοδύναμων.

Το αποτέλεσμα είναι σαφές: οι τράπεζες «μεταμφιέζουν» τις χαμένες προμήθειες συναλλαγών σε συνδρομές για τη διατήρηση λογαριασμού. Δεν πληρώνει πια ο πελάτης μόνο όταν κάνει πράξη· πληρώνει σταθερά κάθε μήνα, απλώς για να έχει ανοιχτό λογαριασμό.

Τα πακέτα στην πράξη

Οι συστημικές τράπεζες έχουν ήδη βάλει μπροστά τα νέα πακέτα, με ονόματα που παραπέμπουν σε «προνόμια» και «οφέλη»:

• Alpha Bank – myAlpha Benefit: Ξεκινά από 0,8 ευρώ τον μήνα και φτάνει τα 5 ευρώ για πιο διευρυμένες εκδόσεις. Περιλαμβάνει δωρεάν συναλλαγές και απαλλαγή από ετήσιες χρεώσεις καρτών.
• Eurobank – My Advantage Banking: Από 0,6 έως 10 ευρώ μηνιαίως, ανάλογα με το εύρος των παροχών. Στην πράξη, η ένταξη σε κάποιο πακέτο συχνά θεωρείται απαραίτητη για τη διατήρηση λογαριασμού πληρωμών.
• Εθνική Τράπεζα – Λογαριασμός Προνομίων: Στα 0,8 ευρώ τον μήνα, δίνει έως 50 δωρεάν εμβάσματα και πληρωμές καρτών, απεριόριστες πληρωμές λογαριασμών και δωρεάν φόρτιση προπληρωμένων.

Σε όλες τις περιπτώσεις, η συνδρομή μπορεί να μηδενιστεί για όσους έχουν μισθοδοσία ή σύνταξη στην τράπεζα ή διατηρούν υψηλά υπόλοιπα. Αυτό όμως αφήνει εκτός την πλειοψηφία: χαμηλόμισθους, συνταξιούχους και μικρούς επαγγελματίες, που δεν έχουν τέτοια περιθώρια. Για αυτούς, η προμήθεια είναι δεδομένη.

Η νέα «κανονικότητα»

Η εικόνα για τον καταναλωτή είναι αντιφατική. Από τη μια, βλέπει το κόστος ανά συναλλαγή να εξαφανίζεται ή να περιορίζεται σημαντικά. Από την άλλη, το τραπεζικό σύστημα φέρνει πίσω την επιβάρυνση από την πίσω πόρτα, με πάγια συνδρομή. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι τελικά παρόμοιο ή ακόμη και βαρύτερο, αν συγκριθεί σε ετήσια βάση.

Το ουσιαστικό ερώτημα είναι αν η στρατηγική αυτή ακυρώνει τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες. Όταν ο πολίτης καλείται να πληρώνει σταθερά για την κατοχή λογαριασμού, η «ανακούφιση» στις συναλλαγές χάνει μεγάλο μέρος από την αξία της.

Το 2025 ίσως μείνει στην ιστορία ως χρονιά που οι προμήθειες στις τραπεζικές συναλλαγές περιορίστηκαν θεσμικά. Αλλά θα καταγραφεί επίσης και ως χρονιά που οι τράπεζες μετέφεραν το βάρος σε ένα νέο πεδίο: τις προμήθειες τήρησης λογαριασμού. Με αυτό τον τρόπο, δεν εγκατέλειψαν τα έσοδα – απλώς τα «μετέφεραν» με διαφορετικό όνομα και πιο σίγουρη μορφή.

Ο «λογαριασμός» παραμένει σταθερά στον καταναλωτή. Μόνο που τώρα δεν έρχεται κάθε φορά που κάνει μια πράξη· έρχεται κάθε μήνα, ανεξάρτητα από το αν χρησιμοποίησε ή όχι τις τραπεζικές υπηρεσίες.

topontiki.gr