Η πρόσφατη έρευνα της MRB για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, έδειξε ότι η πλειονότητα των νοικοκυριών δεν ικανοποιήθηκε από τα μέτρα της ΔΕΘ. Σχεδόν έξι στους δέκα τα αξιολογούν αρκετά ως πολύ αρνητικά, ως προς την αποτελεσματικότητά τους.

Λιγότεροι από ένας στους τρεις συμμετέχοντες στην έρευνα (28,7%), περιμένουν να δουν ανάσα στην καθημερινότητά τους, εκ των οποίων μόνο το 4,5% κρίνει τα μέτρα «πολύ θετικά». Αν ο στόχος της κυβέρνησης ήταν να μετριάσει τις δημοσκοπικές απώλειες, από τα σκάνδαλα, τη διαφθορά και την ακρίβεια, δεν μπορούμε να μιλάμε για επιτυχία.

Το ποσοστό θετικής ψήφου στα μέτρα σχεδόν ταυτίζεται αριθμητικά με το ποσοστό πρόθεσης ψήφου στη ΝΔ στις τελευταίες (μετά ΔΕΘ) δημοσκοπήσεις. Τα κέρδη για την κυβέρνηση κινούνται στα όρια του στατιστικού λάθους (π.χ. «τίμπησε» μόλις 1,7 ποσοστιαίες μονάδες στη δημοσκόπηση της Μarc).

Όφελος μισό ευρώ τη μέρα

Για να ερμηνεύσουμε τη δυσπιστία των νοικοκυριών ως προς τη συνολική αποτελεσματικότητα των εξαγγελιών της ΔΕΘ, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στα επί μέρους ευρήματα της έρευνας του ΕΕΑ, για το εισόδημα κα τις δαπάνες.

Για τους πολλούς το όφελος των φοροελαφρύνσεων συνοψίζεται στο αγγλοσαξονικό ρητό «too little, too late», πολύ λίγο και πολύ αργά.

Όταν για δύο στους τρεις πολίτες στον νομό Αττικής τα χρήματα τελειώνουν την τρίτη εβδομάδα του μήνα, το μηναίο κέρδος από τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης επαρκεί το πολύ για να «τη βγάλουν» μια μέρα παραπάνω – ή  λιγότερο.

Για παράδειγμα,  όπως αναφέρει ρεπορτάζ του Βήματος, ένας φορολογούμενος άνω των 30 ετών, με 20.000 ετήσιο εισόδημα, χωρίς προστατευόμενα μέλη θα έχει μηνιαίο κέρδος 14,2 ευρώ το μήνα – όσο κοστίζει ένα κιλό μοσχάρι ή λιγότερο από μισό ευρώ τη μέρα.

Για έναν φορολογούμενο με το ίδιο εισόδημα και ένα παιδί το μηνιαίο όφελος ανεβαίνει στα 28,5 ευρώ. Για όσους έχουν δυο παιδιά στα 43 ευρώ. Πάλι το όφελος είναι λιγότερο από μισό ευρώ τη μέρα ανά άτομο.

Η πλειοψηφία των νοικοκυριών δεν θα δει ούτε καν αυτό το μικρό έξτρα ποσό. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάσει τις δηλώσεις εισοδήματος του 2024, από 20.000 ως 30.000 ευρώ δήλωσαν μόλις 817.000 φορολογούμενοι – σε σύνολο 6,7 εκατ. φορολογικών δηλώσεων φυσικών προσώπων ή το 12%.

Πηγή: Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών – MRB

Τα νοικοκυριά κόβουν από παντού

Mε βάση της δημοσκόπηση της ΜRB, τα νοικοκυριά δαπανούν κατά μέσο όρο πάνω από το 72% του μηνιαίου εισοδήματός τους για ανελαστικά έξοδα διαβίωσης: Τρόφιμα 32,44%, ενέργεια/καύσιμα 16,34%, στέγαση 12,35%, λογαριασμοί τηλεπικοινωνιών 9,03%, εξυπηρέτηση δανείων 4,93%.

Αν προσθέσουμε τα έξοδα υγείας και εκπαίδευσης – 7,21% και 3,63%, φτάνουμε στο 83% του εισοδήματος.

Οπότε, δεν προκαλεί έκπληξη ότι για να βγει ο μήνας, τα νοικοκυριά κόβουν από παντού. Όχι μόνο από τα περιττά αλλά και από τα αναγκαία:

Σχεδόν οχτώ στους δέκα (79,1%) μειώνουν τις δαπάνες για διασκέδαση-ψυχαγωγία. Το 45,2% και 45% αντίστοιχα μειώνει τις δαπάνες για τρόφιμα και για ενέργεια-καύσιμα.

Σχεδόν οι δύο στους δέκα (18,8%) περικόπτουν ακόμα και τις δαπάνες υγείας. Ήδη γνωρίζουμε ότι στην Ελλάδα έχουμε πανευρωπαϊκά το υψηλότερο ποσοστό πληθυσμού με ανεκπλήρωτες ανάγκες υγείας (21,9%) και από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιωτικών δαπανών υγείας (36% επί του συνόλου σε άμεσες πληρωμές, που φτάνει στο 39% μαζί με τις λοιπές ιδιωτικές δαπάνες).

Στις κοινές επιχειρήσεις οι μέσες μικτές αποδοχές είναι μόλις 1167 ευρώ το μήνα /πηγή: e-ΕΦΚΑ

Λιγότερο από 1000 ευρώ καθαρά ο μέσος μισθός

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι τα νοικοκυριά στην πλειονότητά τους, θα εξακολουθήσουν να ασφυκτιούν και μετά τα μέτρα της ΔΕΘ.

Όσο δεν ελέγχεται αποτελεσματικά η ακρίβεια και οι μισθοί σε πραγματικούς όρους (αγοραστική δύναμη του δεδουλευμένου ωρομισθίου), παραμένουν εξαιρετικά χαμηλοί, τόσο η φτωχοποίηση θα συνεχίζεται.

Χαρακτηριστική είναι η νέα ανάλυση των Αλέξη και Αγγελικής Μητροπούλου, της ΕΝΥΠΕΚΚ, για τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα.

Από τα τελευταία συγκεντρωτικά στοιχεία που έχει δώσει στη δημοσιότητα ο e-EΦΚΑ (Δεκέμβριος 2024), ο μέσος καθαρός μισθός του ιδιωτικού τομέα είναι κάτω από 1000 ευρώ (1.188 ευρώ μικτά,  998 ευρώ καθαρά). Για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης ο μέσος μισθός φτάνει τα 1108 ευρώ καθαρά (1385 ευρώ μικτά) και για τους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης (σχεδόν ο ένας στους τέσσερις) είναι κάτω από 500 ευρώ καθαρά (566 μικτά) . Αν υπολογίσουμε δε μόνο τους εργαζομενους σε κοινές επιχειρήσεις, που ειναι το 97% του συνόλου των μισθωτών που καταχωρούνται στον ΕΦΚΑ, οι μέσες μηνιαίες αποδοχές πέφτουν τα 1167 ευρώ μικτά.

Σχεδόν ο ένας στους τρεις εργαζόμενους (32%) έχει μισθό χαμηλότερο από την αμοιβή του ανειδίκευτου εργάτη (που το 2024 ήταν 830 ευρώ μικτά ή 712 καθαρά).

Φτωχότεροι από το 2011

Ακόμα και αν στα παραπάνω αθροίσουμε τις ονομαστικές αυξήσεις του 2025 και τα οφέλη από τις φοροελαφρύνσεις που θα γίνουν ορατά από το 2026, πάλι δεν αρκεί για να αντισταθμίσει τις απώλειες της υπερδεκαετούς κρίσης και την αφαίμαξη του πληθωρισμού.

Σύμφωνα με σχετική ανάλυση, τον Δεκέμβριο του 2024, οι μέσες μεικτές αποδοχές των κοινών επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, σε ονομαστικές τιμές ήταν 6% χαμηλότερες από ό,τι τον αντίστοιχο μήνα του 2011 (1.167 ευρώ έναντι 1.241 ευρώ). Σε πραγματικές – αποπληθωρισμένες τιμές οι απώλειες φτάνουν το 18% (977 έναντι 1193 ευρώ).