Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Ίδρυσης και Διοίκησης του Μουσείου της Μάχης της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης (της οποίας Εταιρείας Επίτιμος Πρόεδρος είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας), έχει προκρίνει ως πρώτο αντικείμενο των ενεργειών του τη μελέτη και ανάδειξη των όσων έγιναν την περίοδο της Κατοχής στη Φυλακή της Αγιάς, στο φρικτό αυτό κολαστήριο της Κρήτης, τα δύστηνα εκείνα χρόνια. Οι σχετικές δραστηριότητες γίνονται σε αγαστή συνεργασία με τη Διεύθυνση της Φυλακής και συναρμόδιες Υπηρεσίες.
Προς το παρόν το ενδιαφέρον έχει στραφεί στα λεγόμενα Κελιά των Μελλοθανάτων, όπου την Πέμπτη, 18/7/2019, πραγματοποιήθηκε αυτοψία από κλιμάκιο ειδικών επιστημόνων του Τμήματος Συντήρησης Νεότερων Μνημείων και Έργων Τέχνης της Υπηρεσίας Νεότερων Μνημείων & Τεχνικών Έργων Κρήτης του ΥΠΠΟΑ.
Όπως μας ανακοίνωσαν οι ερευνητές, διαπιστώθηκαν ακιδογραφήματα και επιγραφές στους τοίχους, στις ξύλινες πόρτες των Κελιών και σε κάποια παράθυρα. Ήταν κυρίως ονόματα και χρονολογίες. Είχαν γίνει από κρατούμενους εκείνης της περιόδου, αλλά και από αυτούς νεότερων χρόνων. Βρίσκονταν σε κακή κατάσταση διατήρησης.
Η παρουσία υψηλού ποσοστού υγρασίας και η μεταγενέστερη κάλυψη όλης της επιφάνειας της κάτω ζώνης των τοίχων με τσιμεντοεπίχρισμα είχαν ως αποτέλεσμα την κακή κατάσταση διατήρησης ή και την ολική καταστροφή μεγάλου μέρους μαρτυρικών χαραγμάτων της εποχής 1941-1945. Οι διερευνητικές τομές που πραγματοποιηθήκαν σε επιλεγμένα σημεία ανέδειξαν χαράγματα κάτω από στοκαρίσματα στις επάνω ζώνες των εσωτερικών επιφανειών των εν λόγω Κελιών.
Τα αποτελέσματα και το πόρισμα των εργασιών αυτών θα είναι το έναυσμα της διαδικασίας διάσωσης και ανάδειξης των τεκμηρίων της μαρτυρικής και συνάμα ηρωικής εκείνης περιόδου.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας ανακοινώνει τα ανωτέρω προς ενημέρωση του κοινού και εκφράζει θερμές ευχαριστίες προς τους ειδικούς επιστήμονες και την Υπηρεσία Νεότερων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης.
Αλέξ. Κ. Παπαδερός
Πρόεδρος της Εταιρείας