Όπου και αν ταξιδεύει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ένα τεράστιο λευκό Boeing 747 τον περιμένει έτοιμο να αναλάβει δράση στο αποτρόπαιο σενάριο ενός πολέμου.
Το αεροσκάφος της «Ημέρας της Καταστροφής» («Doomsday plane») ή η «Νυχτερινή Φρουρά» («Nightwatch»), όπως είναι γνωστό, είναι ένα Boeing 747-200 που έχει μετατρέψει η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ σε ιπτάμενο στρατηγείο για τον αρχηγό του κράτους.
Ρόλος του είναι να εξασφαλίζει τη συνέχεια της κυβέρνησης σε περιπτώσεις μεγάλων κρίσεων, όπως ένας πόλεμος, μια τρομοκρατική επίθεση ή μια φυσική καταστροφή μεγάλης κλίμακας. Με άλλα λόγια, το αεροσκάφος εξασφαλίζει ότι οι εντολές από την ηγεσία -πρόεδρο, υπουργό Άμυνας και Γενικό Επιτελείο- θα φτάνουν εκεί που πρέπει με ταχύτητα και ασφάλεια.
Για τον λόγο αυτό, όπως αναφέρει η αμερικανική Πολεμική Αεροπορία, το Nightwatch είναι φτιαγμένο για να αποτελέσει «κέντρο διοίκησης και ελέγχου με υψηλή πιθανότητα επιβίωσης» που «θα βοηθήσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ να εκτελέσει πολεμικές εντολές και να συντονίσει τις ενέργειες των αρχών».
Η επιβίωση αφορά κάθε απειλή, από τους ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς μέχρι την πυρηνική επίθεση και τη ραδιενέργεια.
Τουλάχιστον ένα από τα τέσσερα E-4B NAOC, όπως είναι η επίσημη ονομασία τους, είναι κάθε φορά σε 24ωρη επιφυλακή, επτά ημέρες την εβδομάδα, με πλήρωμα ασφαλείας. Μία από τις τέσσερις μηχανές είναι πάντα σε λειτουργία για να μειωθεί ο χρόνος μέχρι να βρεθεί στον αέρα το αεροσκάφος.
Το αεροσκάφος, κατασκευής της Boeing, έχει μήκος 70,5 μέτρα με άνοιγμα φτερών που φτάνει τα 59,7 μέτρα. Μπορεί να πετά για 12 ώρες πριν χρειαστεί ανεφοδιασμό στον αέρα και να μείνει στον αέρα για τρεις ημέρες.
Όλο το εσωτερικό έχει αλλάξει εκ βάθρων και έχουν εγκατασταθεί προηγμένα συστήματα δορυφορικών επικοινωνιών (όπως φαίνεται από το «καρούμπαλο» στο πάνω μέρος του), τα οποία αντέχουν στις παρεμβολές και είναι υψηλής ασφάλειας. Έχουν εγκατασταθεί και αντίμετρα κατά των πυραύλων και συστήματα προειδοποίησης.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του είναι μια ειδική, αναδιπλούμενη κεραία με μήκος 8 χιλιόμετρα, με την οποία το αεροσκάφος μπορεί να επικοινωνήσει με τα πυρηνικά υποβρύχια όταν αυτά είναι σε κατάδυση.
Για τον πρόεδρο και τους επιτελείς του (συνολικά μέχρι 112 είναι οι επιβαίνοντες) διατίθενται αίθουσες συνεδριάσεων και ενημέρωσης, χώροι εργασίας και επικοινωνιών, όπως και ανάπαυσης. Μπορεί να χωρέσει ένα πλήρωμα 65 στρατιωτών, από πιλότους με πολυετή εμπειρία στις ζώνες τους μέχρι χειριστές συστημάτων επικοινωνιών που μόλις έχουν αποφοιτήσει από την τεχνική σχολή. Ένας μηχανικός πτήσης, ένας πλοηγός, αεροσυνοδοί και δυνάμεις ασφαλείας αποτελούν επίσης μέρος του πληρώματος.
Το κόστος ξεπερνά τα 220 εκατομμύρια για κάθε ένα από τα αεροσκάφη, αλλά η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ θέλει να διαθέσει πάνω από 3 δισ. δολάρια για την αλλαγή του στόλου.
Η ενημέρωση για την ασφάλεια πριν από την απογείωση παραπέμπει σε εκείνη οποιουδήποτε εμπορικού αεροσκάφους, αλλά αυτό δεν είναι το συνηθισμένο Boeing 747. Ειδικές μάσκες κρέμονται στο πιλοτήριο για να μην τυφλώνονται οι πιλότοι από τις πυρηνικές εκρήξεις και τα λίγα παράθυρά του καλύπτονται από ένα πλέγμα που προστατεύει από τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα από τις εκρήξεις αυτές.
Οι πρόεδροι Κάρτερ και Ρόναλντ Ρίγκαν είναι οι μόνοι δύο πρόεδροι που έχουν πετάξει δημοσίως με το E-4B.
Οι περιοδικές αναβαθμίσεις και οι 30ήμερες περιόδους βαριάς συντήρησης αφαιρούν τα αεροσκάφη από την ήδη περιορισμένη εναλλαγή, οπότε ο υπουργός Όστιν χρησιμοποιεί το E-4B επί του παρόντος μόνο για υπερπόντια ταξίδια.
Χρειάζεται ακόμη ή είναι «δεινόσαυρος»;
Πανάκριβο και με μοναδικές δυνατότητες το Nightwatch, αλλά είναι μια «γερασμένη» πλατφόρμα (μετρά πάνω από τέσσερις δεκαετίες ζωής) που έχει να ανταγωνιστεί μια αντίστοιχη, το E-6B, του Πολεμικού Ναυτικού, με διαφορετικές δυνατότητες αλλά την ίδια φιλοσοφία επιβίωσης.
Οι τελικές αποφάσεις για την αντικατάσταση του αεροσκάφους θα ληφθούν το προσεχές διάστημα, είτε με την επιλογή άλλης πλατφόρμας ή με την αλλαγή των ηλεκτρονικών συστημάτων.
Τα αεροπλάνα υπολογίζεται ότι θα πετούν και μετά το 2030. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην Πολεμική Αεροπορία και το Ναυτικό καθυστερεί τα σχέδια για τη συγχώνευση των δύο στόλων.
Είναι όμως και ζήτημα κύρους, αλλά και συμβολισμού: μόνο ένα τεράστιο, επιβλητικό αεροσκάφος θα μπορούσε να μεταφέρει αποτελεσματικά την εικόνα της ισχύος.
Υπενθυμίζεται ότι το προεδρικό αεροπλάνο, φέρεται να βρέθηκε στα Χανιά, καθώς από το πρωί της Τρίτης, ο Τζο Μπάιντεν βρίσκεται στο Ισραήλ. Το Air Force είναι το εφεδρικό αεροπλάνο που συνοδεύει τον Πρόεδρο στις επισκέψεις του όπως και σε οποιαδήποτε μακρινή μετακίνησή του, βάσει του πρωτοκόλλου ασφαλείας, για να χρησιμεύσει ως εφεδρικό, στην περίπτωση βλάβης ή οποιουδήποτε άλλου προβλήματος.