Ένα σπάνιο δείγμα ενός φωτεινού μπλε αστακού βρέθηκε από μια ομάδα ψαράδων στις αρχές Φεβρουαρίου στα ανοικτά των ακτών του Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας
Οι ειδικοί λένε ότι το χρώμα αυτού του οστρακοειδούς οφείλεται ενδεχομένως σε γενετική μετάλλαξη ή στη διατροφή του. Υπάρχει μόνο μία στις δύο εκατομμύρια πιθανότητες να πιάσει κανείς έναν τέτοιο αστακό.
Αφού το έπιασε, το μέτρησε και το φωτογράφισε, ο 28χρονος ψαράς Στιούαρτ Μπράουν επέστρεψε το δείγμα στον ωκεανό, επειδή δεν ξεπερνούσε το μέτρο των 87 χιλιοστών που ορίζει η τοπική νομοθεσία.
Μια πιθανότητα στα δύο εκατομμύρια
Ο Μπράουν συνειδητοποίησε γρήγορα ότι επρόκειτο για ένα εύρημα που γίνεται μία φορά στη ζωή του: «Έψαξα στο Google για να δω πόσο σπάνιο ήταν, και ανακάλυψα ότι είχα μόνο μία στις δύο εκατομμύρια πιθανότητες να το πιάσω» ένα τέτοιο οστρακοειδές, δήλωσε στην Belfasttelegraph.
«Δεν είχα ξαναδεί ποτέ πριν μπλε αστακό. Άλλοι ψαράδες με τους οποίους μίλησα και οι οποίοι είναι πολύ μεγαλύτεροι από εμένα είπαν το ίδιο πράγμα. Οπότε είναι μια έκπληξη για όλους», πρόσθεσε.
Μια γενετική μετάλλαξη ή η σίτιση
Το έντονο μπλε χρώμα αυτού του οστρακοειδούς μπορεί να οφείλεται στη διατροφή του ή σε κληρονομική γενετική ανωμαλία. Στην περίπτωση της διατροφής τους, η έλλειψη ή τα χαμηλά επίπεδα μιας αντιοξειδωτικής χρωστικής που ονομάζεται «ασταξανθίνη», μαζί με άλλες πρωτεΐνες, θα μπορούσαν να προκαλέσουν στο κέλυφος να πάρει αυτό το χρώμα.
«Πρόκειται για πολύ σπάνια και μοναδικά ευρήματα. Έχω δει ανθρώπους να πιάνουν αστακούς με ασυνήθιστους χρωματισμούς λόγω της ανώμαλης γενετικής τους», δήλωσε στο BBC ο Γκάρεθ Τζέφρις, επικεφαλής του Τμήματος Θαλάσσιας Βιολογίας της Société Jersiaise.
Ενώ οι ψαράδες της περιοχής δήλωσαν ότι έχουν ήδη συναντήσει αστακούς με παράξενα χρώματα, όπως καφέ ή βαθύ κόκκινο, έχουν παρατηρήσει ότι οι μπλε αστακοί αλιεύονται όλο και λιγότερο συχνά.
Η ιστορία της αστακοφαγίας
«Όχι άλλο αστακό, θα κάνουμε εμετό»… Η κραυγή απόγνωσης δεν ακούστηκε από σπίτι των βορείων προαστίων ή του Κολωνακίου, όχι… Από τους κρατουμένους σε φυλακές των Ηνωμένων Πολιτειών ακουγόταν εκεί κάπου στον 19ο αιώνα.
Τότε, το εξαιρετικής γεύσης και υψηλής τιμής πια δεκάποδο μακρύουρο μαλακόστρακο καρκινοειδές δεν είχε αποκτήσει τη βασιλική αίγλη που τον περιβάλλει πλέον· ήταν απλά ένας ζητιάνος της θάλασσας…
Η αφθονία του αστακού ήταν τόσο μεγάλη στον 19ο αιώνα, που αμερικανοί κρατούμενοι δυσανασχετήσαν με την καθημερινή τροφή που τους σέρβιραν και κατάφεραν να περάσουν νομοθεσία ώστε να τρώνε αστακούς στις φυλακές το μόνο 3 φορές την εβδομάδα!
"google ad"
Στις Ηνωμένες Πολιτείες μάλιστα, η παροχή γεύματος αστακού σε κρατούμενους θεωρούνταν ως σκληρή τιμωρία, αφού τους αστακούς, τους αποκαλούσαν περιφρονητικά «κατσαρίδες της θάλασσας».
Το ίδιο συνέβαινε και στα νησιά της Ελλάδας, που ο αστακός δεν ήταν – στις αρχές του 20ου αιώνα – το ακριβό αλίευμα που είναι τώρα. Μάλιστα σε κάποια μέρη οι ψαράδες τους πετούσαν ξανά στη θάλασσα, βλαστημώντας την τύχη τους…
Στη βικτωριανή Ευρώπη μάλιστα, οι αστακοί θεωρούνταν το είδος φαγητού που έρτωγαν οι φτωχοί και οι αγρότες («κοτόπουλα του φτωχού» τους ονόμαζαν), και τους χρησιμοποιούσαν ακόμη και σαν λίπασμα για καλλιέργειες. Οι ασημένιες πιατέλες δεν προορίζονταν για τους ταπεινούς αστακούς, ακόμα…
Όταν οι πρώτοι ευρωπαίοι άποικοι έφτασαν στη Βόρεια Αμερική, λένε πως οι αστακοί ήταν τόσο άφθονοι που ξεβράζονταν στην ξηρά σε σωρούς κι έφτανα σε ύψους έως και μισό μέτρο! Η αφθονία τους τους έκανε πολύτιμη πηγή διατροφής σε δύσκολες εποχές, αλλά και τους έδωσε μια άσχημη φήμη ως η «πρωτεΐνη του φτωχού». Τότε οι αστακοί μαζεύονταν με το χέρι κατά μήκος της ακτογραμμής.
Ο αστακός άρχισε να πετάει από πάνω του μέρος της αρνητικής του φήμης και να αποκτά οπαδούς στη Βοστώνη και στη Νέα Υόρκη, κατά τη δεκαετία του 1880. Οι τιμές τότε άρχισαν να ανεβαίνουν κατακόρυφα.
Οργανισμός άλλα αντ’ άλλων…
Ο αστακός, ο οποίος έχει αλλάξει ελάχιστα τα τελευταία 100 εκατομμύρια χρόνια, είναι γνωστός για την ασυνήθιστη ανατομία του. Ο εγκέφαλος του βρίσκεται στο λαιμό του, το νευρικό του σύστημα στην κοιλιά του, τα δόντια του στο στομάχι και τα νεφρά του στο κεφάλι. Ακούει και γεύεται με τα πόδια του. Ένα από τα λίγα κοινά πράγματα που έχουν οι αστακοί με τον άνθρωπο: τείνουν να ευνοούν το ένα μπροστινό άκρο, που σημαίνει ότι μπορεί να έχουν δεξιό ή αριστερό «χέρι».
Τρόφιμο εξαιρετικής θρεπτικής αξίας, ο αστακός περιέχει υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες, αντίστοιχες με αυτές του κρέατος, γεγονός που τον καθιστά εξαιρετική επιλογή για όσους αποφεύγουν το κρέας. Παράλληλα, διαθέτει απαραίτητα πολυακόρεστα λιπαρά, που συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου και στην καλή υγεία της καρδιάς και των αγγείων του ανθρώπινου σώματος. Επίσης διαθέτει βασικά μέταλλα και βιταμίνες, όπως ασβέστιο και σίδηρο, αλλά και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που βοηθούν την καλύτερη λειτουργία του νευρικού συστήματός μας. Περιέχει, ωστόσο, και χοληστερίνη: τα 100 μόλις γραμμάρια αστακού μάς δίνουν σχεδόν το 1/3 από τη χοληστερίνη που παίρνουμε σε όλη τη μέρα…
Έδεσμα για πλουσίους…
Και από την απέχθεια των τροφίμων των αμερικανικών φυλακών φθάνουμε στο σήμερα που για να γευτείς αστακός χρειάζεσαι έναν μισθό. Να ‘ναι η δυσκολία της αλιείας του; Να ‘ναι η σπανιότητά του ή η διαδικασία μεταφοράς του στις αγορές της χώρας, αφού η γραφειοκρατία είναι αυστηρή;
Ό,τι και να ‘ναι, η ουσία είναι πως αν δεν είσαι πλούσιος, ή ψαράς, αστακό δεν τρως…
Στην Ελλάδα, η τιμή του κιλού του αστακού στα ιχθυοπωλεία φθάνει και τα 100 ευρώ και περισσότερο ανάλογα της εποχής και μην ρωτήσετε για τα εστιατόρια που τον προσφέρουν…
Ο σπάνιος μπλε αστακός
Οι εξαιρετικά σπάνιοι μπλε αστακοί ζουν και αλιεύονται κατά μήκος των ακτών του Ατλαντικού της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, αλλά και στην Αυστραλία.
Οι μπλε αστακοί δεν είναι συνηθισμένοι. Μια μελέτη στο University of Maine Lobster Institute έδειξε ότι οι πιθανότητες αλίευσης μπλε αστακού είναι μία στα δύο εκατομμύρια. Ωστόσο, ο διευθυντής έρευνας για το έργο, Δρ. Ρόμπερτ Μπάγιερ, είπε ότι αυτό το στατιστικό είναι απλώς μια εικασία: «Ουδείς γνωρίζει πραγματικά πόσες είναι οι πιθανότητες να συμβεί αυτό», είπε. Η σπανιότητα ανεβάζει και την τιμή, έτσι κάποια εστιατόρια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ χρεώνουν ακόμα και 500 δολάρια το κιλό για έναν μπλε αστακό.
Η γεύση είναι πάντα υποκειμενική και οι απόψεις σχετικά με το αν ο μπλε αστακός έχει διαφορετική γεύση από τον κανονικό αστακό διαφέρουν σημαντικά. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο μπλε αστακός έχει πολύ πιο γλυκιά γεύση από τους συνηθισμένους. Άλλοι διατείνονται ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά στη γεύση. Ένα πράγμα που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι όταν βράζονται, οι μπλε αστακοί υφίστανται την ίδια αλλαγή χρώματος με τους κανονικούς αστακούς. Το μοναδικό μπλε κέλυφός τους, παίρνει μια φωτεινή απόχρωση του κόκκινου, το κλασσικό χρώμα του αστακού. Οπότε ποια η διαφορά; Είτε μπλε είτε κόκκινος ίδια γεύση… Ψέματα;
Πηγή: Belfasttelegraph, ethnos.gr