Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας
Δημοσιογράφος I.F.J.
Μα τι έκπληξη. Την περίοδο που ο δυτικός ιμπεριαλισμός τα βρίσκει σκούρα απέναντι στην Ρωσία και επιθυμεί να την υποδείξει σαν τον μεγάλο εχθρό της ανθρωπότητας, το Νόμπελ (όπως ανακοινώθηκε) πάει σε μια συγγραφέα, Svetlana Alexievich, για το έργο της που ”απεικονίζει την σκληρότητα της ζωής στην Σοβιετική Ένωση” και το πόσο αυταρχική και βάρβαρη είναι η σημερινή Ρωσία και το πόσο δημοκρατικό ήταν το φασιστικό Ουκρανικό Μέινταν. Με την ανακοίνωση του βραβείου δήλωσε:
«Η συγγραφέας Σβετλάνα Αλεκσιέβσκι είπε ότι έκλαψε όταν είδε τις φωτογραφίες εκείνων που πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στο Κίεβο τον Φεβρουάριο του 2014 κατά της Μόσχας. Η επακόλουθη φιλορωσική αυτονομιστική εξέγερση στο ανατολικό έδαφος, που σκότωσε πάνω από 8.000 άτομα, ήταν αποτέλεσμα ξένων επεμβάσεων, είπε, δείχνοντας με το δάχτυλο στη Ρωσία. «Είναι κατοχή, μια ξένη εισβολή», είπε.
Η ευρωπαϊκή επιτροπή των Νόμπελ δεν βρήκε συγγραφέα που γράφει για την δημοκρατία και ανθρωπιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση των μνημονίων, θυμήθηκε την Σοβιετική Ένωση. Δεν είδε πουθενά κάτι για την Συρία και την Ευρώπη φρούριο, τους πνιγμένους στις θάλασσες της Ευρώπης…. για το δημοκρατικό Μέινταν με τις ηρωικές σβάστικες να βραβεύσουμε. Πόση αηδιαστική υποκρισία πλέον. Πόση βρώμα να βγάλει ακόμα αυτή η σάπια αστική Ευρώπη. Ο ρόλος ενός ανθρώπου του πολιτισμού είναι πρωτίστως η κριτική στον δικό του οίκο, όχι σε αυτούς που η αστικές του τάξεις θέλουν να ισοπεδώσουν και να απομυζήσουν.
Να μας θυμίσει κάποιος την τελευταία φορά που έδωσαν Νόμπελ για λογοτεχνικό έργο που αφορά την εισβολή στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στην Λιβύη, στην Γιουγκοσλαβία, ή σε ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Σαουδική Αραβία.
Μετά τον διορισμό της Σαουδικής Αραβίας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας σε συγγραφέα για το έργο της που υπερασπίζεται το φασιστικό Μέινταν, μένει να πάρει και το Νόμπελ Ειρήνης η Μέρκελ (που είναι πράγματι υποψήφια) για ”την παραδειγματική επίδειξη της αλληλεγγύης και των Ευρωπαϊκών αξιών στην Ελληνική υπόθεση” για να οριστικοποιηθεί ότι ζούμε σε φαντασίωση του Γκέμπελς.
Με δεδομένο ότι τα βραβεία τα συνοδεύει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, περίπου ένα εκατομμύριο δολάρια, δεν αφαιρούνται ποτέ και για να γίνει ένσταση κατά της βράβευσης θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 50 χρόνια, τα Νόμπελ είναι πολύ δημοφιλή, γεγονός που με τη σειρά του τους προσέδωσε το κύρος που έχουν σήμερα σε όλο τον κόσμο, απ’ όλες τις κοινωνικές ομάδες. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι από τους περίπου 550 βραβευθέντες όλα αυτά τα χρόνια μόνο ο γάλλος διανοούμενος Σαν Πολ Σαρτρ και ο Βιετναμέζος πολιτικός Λε Ντοκ αρνήθηκαν να το παραλάβουν. Και μπορεί η ζωή απλών ανθρώπων να μην βελτιώθηκε, για παράδειγμα, με τα ποιήματα του Ιάπωνα Κεζναμπούρο Όε, ούτε να επηρεαστεί η αισθητική στο λόγο και την τέχνη, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο για τρεις περιπτώσεις όπου ο χρόνος και η εξέλιξη των επιστημών δείχνουν τα φοβερά λάθη του παρελθόντος.
Άνθρωποι της εποχής τους
Το 1949 βραβεύτηκε με Νόμπελ Ιατρικής ο πορτογάλος ευγενής, διπλωμάτης καριέρας και νευροχειρούργος Αντόνιο Εγκάς Μονίζ, «για την ανακάλυψη του στη θεραπευτική αξία της λοβοτομής για ορισμένες ψυχώσεις». Η ανακάλυψη του την οποία είχε στηρίξει με έρευνα που έκανε σε δύο (2) πιθήκους και η βράβευση που ακολούθησε στοίχισε τη ζωή τουλάχιστον 3.000 ανθρώπων στη Σουηδία, πάνω από 40.000 στις ΗΠΑ και ποιος ξέρει πόσων άλλων σ’ ολόκληρη τη γη. Το θέμα είναι ότι κανένας δεν μπόρεσε να πει σ’ αυτούς τους ανθρώπους «συγγνώμη κάναμε λάθος».
Μία ακόμα βράβευση που πάρθηκε χωρίς τα μέλη της επιτροπής να έχουν όλα τα στοιχεία τα οποία απαιτούνται σε ανάλογες περιπτώσεις, ήταν αυτή του Πόλ Μίλερ το 1948 για την ανακάλυψη του DDT, τα βασικά συστατικά του οποίου όμως είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούνται πολλά χρόνια νωρίτερα. Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια για να καταλάβουν οι επιστήμονες ότι η συνεχής χρήση του, όχι μόνο δεν «καταστρέφει τα βλαβερά έντομα και προστατεύει από τον τύφο και τη μαλάρια» αλλά θωρακίζει τα έντομα, επικάθεται στο δέρμα των υπόλοιπων ζώων, μπαίνει στη βιολογική αλυσίδα, σκοτώνει τα ψάρια, έχει καταστροφικές συνέπειες στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου … και οι έρευνες συνεχίζονται.
Σε αυτές τις δύο περιπτώσεις το μόνο που μπορεί να βρει κάποιος ως αιτιολογία είναι ότι «οι επιστήμονες είναι άνθρωποι της εποχής τους» και ότι «τα δεδομένα σήμερα είναι διαφορετικά». Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τον γερμανό Φριτζ Χάμπερ ο οποίος από υδρογόνο και άζωτο παρασκεύασε την αμμωνία, βασικό συστατικό του τεχνικού λιπάσματος. Λόγω των συνθηκών της εποχής θεωρήθηκε σωτήρας της ανθρωπότητας από την πείνα. Βραβεύθηκε το 1918 με το Νόμπελ Χημείας, αλλά λίγα χρόνια αργότερα ξέχασε ότι είχε «ωφελήσει την ανθρωπότητα» έθεσε τον εαυτό του στην υπηρεσία της πατρίδας του και τροποποίησε την εφεύρεση του με αποτέλεσμα εκατομμύρια άνθρωποι να βρουν το θάνατο στα πεδία των μαχών και στους θαλάμους αερίων, από τα χημικά αέρια.
Ενδεικτικά αναφέρω βραβευθέντες νομπελίστες με το βραβείο για την ειρήνη:
Αργεντινή: Carlos Lamas 1936, ADOLFO ESQUIVEL 1980
Αυστρία: ALFREA FRIED 1911
Μπανγκλαντές: MUHAMMAD YUNUS 2006
Ελβετία: ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ 1901
Κίνα: ΔΑΛΑΪ ΛΑΜΑ (ΘΙΒΕΤ) 1989
Γερμανία: ΒΙΛΙ ΜΠΡΑΝΤ 1974
Αίγυπτος: ΓΙΑΣΕΡ ΑΡΑΦΑΤ 1994
Ιράν: ΣΙΡΙΝ ΕΜΠΑΝΤΙ 2003
Υπάρχουν και εναλλακτικά βραβεία Νόμπελ τα οποία δίδονται για ένα καλύτερο κόσμο.
Εναλλακτικό Νομπέλ για έναν καλύτερο κόσμο
Tέσσερις άνδρες από το Κονγκό, την Παλαιστίνη, την Ελβετία και τις ΗΠΑ κέρδισαν το Βραβείο Ορθής Διαβίωσης για το 2013, το οποίο είναι γνωστό ως «εναλλακτικό βραβείο Νομπέλ», για τον αγώνα τους υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη βελτίωση της διατροφικής ασφάλειας και την εξάλειψη των χημικών όπλων. Πρόκειται για τον 67χρονο Πολ Γουόκερ από τις ΗΠΑ που τιμήθηκε για τον «ακούραστο αγώνα του για την απαλλαγή του κόσμου από τα χημικά όπλα». Τον 58χρονο Ντένις Μουκουέγκε, γιατρό από τη Δημοκρατία του Κονγκό, που βραβεύτηκε για «το θαρραλέο έργο του που αφορά τη θεραπεία γυναικών οι οποίες επέζησαν από τους ομαδικούς βιασμούς την περίοδο του πολέμου». Τον παλαιστίνιο δικηγόρο από τη Λωρίδα της Γάζας, τον 59χρονο Ράτζι Σουράνι, που τιμήθηκε «για την αφοσίωσή του στο κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες». Και τον Ελβετό αγρονόμο Χανς Χέρεν (φωτογραφία) του Ιδρύματος Biovision, που βραβεύτηκε για τις προσπάθειές του σχετικά με τη βελτίωση της διατροφικής ασφάλειας με τη χρήση βιολογικών μεθόδων αντιμετώπισης ενός παρασίτου που απειλούσε τις ρίζες κασάβα, οι οποίες αποτελούν σημαντική καλλιέργεια στην Αφρική. Την απονομή του «εναλλακτικού Νομπέλ» ανακοίνωσε το Ίδρυμα Ορθής Διαβίωσης (Right Livelihood), που εδρεύει στη Στοκχόλμη. Καθένας από τους νικητές θα λάβει 500.000 κορόνες (περίπου 78.000 δολάρια).