Ο επικεφαλής για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Frontex δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα μπορούσε να αναστείλει τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα λόγω των χρόνιων παραβιάσεων των δικαιωμάτων των μεταναστών, αποσύροντας ενδεχομένως δεκάδες συνοριοφύλακες, πλοία και αεροσκάφη από μια βασική πύλη εισόδου στην Ευρώπη, σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα New York Times, η οποία έχει επανειλημμένα ασχοληθεί με τη χώρα μας και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό.
Η εν λόγω τοποθέτηση, η οποία διατυπώθηκε επίσης σε εσωτερική έκθεση που περιήλθε στην κατοχή των New York Times, έγινε λίγες ημέρες μετά από ένα από τα πιο καταστροφικά ναυάγια με μετανάστες στη Μεσόγειο, μια υπόθεση που δεν περιλαμβανόταν στην έκθεση της ΕΕ επειδή ήταν πρόσφατη.
Ερωτηματικά για το ναυάγιο στην Πύλο και όχι μόνο
Αυτή η τραγωδία έχει εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με τη στάση των ελληνικών Αρχών, συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσο έκαναν αρκετά για να βοηθήσουν το σκάφος ενώ βρισκόταν σε κίνδυνο, γράφουν οι NYT.
Η έκθεση του αξιωματούχου της ΕΕ, Jonas Grimheden, ασκεί ακόμη μεγαλύτερη πίεση στην Ελλάδα σχετικά με τις πολιτικές της για τους μετανάστες. Ο Grimheden επικαλείται εσωτερικούς κανονισμούς της Frontex, καθώς και αρκετές περιπτώσεις που καταδεικνύουν αυτό που αποκάλεσε ως «άδικη μεταχείριση αιτούντων άσυλου και μεταναστών από τις ελληνικές Αρχές».
Χαρακτηριστική περίπτωση αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας, που διεξήγαγε το Μάιο η εφημερίδα The Times, η οποία διαπίστωσε ότι το ελληνικό Λιμενικό Σώμα περισυνέλλεξε και έπειτα εγκατέλειψε 12 αιτούντες άσυλο, μεταξύ των οποίων γυναίκες, παιδιά και ένα μωρό έξι μηνών, σε μια σχεδία στο Αιγαίο Πέλαγος.
Ο Grimheden είπε στο διοικητικό συμβούλιο της Frontex ότι η δική του έρευνα έδειξε πως τα ευρήματα ήταν σωστά και πως το γεγονός παραβίαζε το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο.
Και αποχώρηση και… ενίσχυση
Σε μια εμπιστευτική έκθεση προς την ηγεσία της Frontex, ο Grimheden συμβούλευσε το διοικητικό συμβούλιο σχετικά με «πιθανά μέτρα για την αντιμετώπιση του ζητήματος των δραστηριοτήτων του οργανισμού στην Ελλάδα, σε σχέση με το άρθρο 46», το οποίο προβλέπει την αποχώρηση για παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Αποτυπώνοντας όμως την περίπλοκη πραγματικότητα της λειτουργίας σε μία από τις κύριες πύλες εισόδου της Ευρώπης, συνέστησε επίσης, σε άλλο τμήμα της έκθεσης, να αυξηθεί η παρουσία και η εμπλοκή του οργανισμού, προκειμένου να αποτραπούν περαιτέρω καταχρήσεις.
Σύμφωνα με την περιληπτική έκθεση του εκπροσώπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Grimheden ζήτησε «τα αυστηρότερα δυνατά μέτρα» για να ευθυγραμμιστεί η Ελλάδα «με το εθνικό, το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο» και αναφέρθηκε ρητά στην αναστολή των επιχειρήσεων στη χώρα.
Πάντως, οι συστάσεις του Grimheden δεν είναι δεσμευτικές και υπόκεινται στην έγκριση των κυβερνήσεων της ΕΕ και της Κομισιόν.
Σκληρή μεταναστευτική πολιτική ΕΕ και Μητσοτάκη, «βλέπουν» οι NYT
Η Frontex έχει αναλάβει μια λεπτή αποστολή: να συμβάλλει στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ταυτόχρονα να προασπίζει τα δικαιώματα των νεοεισερχομένων, μεταξύ άλλων στην υποβολή αίτησης ασύλου. Υποστηρίζει συνοριακές χώρες, όπως η Ελλάδα, αποστέλλοντας φρουρούς από όλη την Ευρώπη και παρέχοντας ελικόπτερα, σκάφη, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλο εξοπλισμό.
Η μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης έχει σκληρύνει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, γράφουν οι NYT, μετά την άφιξη περισσότερων από ένα εκατομμύριο προσφύγων, κυρίως από τη Συρία, από το 2015 έως το 2016. Η μετανάστευση τροφοδότησε τις εκστρατείες λαϊκιστικών, ακροδεξιών κομμάτων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και συνέβαλε στη μετατόπιση της κυρίαρχης πολιτικής της ΕΕ προς τα δεξιά.
Την Κυριακή, οι Έλληνες επανεξέλεξαν το συντηρητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, κορυφαίο υποστηρικτή μιας σκληρής μεταναστευτικής πολιτικής, όπως σημειώνει η αμερικανική εφημερίδα.
Καθώς η αγωνία για τη μετανάστευση έχει αυξηθεί σε όλο το μπλοκ, όμως, έχουν αυξηθεί και οι δυνάμεις της Frontex, η οποία είναι πλέον η καλύτερα χρηματοδοτούμενη υπηρεσία του μπλοκ.
Κατηγορίες για συγκάληψη και παραβιάσεις και εναντίον της Frontex
Βέβαια, υπενθυμίζεται πως και η Frontex έχει κατηγορηθεί ότι παραβλέπει, συγκαλύπτει ή και συμμετέχει σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πέρυσι, ο εκτελεστικός διευθυντής της παραιτήθηκε, λόγω κατηγοριών για παρενόχληση, κακοδιαχείριση και παραβιάσεις δικαιωμάτων, και ο οργανισμός δεσμεύτηκε για μεταρρυθμίσεις υπό νέα ηγεσία.
«Όμως, οι φερόμενες παραβιάσεις δικαιωμάτων στην Ελλάδα δείχνουν την πολυπλοκότητα του έργου», υποστηρίζουν οι NYT.
Ο Grimheden έχει επανειλημμένα συστήσει να αναστείλει η Frontex τις επιχειρήσεις της στην Ελλάδα, λέγοντας σε προηγούμενες εκθέσεις ότι είχε «αξιόπιστες αναφορές» για τις ελληνικές αρχές που απωθούν μετανάστες στη στεριά και τη θάλασσα, χωρίζουν παιδιά από τους γονείς τους και μεταχειρίζονται τους μετανάστες με «εξευτελιστικό» τρόπο.
Αντί να διακόψει τις επιχειρήσεις, η Frontex δημιούργησε μια κοινή «ομάδα εργασίας» με την Ελλάδα. Μήνες αργότερα, ο Grimheden ανέφερε στην τελευταία έκθεση ότι «επί της ουσίας, τίποτα δεν φαίνεται να έχει αλλάξει όσον αφορά τις πρακτικές των ελληνικών αρχών».