Άλλη μια κακοκαιρία έκανε την εμφάνιση της στη χώρα μας. Για άλλη μια φορά, οι δρόμοι των πόλεων εξελίχθηκαν σε ορμητικά ποτάμια και απείλησαν ζωές, ενώ μεταξύ άλλων επανέρχεται στο προσκήνιο το αιώνιο ερώτημα (αυτών των ημερών): γιατί δεν είναι ποτέ καθαρισμένα τα φρεάτια υδροσυλλογής των ομβρίων υδάτων.
Έτσι χάθηκε ένας άνθρωπος και αγνοείται ένας ακόμα στη Μαγνησία, ενώ πολλοί πολίτες που κίνησαν το πρωί για τις δουλειές τους (αφού μολονότι όλοι γνώριζαν για την έλευση της κακοκαιρίας Daniel, δεν υπήρχε απαγόρευση κυκλοφορίας.
Μεγάλος είναι και ο κίνδυνος για πλημμύρες σε όλες τις -ουκ ολίγες- περιοχές που κάηκαν φέτος, εξαιτίας και των φερτών υλικών που θα παρασύρει ενδεχόμενος χείμαρρος.
Δεδομένα αυτές οι περιοχές δεν είχαν το χρόνο να ασχοληθούν με τον καθαρισμό των φρεατίων. Επίσης δεδομένα, η βροχόπτωση είναι ακραία.
Ποιες όμως, είναι οι δικαιολογίες άλλων πόλεων;
ΠΟΙΟΣ ΚΑΘΑΡΙΖΕΙ ΤΑ ΦΡΕΑΤΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ
Μπροστά στην πολυκατοικία όπου μένω, υπάρχουν φρεάτια υδροσυλλογής ομβρίων υδάτων.
Δηλαδή, νερών της βροχής.
Πάνω από αυτά έχουν τοποθετηθεί σχάρες για να εξυπηρετηθούν οι χρήστες των θέσεων πάρκινγκ πυλωτής και υπογείου.
Είχα ξεχάσει την ύπαρξη των φρεατίων, τόσα χρόνια που έχω να τα δω. Καλύπτονται σταθερά από φύλλα και διάφορα σκουπίδια.
Όταν θελήσαμε να τα καθαρίσουμε, επικοινωνήσαμε με σχετική εταιρεία που μας ενημέρωσε ότι εφόσον είναι στο δρόμο, ανήκουν στην ΕΥΔΑΠ.
Δηλαδή, ανήκουν στο Δήμο που σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ τακτοποιεί το θέμα, με τη συνδρομή αναδόχου του έργου.
Η ενημέρωση έχει γίνει και περιμένουμε.
Ελπίζω να μην είναι αργά. Δηλαδή, να μην έχουμε πλημμυρίσει.
Εσύ κράτα πως τα φρεάτια υδροσυλλογής εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Δήμου.
Αυτά της αποχέτευσης ‘ανήκουν’ στην ΕΥΔΑΠ.
Ο καθαρισμός των φρεατίων υδροσυλλογής των oμβρίων υδάτων εμπίπτει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Δήμου «ο οποίος οφείλει να προβαίνει στον έλεγχο καλής λειτουργίας και συντήρησης του δικτύου των όμβριων υδάτων σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση (με αριθμό Δ17α/06/52/ΦΝ 443/20-03-2007, ΦΕΚ 398/ τ Β’/ 21-03-2007) και την Εγκύκλιο του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη (με αριθμό 9354/ 18-12-2018 και Α.Δ.Α. ΨΕΓΥ46ΜΚ6Π-ΕΙΖ)».
Οι εργασίες γίνονται πριν τη χειμερινή περίοδο «πριν την έναρξη των βροχοπτώσεων» και έχουν τρεις σκοπούς:
α) τη διασφάλιση της απρόσκοπτης απορροής των ομβρίων υδάτων κατά τη διάρκεια του χειμώνα,
β) την εξάλειψη των εστιών ρύπανσης και μόλυνσης και
γ) τον περιορισμό στο ελάχιστο του κινδύνου πρόκλησης πλημμύρας.
Οι Δήμοι υποχρεούνται να έχουν μπάτζετ για αυτά τα έργα κάθε χρόνο (οι εργασίες είναι απαραίτητες κάθε χρόνο). Στις υποχρεώσεις τους είναι και ο διαγωνισμός μέσω του οποίου βρίσκουν τον ανάδοχο που τα αναλαμβάνει.
Ο Δήμος Αιγάλεω για παράδειγμα, έκανε την πρόσκληση ενδιαφέροντος στις 25/5 του 2023, για το έργο προϋπολογισμού 31.000 ευρώ. Το Υπουργείο Εσωτερικών καλύπτει τα 19.042,64 ευρώ (τα φρεάτια είναι 4,458).
Εκτός λεκανοπεδίου Αττικής, οι όποιες εργασίες γίνονται πάλι από ανάδοχο, μετά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης ανάμεσα σε αυτόν, το Δήμαρχο και τον πρόεδρο της όποιας δημοτικής επιχείρησης ύδρευσης (ΔΕΥΑ).
Πάντα υπάρχουν και τα έκτακτα, που τακτοποιούνται με απευθείας ανάθεση.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ΔΕΥΑ Θερμαϊκού που ενημέρωσε στις 29/5 του 2023, πως προχωρά σε απευθείας ανάθεση του έργου (σύμφωνα με το Ν 4412/2016, άρθρο 269), προϋπολογισμού 18.786 ευρώ «λόγω καθίζησης φρεατίου ομβρίων» στη ΔΚ Επανομής που έκανε «κατεπείγουσα» την ανάγκη επιδιόρθωσης του.
Απευθείας ανάθεση έκανε και ο Δήμος Βέλου-Βόχας την πρώτη ημέρα του Ιουνίου (προϋπολογισμού 19.964 ευρώ), για καθαρισμό φρεατίων με μηχάνημα που δεν διέθετε η αρχή (εξ ου και ήταν κατεπείγουσα η επέμβαση).
Για άλλα παραδείγματα μπορείτε να κάνετε ένα click εδώ.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΦΡΕΑΤΙΩΝ ΥΔΡΟΣΥΛΛΟΓΗΣ
Πριν την έναρξη των εργασιών, γίνεται επιθεώρηση-αυτοψία όλων των φρεατίων υδροσυλλογής και των φαντνωμένων καναλιών και αγωγών του δικτύου ομβρίων που πρόκειται να καθαριστούν, από τον επιβλέποντα αρμόδιο της διεύθυνσης του Δήμου και τον εκπρόσωπο του αναδόχου.
Έτσι προκύπτει η σειρά προτεραιότητας.
Όπου ‘καθαρισμός’, πρέπει να συμβαίνουν τα εξής:
- Γίνεται απομάκρυνση κάθε είδους ρύπων και σταθερών ακαθαρσιών που έχουν συσσωρευτεί με την πάροδο του χρόνου και τη χρήση. Δηλαδή, καθαρισμός των σχαρών και του σώματος των φρεατίων υδροσυλλογής.
- Όπου απαιτείται, πρέπει να πραγματοποιείται καθαρισμός και απόφραξη του συνδετήριου αγωγού μεταξύ του φρεατίου και του κεντρικού αγωγού ομβρίων υδάτων.
- Ανασηκώνεται η σχάρα και τίθενται σε λειτουργία πιεστικά μηχανήματα, ώστε να απομακρυνθούν όλες οι ακαθαρσίες. Έτσι «αποφεύγονται πλημμυρικά φαινόμενα, σημειακά ή σε μεγαλύτερα τμήματα των οδών, των πεζοδρόμων και των πλατειών λόγω ύπαρξης βουλωμένων φρεατίων ομβρίων υδάτων».
- Ακολουθεί απόσμηση των φρεατίων των ομβρίων υδάτων προς αποφυγή του φαινομένου των δυσάρεστων οσμών, το οποίο προκαλείται από τη συσσώρευση οργανικών ουσιών εντός των φρεατίων -με χρήση βιολογικού προϊόντος που δεν είναι παθογόνο για τον άνθρωπο και τα ζώα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο καταπολεμώνται τα βακτηρίδια και η κακοσμία και απομακρύνονται όσες οργανικές ουσίες επιμένουν.
- Έπειτα τοποθετούνται ταμπλέτες ή ένζυμα στο υδάτινο διάλυμα του φρεατίου για να είναι αποτελεσματική η απόσμηση για καιρό «όχι μόνο των φρεατίων, αλλά και του δικτύου μέσω του αέρα που κυκλοφορεί εντός των σωληνώσεων».
Με όλα αυτά, προστατεύεται η ζωή και μειώνεται ο κίνδυνος των πλημμυρικών φαινομένων στα σημεία των επεμβάσεων «πλην της περιπτώσεως όπου το δίκτυο αδυνατεί να απορροφήσει και να αποφορτίσει έναν μεγάλο όγκο νερού από μία πολύ έντονη βροχόπτωση».\u0009
Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
Το Υπουργείο Εσωτερικών δίνει χρήματα στους Δήμους του λεκανοπεδίου Αττικής χρήματα για τον καθαρισμό και τη συντήρηση φρεατίων υδροσυλλογής του δικτύου ομβρίων υδάτων εντός της περιοχής ευθύνης της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Συνολικά διατίθενται 650.000 ευρώ.
Με αυτά τα χρήματα οι Δήμοι χρηματοδοτούν
- τον Καθαρισμό από φερτά υλικά των εσχαρών των φρεατίων υδροσυλλογής και του σώματος των φρεατίων υδροσυλλογής.
- τον Καθαρισμό των συνδετήριων αγωγών μεταξύ φρεατίων και κεντρικού αγωγού όμβριων.
- τον Έλεγχο από τυχόν φθορές και την κατά περίπτωση συντήρηση-επισκευή για την καλή κατάσταση και λειτουργία των εσχαρών των φρεατίων υδροσυλλογής, του σώματος των φρεατίων υδροσυλλογής και των φρεατίων επίσκεψης, των συνδετήριων αγωγών μεταξύ φρεατίων υδροσυλλογής και κεντρικού αγωγού όμβριων καθώς και των καλυμμάτων των φρεατίων επίσκεψης των αγωγών όμβριων.
- τον Έλεγχο παροχετευτικότητας των αγωγών όμβριων και τον κατά περίπτωση καθαρισμό αυτών.
Η χρηματοδότηση γίνεται απολογιστικά, ανάλογα με την πρόοδο των έργων και με παραστατικά των δαπανών που θα υποβάλλονται στο Υπουργείο και τα χρήματα που παίρνει κάθε δήμος εξαρτώνται από τον αριθμό φρεατίων υδροσυλλογής.
Έτσι, το 2019 ο Δήμος Αθηναίων των 23.163 φρεατίων πήρε 98.942,29 ευρώ.
Ο Δήμος Μάνδρας Ευδυλλίας των 650 φρεατίων πήρε 2.776,52 και αυτός της Νέας Σμύρνης (από όπου είναι το παράδειγμα που διάβασες στην αρχή) των 4.500 φρεατίων, πήρε 19.222,05 ευρώ.
Αν φτάνουν;
ΠΟΣΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΚΟΣΤΙΖΕΙ Ο ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ
Ο Δήμος Αμαρουσίου είχε δημοσιεύσει μελέτη που έκανε για τις εργασίες καθαρισμού απόσμησης φρεατίων υδροσυλλογής, για το 2022.
Η δαπάνη για τα 690 φρεάτια εκτιμήθηκε στα 74.400 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Μέσω του Προγράμματος του Υπουργείου Εσωτερικών δόθηκαν 2.947,38 ευρώ. Τα υπόλοιπα δίνονται από τον Δήμο.
Η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Αττικής προκήρυξε το Νοέμβριο του 2022 ανοιχτό ηλεκτρονικό διαγωνισμό, για την παροχή υπηρεσιών «καθαρισμού-συντήρησης φρεατίων υδροσυλλογής και αγωγών ομβρίων και αποκατάσταση ζημιών από πλημμύρες στην Περιφέρεια Αττικής», με τον προϋπολογισμό να φτάνει στα 1.612.903,23 ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Ενημέρωνε και ότι «θα πραγματοποιηθεί από τη Δ/νση Διαχείρισης Μητροπολιτικών Υποδομών, με κριτήριο ανάθεσης την χαμηλότερη τιμή».
Υπάρχει μια απόκλιση.
Το μεγαλύτερο θέμα όμως, είναι άλλο: αν όντως, γίνονται τα έργα ή μένουν όλα στα χαρτιά, γιατί διακοπές δεν πήγα άρα αν ο Δήμος μου είχε μπει στον κόπο να κάνει τα προβλεπόμενα, θα το έβλεπα.
Υποθέτω πως η δική μου περιοχή δεν είναι η μόνη που δεν ασχολήθηκε με τον καθαρισμό των φρεατίων -σε ένα κράτος που δεν ελέγχει ποτέ τίποτα.