Το πλήγμα που δέχτηκε το Ισραήλ από την μαζική επίθεσης της Χαμάς είναι τεράστιο, όπως συντριπτική θα είναι και η απάντηση του Ισραήλ. Η ανάφλεξη εξέπληξε τους πάντες και κυρίως τους Ισραηλινούς, που κυριολεκτικά πιάστηκαν στον ύπνο, αλλά στην πραγματικότητα ήταν η έκρηξη από μια φλόγα που καίει ασταμάτητα εδώ και χρόνια.
Κάποια στιγμή θα γινόταν η έκρηξη. Γιατί; Ας σκεφτούμε απλώς πώς μπορεί να είναι βιώσιμο οποιοδήποτε σχέδιο ελέγχου μιας τεράστιας ανοιχτής φυλακής, όπου ζουν 2,1 εκατομμύρια άνθρωποι. Η Γάζα ως ισραηλινή φυλακή είναι συγχρόνως και η κοιτίδα για τη ριζοσπαστικοποίηση μιας κοινωνίας που πραγματικά δεν έχει τίποτα να χάσει.
Κι αυτή η τακτική οδήγησε στην γιγάντωση της Χαμάς, που έδειξε τα δόντια της στο Ισραήλ επιλέγοντας να επιτεθεί στην επέτειο του Γιομ Κιπούρ, και αποδεικνύοντας στην πράξη ότι ακόμα και τα πιο σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης και αντιαεροπορικής άμυνας έχουν τα τρωτά σημεία. Το Ισραήλ τελικά δεν είναι άτρωτο, όπως απέδειξε η επίθεση της Χαμάς. Αυτό αποτελεί δικαίωση και για το Ιράν, τον μεγάλο αντίπαλο του Ισραήλ και υποστηρικτή της Χαμάς.
Η στρατιωτική υπεροπλία του Ισραήλ και η απάντηση της Χαμάς
Η αίσθηση που καλλιεργούσε το Ισραήλ ότι ελέγχει απολύτως την κατάσταση χάρη στον πανίσχυρο στρατό που διαθέτει ήταν και μέρος των επιχειρημάτων του για να εγκαταλείψει οποιαδήποτε πολιτική διαδικασία για επίλυση του Παλαιστινιακού. Γιατί ας μην ξεχνούμε πως το Ισραήλ είναι εκείνο που δυναμίτισε τις Συμφωνίες του Όσλο.
Σε μία περίοδο που το Ισραήλ κυβερνάται από την πλέον ακραία εθνικιστική και ακροδεξιά κυβέρνηση, που ακολουθεί ευλαβικά σχέδιο διεύρυνσης του εποικισμού των παλαιστιναικών εδαφών, η Χαμάς με την επίθεση έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα σε όλο τον αραβικό κόσμο, ότι κανένα καθεστώς δεν είναι άτρωτο.
Η θυσία του Νετανιάχου
Το Ισραήλ θα απαντήσει με τον τρόπο που ξέρει – με σιδηρά πυγμή. Προφανώς θα θελήσει να εκδικηθεί ισοπεδώνοντας τη Γάζα. Και έχει τη δυνατότητα να το κάνει με μία μαζική στρατιωτική επίθεση, από την οποία όμως θα χάσουν τη ζωή τους και οι Ισραηλινοί τους οποίους αιχμαλώτισαν οι Χαμασίτες εισβάλοντας στα κιμπούτζ με τα οποία οι έποικοι έχουν σχηματίσει έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από την Λωρίδα της Γάζας. Μπορεί να Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου να δώσει πράσινο φως για τέτοιας κλίμακας επίθεση; Ναι, γιατί τελικά αυτό που θέλει να αποκαταστήσει είναι το γόητρο τους ισραηλινού κράτους, με οποιοδήποτε τίμημα.
Θα διακινδυνεύσει όμως έτσι, την εμπλοκή κι άλλων απρόβλεπτων παικτών στην πολεμική σκακιέρα- εκτός από την Χεζμπλάχ στο Λίβανο, που ήδη έστειλε μηνύματα στο Τελ Αβίβ.
Πως εμπλέκονται η Τουρκία η Σ. Αραβία στην κρίση
Κι όταν επιλέγεται το ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο πεδίο της μάχης δεν υπάρχουν περιθώρια διαπραγμάτευσης. Ούτως ή άλλως το Ισραήλ είχε εγκαταλείψει το τραπέζι του διαλόγου. Αλλά η επίθεση της Χαμάς αλλάζει τα δεδομένα. Γιατί έγινε σε μία περίοδο που το Ισραήλ επιχειρεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με την Τουρκία και την Σαουδική Αραβία, δυο περιφερειακές δυνάμεις με ιδιαίτερο ρόλο στον μουσουλμανικό και αραβικό κόσμο.
Οι εξαιρετικά προσεκτικές θέσεις που πήραν η Άγκυρα και το Ριάντ μετά τις δραματικές εξελίξεις θα πρέπει να αποτελέσουν και μήνυμα προς τον Νετανιάχου, ότι η κατάσταση γίνεται περίπλοκη. Κι αν θέλει ισορροπίες με τους Σαουδάραβες και τους Τούρκους, πρέπει να δείξει αυτοσυγκράτηση.
Τα περιθώρια πολιτικής λύσης
Είναι πιθανό μετά από ένα συντριπτικό πλήγμα του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας, να βρεθεί ένας δρόμος για την εκεχειρία. Εφόσον συμβεί κάτι τέτοιο, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τα περιθώρια που για την επιστροφή του Ισραήλ στο τραπέζι του πολιτικού διαλόγου. Αν όντως ανοίξει δρόμος για την επιστροφή στην πολιτική διαπραγμάτευση, τότε η Χαμάς θα έχει βγει νικήτρια από τον πόλεμο. Και δυστυχώς η Παλαιστινιακή Αρχή απουσιάζει από το κάδρο γιατί απλά αποδείχτηκε ανεπαρκής τουλάχιστον ως προς την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού.
Ρόλο στην πολιτική διαδικασία θα αναζητήσει οπωσδήποτε ο Ερντογάν, παίζοντας γι άλλη μια φορά σε πολλά ταμπλώ συγχρόνως.
Από όλη αυτή τη διαδικασία απουσιάζει – ως συνήθως σε περιόδους κρίσεων – η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ οι ΗΠΑ βρίσκονται ίσως στην χειρότερη φάση της προεδρίας Μπάιντεν και με τους ρεπουμπλικανούς ακέφαλους στο κογκρέσο. Η πολιτική κατάσταση στις ΗΠΑ δεν είναι αποτρεπτική για να σταλεί στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ. Αλλά και η στρατιωτική μηχανή των ΗΠΑ έχει όρια αντοχής, αφού αυτή τη στιγμή εμπλέκεται στα μέτωπα της Ουκρανίας, όπου η αντεπίθεση του Ζελένσκι δεν έχει αποφέρει κανένα αποτέλεσμα.