Του Άρη Δημοκίδη
Ο -κατά τα άλλα σπουδαίος- καθηγητής Ιωαννίδης του Στάνφορντ έγινε ο αγαπημένος των απανταχού συνωμοσιολόγων που θεωρούσαν πως ο Κορωνοϊός είναι ένα φιάσκο και που δεν πολυσκοτώνει και που δε δικαιολογεί αυστηρά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Πολλοί επιστήμονες είχαν διαφωνήσει μαζί του, τονίζοντας πως ο κ. Ιωαννίδης έβγαζε την ακαδημαϊκή αντιπαράθεση εκτός ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και προσπαθούσε να σπείρει τον σπόρο της αμφιβολίας τόσο στο ευρύ κοινό όσο και στα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Ήδη από τότε υπήρχαν απορίες για τις υπερβολικά καθησυχαστικές δηλώσεις του και αργότερα για την έρευνά του που «άλλαξε» τα δεδομένα:
Η μελέτη επικρίθηκε σχεδόν αμέσως για την μεθοδολογία και την εγκυρότητά της, αναγκάζοντας τους συγγραφείς της να προβούν σε σημαντικές διορθώσεις δύο εβδομάδες αργότερα, αλλά τα αμφισβητούμενα αποτελέσματα είχαν ήδη διαδοθεί στον διεθνή τύπο, συνοδευόμενα από την εγκυρότητα του ονόματος ενός πανεπιστημίου όπως το Stanford.
Όπως είχε σχολιάσει τότε ο Σ. Τσιόδρας, τα νούμερα της μελέτης Ιωαννίδη δεν έβγαιναν με τίποτα. Αν πχ. τα εφαρμόζαμε στη Νέα Υόρκη τότε το ποσοστό όσων υποτίθεται ότι μολύνθηκαν ξεπερνούσε το 100%! (Συγκεριμένα ήταν 140%). Έμοιαζαν με λανθασμένα μαθηματικά.
Σύντομα αποκαλύφθηκε πως υπήρχε απάντηση στο γιατί ο αριθμός όσων είχαν αντισώματα στην έρευνα της Καλιφόρνια ήταν τόσο ψηλός.
Επειδή η έρευνα έμοιαζε προκατειλημμένη απ’ την αρχή:
A Stanford Professor’s Wife Recruited People For His Coronavirus Study By Claiming It Would Reveal If They Could “Return To Work Without Fear”
The journalists at BuzzFeed News are proud to bring you trustworthy and relevant reporting about the coronavirus. To help keep this news free, become a member and sign up for our newsletter, Outbreak Today.
Οι ίδιοι καθηγητές του Στάνφορντ που έκαναν την έρευνα φρόντισαν να βρουν εθελοντές που κατά πάσα πιθανότητα είχαν περάσει Κορωνοϊό: Έταζαν σε όσους είχαν παρουσιάσει συμπτώματα ένα «διαβατήριο κίνησης και εργασίας» στην περίπτωση που συμμετείχαν στην έρευνα και έβγαιναν όντως θετικοί.
Η αποκάλυψη αυτή δεν ήταν η μόνη που έριξε σκιές στην έρευνα. Επιστημονικά παρατηρητήρια με έκπληξη διαπίστωσαν πως η εν λόγω έρευνα ήταν γεμάτη με λάθη, αντιεπιστημονικές ανακρίβειες και μια περίεργη μεθοδολογία που γεννά ερωτήματα:
A Respected Science Watchdog Raises Eyebrows
O ver the past two decades, John Ioannidis, a professor of medicine, epidemiology, and population health at Stanford University, has gained a reputation as a widely respected gadfly of global science. His work consistently highlights flaws in research methods, pushing scientists and physicians to be more rigorous in evaluating and applying evidence.
Κάποιοι μάλιστα αναρωτήθηκαν πώς ήταν δυνατόν ο καθηγητής Ιωαννίδης να δέχτηκε να βάλει το όνομά του σε μια τόσο διάτρητη έρευνα που πιθανώς θα καταστρέψει την καλή φήμη που έχτισε τις τελευταίες δεκαετίες.
Και τώρα, χάρη σε έναν whistleblower (μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος) αποκαλύπτεται η μυστική χρηματοδότηση της έρευνας από τον ιδρυτή των αερογραμμών JetBlue Airways, επιχειρηματία Ντέιβντ Νίλμαν. Ο Νίλμαν δεν είχε κρύψει πως είχε συμφέρον να μην σταματήσουν οι αεροπορικές πτήσεις ενώ απ’ το ξέσπασμα της πανδημίας επέμενε ότι η πανδημία του κορωνοϊού δεν δικαιολογούσε τα υπόλοιπα αυστηρά μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων – πράγμα που κατά σύμπτωση υποστήριζε και ο καθηγητής Ιωαννίδης.
Ντόμινο αντιδράσεων στην επιστημονική κοινότητα έχουν προκαλέσει οι διαρροές για έρευνα του Stanford που έλαβε μεγάλη δημοσιότητα τον Απρίλιο, καθώς πρότεινε πως ο κορωνοϊός είναι στατιστικά πολύ πιο ακίνδυνος από όσο εκτιμούν οι υγειονομικές αρχές που επιβάλλουν lockdown και περιορισμούς στα ταξίδια.
Έχουμε άραγε παράδειγμα εμμέσως πληρωμένης έρευνας με σκοπό να δείξει αυτό που θέλει αυτός που πληρώνει; Ξέροντας πώς βρήκαν τους εθελοντές που συμμετείχαν στην έρευνα, μήπως είχαν προαποφασίσει για τα αποτελέσματα που έψαχναν; Πολλοί υποπτεύονται ότι ο Νίλμαν χρηματοδοτώντας την έρευνα του Ιωαννίδη επιθυμούσε διακαώς ένα καθησυχαστικό αποτέλεσμα, το οποίο θα υποστήριζε την επαναλειτουργία του κλάδου του. «Είναι αναπόφευκτος ο προβληματισμός για το κατά πόσο υπήρχε σύγκρουση συμφερόντων στην περίπτωση των συγγραφέων της έρευνας», σημειώνεται στην αναφορά που κατατέθηκε στο αρμόδιο γραφείο του πανεπιστημίου Stanford, από πηγή που είχε εμπλακεί προσωπικά στην επίμαχη έρευνα.
Γιατί δεν άφησαν τους ερευνητές να διασταυρώσουν την ακρίβεια των τεστ αντισωμάτων;
Από τα επίμαχα email προκύπτει πως οι συγγραφείς της έρευνας αγνόησαν τις ενστάσεις δύο καθηγητών του πανεπιστημίου, που επιχείρησαν να διασταυρώσουν την ακρίβεια των τεστ αντισωμάτων που χρησιμοποιήθηκαν. Τελικά, οι καθηγητές αρνήθηκαν να συμπεριληφθούν στην λίστα των συνεργατών, καθώς είπαν ότι δεν μπορούσαν να επιβεβαιώσουν επαρκώς τα αποτελέσματα. Στην αναφορά σημειώνεται πως ο Νίλμαν «είναι πιθανό να χρησιμοποίησε οικονομικά κίνητρα για να διασφαλίσει την συνεργασία ενός εκ των επιστημόνων, που αρχικά είχε γράψει στα email ότι ανησυχούσε για την ακρίβεια των τεστ».
Εννοείται πως τις έρευνες τις χρηματοδοτούν, εν μέρει, διάφορες εταιρίες, συχνά φαρμακευτικές. Αυτό δεν σημαίνει υποχρεωτικά πως τα αποτελέσματα είναι «πειραγμένα». Όμως πάντα οι χρηματοδότες αναφέρονται ξεκάθαρα για λόγους διαφάνειας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, χρειάστηκε να αποφασίσει να μιλήσει ένα μήνα αργότερα ένας μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος ώστε να αποκαλυφθεί η χρηματική εμπλοκή του ιδρυτή της JetBlue Airways.
Πολλοί αναρωτιούνται αν έγινε προσπάθεια απ’ τους καθηγητές της έρευνας να κρατήσουν κρυφή τη εμπλοκή του Νίλμαν αλλά και τις καταγγελίες των εργαζομένων του Στάνφορντ.
Όλα αυτά είναι διπλά ανησυχητικά γιατί πολύς κόσμος είχε πιστέψει την έρευνα και δρούσε ανάλογα, (έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στους οπαδούς του Τραμπ που με όπλα στα χέρια απαιτούσαν λήξη της καραντίνας). Δεν χρειάζεται να πούμε πόσο επικίνδυνη είναι μια ενδεχομένως λανθασμένη έρευνα για τη δημόσια υγεία εν μέσω πανδημίας.
Το ίδιο το Stanford δηλώνει ανήσυχο για τα όσα έχουν αποκαλυφθεί και κάνει εσωτερική έρευνα:
Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά
Κι όμως, παρά τις αποκαλύψεις, πολλοί Έλληνες που πίστεψαν στην έρευνα του καθηγητή Ιωαννίδη, συνεχίζουν να το κάνουν θεωρώντας τις αποκαλύψεις «κόλπο των εχθρών του επειδή λέει την αλήθεια». Συγκεκριμένα κάποιος μου έγραψε ως απάντηση στο τεκμηριωμένο άρθρο που είχα ανεβάσει στο FB τις προάλλες: «Τους μπαινει στη μυτη και ξεκινούν να τον πολεμούν».
Είδαμε πόσο εύκολα απαξίωσαν το τελευταίο διάστημα πολλοί τον Τσιόδρα. Του έβαλαν ένα τεράστιο Χι επειδή «άλλαξε αυτά που μας έλεγε πριν από ένα μήνα» (πράγμα που δε συνέβη: πάντα έλεγε πως κάτι που είναι επικίνδυνο σ’ αυτή τη φάση θα είναι χρήσιμο αν γίνει σωστά στην επόμενη – αλλά και να είχε συμβεί, έτσι είναι η επιστήμη, αλλάζουν οι οδηγίες ανάλογα με τα νέα δεδομένα!).
Παρόλα αυτά, δεν θεωρούν αρκετά τα στοιχεία εναντίον του καθηγητή Ιωαννίδη ώστε να τον αμφισβητήσουν έστω στο ελάχιστο. Δηλαδή ο Τσιόδρας -χωρίς καμία απόδειξη- έγινε «φυτευτός και πουλημένος», αλλά ο Ιωαννίδης είναι ένας ιδιοφυής ηγέτης που απλώς «τον πολεμούν».
Κι αναρωτιέμαι: Δηλαδή τον Τσιόδρα δεν «τον πολεμούν»; Είναι γνωστό ότι συγκεκριμένα κόμματα τον εχθρεύονται για μικροπολιτικούς λόγους, ενώ χρήστες των σόσιαλ τον απαξιώνουν εδώ και μήνες με fake news, μονταρισμένα βίντεο. (Με πενιχρά αποτελέσματα, πρέπει να προσθέσω: Ακόμα και μετά τους στοχευμένους ισχυρισμούς περί κωλοτούμπας, η πτώση της εμπιστοσύνης στους χειρισμούς Τσιόδρα είναι ελάχιστη – το 80% των Ελλήνων συνεχίζει να τον εμπιστεύεται.)
Αν αποδειχτεί ότι ο Τσιόδρας χρηματοδοτήθηκε έστω και με ένα ευρώ από πχ. εταιρία απολυμαντικών, από το ZOOM, ή από βιομήχανο χαρτιών υγείας που τον συνέφερε να υπάρξει lockdown και αυστηρά μέτρα, και πως αυτή τη χρηματοδότηση την έκρυψαν, δεν θα ήταν ένα σκάνδαλο μεγατόνων;
Ασχέτως του αν τύχαινε να συμφέρει όντως τη δημόσια υγεία το lockdown ή όχι, η αξιοπιστία οποιουδήποτε ανάλογου επιστήμονα θα κλονιζόταν. Το ότι κάποιοι πολεμούσαν τον Τσιόδρα γιατί τον θεωρούσαν απειλή θα ίσχυε, αλλά ταυτόχρονα δεν θα έχει και καμία σχέση με την ταμπακιέρα.
Όλα τα δημόσια πρόσωπα έχουν τους εχθρούς τους: Το θέμα είναι τι κάνουν τα ίδια. Και η αρχική έκπληξη συναδέλφων του κ. Ιωαννίδη που έβαλε την υπογραφή του στην εν λόγω διάτρητη έρευνα έγινε μόλις ακόμα μεγαλύτερη…