Γιατί οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια αντιμετωπίζουν προβλήματα με την κατάθλιψη

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια έχουν συχνά προβλήματα με την κατάθλιψη. Μια νέα μελέτη που έγινε από τους ερευνητές του πανεπιστημίου Guelph εξηγεί γιατί συμβαίνει όμως αυτό και δείχνει τρόπους για την πρόληψη και τη θεραπεία τόσο των καρδιακών παθήσεων όσο και των εγκεφαλικών ασθενειών μέσω του αναδυόμενου πεδίου, της κιρκαδικής ιατρικής.

Η νέα αυτή μελέτη η οποία επικεντρώθηκε στον αναδυόμενο τομέα της κιρκαδικής ιατρικής και υποστηρίζεται από τη χρηματοδότηση του Canadian Institutes of Health Research. Πρόσφατα μάλιστα έλαβε το βραβείο ερευνητή Mid-Career Award από το Ίδρυμα Heart and Stroke του Καναδά.

Υπεύθυνη της μελέτης ήταν η Tami Martino, καθηγήτρια στο Τμήμα Βιοϊατρικής και Επιστήμης του U of G’s και διευθύντρια του Κέντρου Καρδιοαγγειακών Ερευνών η οποία συνεργάστηκε με τον δάσκαλό της νευροεπιστήμονα Austin Duong και την φοιτήτρια PhD Cristine Reitz καθώς και τον καθηγητή Ψυχολογίας του U of G’s Boyer Winters και τον καθηγητή Βιοϊατρικών Επιστημών Craig Bailey.

Η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που αποκαλύπτει πώς η καρδιακή ανεπάρκεια ευθύνεται για πιθανές βλάβες σε κάποιες περιοχές του εγκεφάλου. Όπως ανέφερε η καθηγήτρια Tami Martino, οι νευροχειρουργοί εστιάζουν πάντα στον εγκέφαλο και οι καρδιολόγοι στην καρδιά. Με τη νέα αυτή μελέτη διαπιστώθηκε ότι είναι απαραίτητο να ελέγχονται και τα δύο σημεία.

Σύμφωνα με το Ίδρυμα Heart and Stroke η στεφανιαία νόσος, η πιο συνηθισμένη αιτία της καρδιακής ανεπάρκειας και προκαλεί έναν στους τρεις θανάτους στον Καναδά.

Τα άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια συχνά έχουν νευρολογικές παθήσεις όπως γνωστική εξασθένιση και κατάθλιψη, επεσήμανε η καθηγήτρια Martino.

Η καθηγήτρια Martino υποψιαζόταν ότι υπήρχε σύνδεση της καρδιάς και του εγκεφάλου με τον κιρκαδικό μηχανισμό, που ονομάζεται «βιολογικό ρολόι».

Το βιολογικό ρολόι είναι ένας πολύπλοκος αρχαίος μηχανισμός που έχει διατηρηθεί εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια εξέλιξης. Οι επιστήμονες των πανεπιστημίων Κέιμπριτζ και Εδιμβούργου καθόρισαν επακριβώς ότι ο αρχαίος μηχανισμός ελέγχει το «βιολογικό ρολόι» (κιρκαδικός ρυθμός) όλων των μορφών ζωής που έχουν αναπτυχθεί στον πλανήτη. Ο 24ωρος κιρκαδικός ρυθμός, η διατάραξη του οποίου είναι γνωστό ότι συνδέεται με μεταβολικές διαταραχές, ψυχικές διαταραχές και με την εμφάνιση καρκίνου, είναι ο ίδιος για όλες τις γνωστές μορφές ζωής και δεν σχετίζεται με το DNA.

Η προηγούμενη έρευνα της Martino έδειξε πως οι διαταραχές των κιρκαδικών ρυθμών, όπως των εργαζόμενων σε βάρδιες, όσων κάνουν πολύωρα ταξίδια και των ασθενών που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας μπορούν να επιδεινώσουν τις καρδιακές παθήσεις και βλάπτουν τη γενική υγεία και ευεξία.

Για τη νέα μελέτη, οι ερευνητές συνέκριναν φυσιολογικά ποντίκια με ποντίκια που φέρουν μετάλλαξη στον κιρκαδικό τους μηχανισμό και διαπίστωσαν ότι η μετάλλαξη επηρέασε τη δομή των νευρώνων στις περιοχές του εγκεφάλου που είναι σημαντικές για τη διάγνωση και τη διάθεση. Σε συνεργασία με τους συναδέλφους του πανεπιστημίου του Τορόντο, η ομάδα βρήκε επίσης διαφορές στη ρύθμιση “βιολογικού ρολογιού” των αιμοφόρων αγγείων στους εγκεφάλους των ποντικών.

Μετά την πρόκληση καρδιακής ανεπάρκειας σε ποντίκια ώστε να γίνει προσομοίωση της ανθρώπινης καρδιακής ανεπάρκειας, χρησιμοποίησαν προφίλ μικροσυστοιχίας για να αναγνωρίσουν τα βασικά γονίδια στον εγκέφαλο που άλλαζαν τις οδούς ανάπτυξης νεύρων, στρες και μεταβολισμού.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο κιρκαδικός μηχανισμός επηρεάζει τις νευρικές επιδράσεις της καρδιακής ανεπάρκειας γι αυτό, οι επιστήμονες θεωρούν ότι η κατανόηση του πώς λειτουργεί ο κιρκαδικός μηχανισμός στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

«Οι ασθενείς που αναρρώνουν από καρδιακή προσβολή εμφανίζουν συχνά διαταραγμένους κιρκαδικούς ρυθμούς από το φως, το θόρυβο και τις αλληλεπιδράσεις με το προσωπικό του νοσοκομείου τη νύχτα. Η διατήρηση των κιρκαδιανών ρυθμών, ειδικά για τους ασθενείς με καρδιακή νόσο, θα μπορούσε να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα για τη συνολικότερη υγεία» τονίζει η επικεφαλής της μελέτης.

Τα ευρήματα δείχνουν πιθανά οφέλη για την υγεία για τους ανθρώπους εν γένει. Η αποφυγή της εργασίας με βάρδιες για άτομα με υποκείμενες καρδιακές παθήσεις ή διαταραχές ύπνου, μείωση του φωτισμού τη νύχτα ή αποφυγή της καθυστέρησης του ύπνου (το να κοιμηθεί αργά και να ξυπνήσει αργότερα από το συνηθισμένο τα σαββατοκύριακα) θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση των νευροβιολογικών βλαβών.

Those problems – and potential solutions – involve not just hearts but brains, she said. “If we’re not yet able to cure heart failure, we should at least be focusing on how we can improve quality of life for patients.”

Κλείνοντας η ερευνητική ομάδα τόνισε ότι αυτά τα προβλήματα δεν αφορούν μόνο την καρδιά αλλά και τον εγκέφαλο, γι αυτό όπως είπαν, αν και δεν είναι ακόμη σε θέση να θεραπεύσουν την καρδιακή ανεπάρκεια, πρέπει τουλάχιστον να επικεντρωθούν στο πώς μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.