Η Κρήτη απ’ άκρη σ’ άκρη, ενώθηκε στον θρήνο για τις ζωές που άφησαν στο ύψος του δρόμου των Σισσών, στο Ηράκλειο, δύο άτομα, ένας 77χρονος και η 78χρονη σύζυγός του από το Κολυμπάρι Χανίων.
«Εκεί στα πορτοκάλια», όπως είπε ο Γιάννης Λιονάκης, πρώην διευθυντή της ΕΛΠΑ και νυν πρόεδρος του Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων ΕΣΥ.ΠΡΟΤΑ , «είναι γνωστό το σημείο». Πριν απ’ αυτούς πολλοί άλλοι είχαν ακολουθήσει: «19 νεκροί σε 70 μέτρα δρόμου τα τελευταία 11 χρόνια». Κι όμως, κανείς αρμόδιος δεν είχε συγκινηθεί. Τώρα, αυτή η απουσία και η σιωπή, έφερε δύο ακόμα θύματα.
1.572 νεκροί στην Κρήτη από το 2000
Έρχονται να προστεθούν στους χιλιάδες νεκρούς που έχουν προηγηθεί: «1.572 νεκροί από το 2000 έως σήμερα» έχουν αφήσει τη ζωή τους στους γεμάτους κακοτεχνίες δρόμους της Κρήτης, λέει ο Γιάννης Λιονάκης. Πώς να μη μιλάμε λοιπόν για έναν πόλεμο, που κανείς δεν κήρυξε, όμως έχει τεράστιο κόστος;
Και όλα αυτά την στιγμή που η κυβέρνηση συνεχίζει τον διαρκή εμπαιγμό προς τους πολίτες αθετώντας διαρκώς υποσχέσεις τις οποίες δίνει δια των εκπροσώπων της οι οποίοι τις κρίσιμες πάντα στιγμές δηλώνουν πιστοί στο κόμμα και απόντες από την κοινωνία. Για κάθε ένα από τα 313 χιλιόμετρα του βόρειου οδικού άξονα, πλέον αντιστοιχεί και κάποιος νεκρός. Και ο αριθμός κάθε μέρα αυξάνεται.
Οι αξιωματούχοι συσκέπτονται, οι παράγοντες συζητούν και το αποτέλεσμα πάντα είναι το ίδιο: τίποτα. Ο ΒΟΑΚ, ο πιο παλιός οδικός άξονας της Ελλάδας, ένα απαρχαιωμένο δίκτυο που ελάχιστα έχει διαφοροποιηθεί από την περίοδο της χούντας που κατασκευάστηκε είναι ένας από τους πιο επικίνδυνους δρόμους της Ευρώπης.
Ο πιο γερασμένος δρόμος στην Ελλάδα ο ΒΟΑΚ
Ο κ. Λιονάκης είπε: «Αν δε μας απαντήσουν με ποια λεφτά θα γίνουν έργα, όλα τα άλλα είναι ευχολόγια. Αυτή την πραγματικότητα βιώνουμε τα τελευταία 30 χρόνια στο νησί. Ο δρόμος ο ΒΟΑΚ είναι από τους πιο γερασμένους στην Ελλάδα. Μόνο ο δρόμος Κόρινθος – Πάτρα είναι πιο γερασμένος αλλά τώρα εκεί κατασκευάζεται η Ολυμπία Οδός».
Χαρακτηριστικό είναι ότι μόλις στα 35 χιλιόμετρα από το σύνολο 313 χιλιομέτρων του δικτύου υπάρχει διαχωριστικό στηθαίο. Αυτό που θα μπορούσε να είχε σώσει πολλές ζωές. Όπως θα μπορούσαν να είχαν σωθεί και οι ζωές των τελευταίων θυμάτων.
Όπως τονίζεται και σε παλιότερο ρεπορτάζ της «Ελευθεροτυπίας», η κατασκευή διαχωριστικού στηθαίου σε μήκος 14,5 χλμ από το ύψος του ΚΤΕΟ μέχρι την περιοχή των Λινοπεραμάτων έσωσε δεκάδες ζωές:
«Μέχρι το 2003, οι νεκροί στο συγκεκριμένο τμήμα ήταν εννέα το χρόνο ανά μέσο όρο! Από το 2003, οπότε και κατασκευάστηκε το διαχωριστικό στηθαίο, μόλις έξι θανατηφόρα δυστυχήματα έχουν σημειωθεί, σε διάστημα 8 χρόνων».
Πόσες ακόμα ζωές θα είχαν σωθεί αν είχαν γίνει απλά κάποια αναγκαία μέτρα; Αλλά αυτό φαίνεται δεν αρκεί για να πείσει τους αρμόδιους.
113 εκατομμύρια ευρώ εισπράττουν από τα τέλη κυκλοφορίας στην Κρήτη, μόλις 12 εκατομμύρια επιστρέφουν για έργα
Ο κ. Λιονάκης μας έδωσε τα στοιχεία που περιγράφουν την πραγματική εικόνα και τις εγκληματικές ευθύνες των αρμοδίων και των αρχών. Τα εκατοντάδες εικονοστάσια που υπάρχουν στα 313 γεμάτα κακοτεχνίες χιλιόμετρα ασφάλτου του ΒΟΑΚ και τα πολλά ακόμα του επαρχιακού οδικού δικτύου μαρτυρούν το βάθος του δράματος που βιώνει η Κρήτη.
Τα τεράστια ποσά που συσσωρεύονται από τα τέλη κυκλοφορίας δεν πηγαίνουν στους δρόμους: «Η μέση είσπραξη είναι περίπου 1 δισεκατομμύρια 100 εκατομμύρια ευρώ σε όλη την Ελλάδα. Στην Κρήτη το ποσό φτάνει τα 113 εκατομμύρια ευρώ. Απ’ αυτά τα χρήματα πάνω από 10 με 12 εκατομμύρια ευρώ δε φτάνουνε ποτέ».
8 δισεκατομμύρια ευρώ το κόστος από τους νεκρούς και τους τραυματίες στην Κρήτη
Και όσο συμβαίνει αυτό το καθαρά οικονομικό κόστος των νεκρών και των τραυματιών μεγαλώνει:«Οι ζημιές, οι χαμένες εργατοώρες, οι απώλειες εισοδήματος, όλα αυτά στο νησί μας κοστολογούνται στο ποσό των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Είναι με στοιχεία της Eurostat με μία μελέτη του 2009, γι’ αυτό μπορεί να είναι λίγο παραπάνω, λίγο παρακάτω. Υπολογίζω στα 7,5 δις ευρώ».
Πέρα από τη γενική πραγματικότητα υπάρχει όμως και η ειδική. Και εκεί ο κ. Λιονάκης επισημαίνει ότι για τα Χανιά ένα στοιχείο έχει εξαιρετική σημασία, ότι το 86% των νεκρών είναι αναβάτες μηχανών. «Είναι πρωτοφανές παγκοσμίως», μας είπε.
86% των νεκρών στα Χανιά είναι μοτοσικλετιστές
«Στα Χανιά 86% των νεκρών είναι μοτοσικλετιστές και στην Κρήτη ο μέσος όρος είναι στο 55%. Όμως στην πραγματικότητα το ποσοστό για την Κρήτη είναι πολύ πιο χαμηλό αφού για να δημιουργηθεί αυτό το 55% συντέλεσε σε μεγάλο βαθμό το 85% των Χανίων. Για το ίδιο χρονικό διάστημα στο Ρέθυμνο μόλις 20% των νεκρών ήταν οδηγοί μηχανών, στο Ηράκλειο 44% και στο Λασίθι 50%».
Σημαντικό στοιχείο για τα Χανια είναι και το γεγονός ότι 20 από τους 21 νεκρούς της χρονιάς είναι άντρες ενώ 11 νεκροί είναι από 18-25 ετών. Στα Χανιά επίσης παρατηρείται η μεγαλύτερη συμμετοχή του Βόρειου Οδικού Άξονα σε θανατηφόρα τροχαία με 8 νεκρούς σε σύνολο 21 νεκρών ενώ καταγράφηκαν άλλα 7 θανατηφόρα στην πόλη των Χανίων και 6 ακόμη στο επαρχιακό οδικό δίκτυο.
15% αύξηση των νεκρών στην Κρήτη, 14% μείωση των νεκρών πανελλαδικά
Η Κρήτη παρουσιάζει σταθερά αυξητική τάση στους νεκρούς από τροχαία ώστε ενώ το 2011 είχαμε 54 νεκρούς, το 2012 είχαμε 57 και το 2013 είχαμε 66 νεκρούς. Αυτή η άνοδος δε συμβαδίζει με την πραγματικότητα πανελλαδικά αφού ενώ η Κρήτη παρουσίαζε αύξηση 15% των νεκρών και των τροχαίων σε σχέση με πέρισυ πανελλαδικά είχαμε μεγάλη μείωση πλέον του 14%.
«Δεν είναι μόνο τα λεφτά από τα τέλη κυκλοφορίας» λέει ο κ. Λιονάκης. «Αυτό που θα έπρεπε να σκεφθεί κάποιος είναι ότι κατά μέσο όρο έχουμε 650 εκατομμύρια ευρώ περίπου απώλειες κάθε χρόνο. Αυτό είναι το πραγματικό κόστος των θανατηφόρων και των τροχαίων στην Κρήτη. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι με 4 χρόνια χωρίς κανένα τροχαίο θα μπορούσαμε να φτιάξουμε τον ΒΟΑΚ; Και οικονομικίστικα να το δει κάποιος, πέρα από τις ανθρώπινες τραγωδίες που συντελούνται, θα έπρεπε να είχε δράσει διαφορετικά».
Αναγκαιότητα η κατασκευή διαχωριστικών στηθαίων στα επικίνδυνα σημεία
Το γεγονός όμως είναι απλό. Τα χρήματα που δικαιούται η Κρήτη δεν έφτασαν ποτέ. Εδώ και 30 χρόνια. Δε φθάνουν ούτε τώρα. Καταλήγουν αλλού.
Ο κ. Λιονάκης είναι πραγματιστής. Γι’ αυτό προτείνει, εφόσον δεν βρεθούν χρήματα για να χρηματοδοτήσουν τα απαραίτητα έργα σε όλο τον ΒΟΑΚ και στο επαρχιακό δίκτυο, τότε ας δώσουν τουλάχιστον τα λίγα χρήματα που είναι πέρα για πέρα αναγκαία για κατασκευή διαχωριστικού στηθαίου στα γνωστά σημεία που μας δίνουν κάθε χρόνο πολλούς νεκρούς. Θα σωθούν πολλές ζωές.
«Είναι γνωστά τα σημεία» μας λέει.
Κι ας αρχίσουν μ’ αυτά τα 2 χιλιόμετρα στις Σίσσες, που όπως είπε «είναι από τα χειρότερα σημεία στην Ελλάδα και στην Ευρώπη».
Είναι το ελάχιστο που μπορούν να κάνουν. Για έναν πόλεμο που η Κρήτη θρηνεί χιλιάδες νεκρούς.
Γ.Α.
Σ.Σ. Οι φωτογραφίες από τα εικονοστάσια στον ΒΟΑΚ, από το μνημείο για τους δύο αδικοχαμένους του ΕΚΑΒ και από τον τόπο του δυστυχήματος στις Σισσές από τον λογαριασμό fb του Μανώλη Λουτσέτη.
