Άγνωστες μέχρι σήμερα λεπτομέρειες από το παρασκήνιο της επτάμηνης διαπραγμάτευσης των ευρωπαϊκών θεσμών με την πρώτη κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα αποκαλύπτει ντοκιμαντέρ του γαλλογερμανικού δικτύου ARTE. Σε αυτό μιλούν βασικοί πρωταγωνιστές του διπλωματικού μαραθωνίου για το ζήτημα της Ελλάδας, ανάμεσα στους οποίους ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο Ευρωπαίος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Γιούνκερ: «Είναι εξαιρετικό κατόρθωμα από τη μία οι Έλληνες να απορρίπτουν ένα κείμενο και ένα μήνα μετά η ελληνική κυβέρνηση να προτείνει ένα κείμενο πολύ πιο σκληρό απ’ αυτό που απερρίφθη»Στις δηλώσεις τους οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μιλούν για τον ρόλο που διαδραμάτισε ο Γιάνης Βαρουφάκης και ο Νίκος Παππάς στις συνομιλίες με τους εταίρους, την προθυμία του Αλέξη Τσίπρα για συμφωνία καθώς και την «ανύπαρκτη» στρατηγική της ελληνικής πλευράς.
«Αναρωτιόμουν κάποιες φορές, αλλά όχι πραγματικά, αν η ελληνική κυβέρνηση δεν ήταν μια κυβέρνηση κυνική. Είναι ένα εξαιρετικό κατόρθωμα από τη μία οι Έλληνες -με φόντο μια αντιευρωπαϊκή προπαγάνδα- να απορρίπτουν ένα κείμενο και ένα μήνα μετά η ελληνική κυβέρνηση να προτείνει ένα κείμενο πολύ πιο σκληρό απ’ αυτό που απερρίφθη. Είναι ένα πραγματικό κατόρθωμα» λέει μεταξύ άλλων ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Δείτε αποσπάσματα των δηλώσεων των Ευρωπαίων αξιωματούχων στο ARTE:
Νόμιζαν ότι θα μας τρομάξει το Grexit, θυμάται ο Πιέρ Μοσκοβισί, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ήθελαν να μας οδηγήσουν έως το τέλος Ιουνίου με το ρολόι στο χέρι ελπίζοντας ότι το Grexit να μας τρομάξει αρκετά ώστε να κάνουμε υποχωρήσεις στο χρέος και σε κάποιες εμβληματικές μεταρρυθμίσεις. Αυτή ήταν η τακτική τους και ο Βαρουφάκης ήταν εδώ για να μην διαπραγματευτεί».
Η Ελλάδα δεν είχε στρατηγική υποστηρίζει ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ: «Ποτέ δεν κατάλαβα την στρατηγική της Ελλάδας και πιστεύω πολύ ειλικρινά μετά απ’ όσα ζήσαμε ότι η Ελλάδα δεν είχε πραγματική στρατηγική. Η στρατηγική και τα σχέδια καταστρώνονταν μέρα με την ημέρα».
Ο Γάλλος επίτροπος Οικονομικών υποστηρίζει επίσης ότι ο ρόλος Βαρουφάκη από ένα σημείο και μετά ήταν διακοσμητικός, ενώ ρίχνει ευθύνες στον Νίκο Παππά για τη μη επίτευξη συμφωνίας στο τέλος Ιουνίου.
Σόιμπλε: «Για την Ελλάδα η καλύτερη λύση θα ήταν να βγει από το ευρώ για συγκεκριμένο διάστημα και στη συνέχεια να επανέλθει αφού θα έχει βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της»«Περάσαμε σχεδόν 24ωρες κλεισμένοι κι εδώ χάσαμε σίγουρα μια ευκαιρία. Πιστεύω ότι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν πρόθυμος να διαπραγματευτεί όμως κάθε φορά ο Παππάς του έλεγε ‘όχι κύριε πρωθυπουργέ δεν μπορείτε να υποχωρήσετε εδώ, δεν μπορείτε ξεκινήσετε απ’ αυτή την βάση”. Επανέρχονταν λέγοντας: “Δεν μπορώ ξεκινάω απ’ αυτή τη βάση”» λέει ο Μοσκοβισί.
Από την πλευρά του ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υποστηρίζει ότι στην κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup που προηγήθηκε της τελικής συμφωνίας, 15 κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ είχαν ταχθεί υπέρ της εξόδου της Ελλάδας.
«Για την Ελλάδα η καλύτερη λύση θα ήταν να βγει από το ευρώ για συγκεκριμένο διάστημα και στη συνέχεια να επανέλθει αφού θα έχει βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της. Πάνω σ αυτό το ζήτημα 15 υπουργοί Οικονομικών είχαν την ίδια γνώμη στο τέλος που ήταν επίσης και η δικιά μου ενώ τρεις είχαν άλλη γνώμη. Αλλά δεν μπορούμε να μιλάμε για γερμανική υπαγόρευση όταν 15 χώρες του Eurogroup συμφωνούν» αναφέρει ο Γερμανός υπουργός.
«Κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν μπορεί να λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα μόνο του (προσφυγικό, οικονομικό, οικολογικό κλπ) και μόνο συλλογικά αυτά μπορούν να λυθούν μέσω της Ευρώπης. Αλλά, προϋπόθεση για να λειτουργήσει η Ευρώπη ως θεσμός επίλυσης όλων αυτών των προβλημάτων είναι να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών της.
Για να υπάρχει όμως Ευρώπη πρέπει αυτή να είναι συνολικά ισχυρή οικονομικά.
Αν η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία γίνει “μοντέλο” για όλη την Ευρώπη, τότε η Ευρώπη δεν θα έχει σχέση με αυτό που περιέγραψα προηγουμένως. Τότε η Ευρώπη δεν θα μπορεί να τηρεί τις δεσμεύσεις της και δεν θα μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα. Δεν θα μπορεί να είναι η Ευρώπη της παγκοσμιοποίησης του 21ου αιώνα, αν επιτρέψουμε στην Ελλάδα να γίνει μοντέλο για την Ευρώπη» υπογράμμισε ο κ. Σόιμπλε.
Οι θέσεις των Ευρωπαίων
O Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν ίσως ο μεγαλύτερος αντίπαλος του Τσίπρα στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υποστήριξε ότι όποιος ήθελε να μείνει στη ζώνη του ευρώ, έπρεπε να αποδεχθεί τους όρους που απορρέουν. Προς το τέλος δε, υποστήριξε την πρόταση ενός προσωρινού Grexit.
Όταν ο Τσίπρας στοιχημάτισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ήθελε πάση θυσία να αποφύγει την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, ο Σόιμπλε δήλωσε ότι η καλύτερη άμυνα ήταν επίθεση.
Παραδόξως, οι δύο άνδρες είχαν ένα κοινό στοιχείο: Συμφώνησαν σε ένα πρόγραμμα βοήθειας, στο οποίο δεν πιστεύουν πραγματικά, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας.
O Πιερ Μοσκοβισί έχει εργαστεί για την σοσιαλιστική κυβέρνηση του Φρανσουά Ολάντ πριν αναλάβει τη θέση του Ευρωπαίου Επιτρόπου.
Ως σοσιαλδημοκράτης, κατανοεί τα κίνητρα του Τσίπρα, αλλά αμφισβητεί τη διαπραγματευτική στρατηγική του. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ερασιτεχνική και δεν εμπνέει εμπιστοσύνη.
Μία συμβιβαστική λύση που είχε προτείνει ο κ. Μοσκοβισί δεν είχε ακουστεί άσχημη στον Γιάνη Βαρουφάκη. Ωστόσο, αναγκάστηκε να αποσύρει την πρότασή του, λόγω αδυναμίας διαβούλευσης με τους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών.
Σήμερα, πιστεύει ότι ο ρόλος του Βαρουφάκη ήταν να μπλοκάρει την κατάσταση, ώστε να επιτρέψει στον κ. Τσίπρα να εμφανιστεί ως σωτήρας.
Θεωρεί ότι τα πράγματα θα ήταν καλύτερα για τους Έλληνες εάν η κυβέρνηση Τσίπρα είχε αποδεχθεί νωρίτερα μία συμβιβαστική λύση.
O κ. Τσίπρας δήλωσε ότι ο ίδιος ήταν πρόκληση για την Ευρώπη. Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ απάντησε ότι η Ευρώπη ήταν μια πρόκληση για την Ελλάδα. Αυτά τα λόγια μαρτυρούν πολλά για την πορεία των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο ανδρών κατά την έναρξη της θητείας του Τσίπρα.
Ακόμη κι όταν ο Γιούνκερ ευχήθηκε επίτευξη λύσης με την Ελλάδα, η υπομονή του έφτασε, όπως υποστηρίζει, στα όριά της με τους Έλληνες διαπραγματευτές.
Ως εκ τούτου, εξέδωσε ένα δελτίο Τύπου από το Twitter της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων: Ο Τσίπρας δεν είχε υπογράψει τη συμφωνία. Αντ’ αυτού, επέστρεψε στην Ελλάδα και ξεκίνησε ένα δημοψήφισμα για το πακέτο των διαπραγματεύσεων. Ένα πραγματικό πλήγμα για τον πρόεδρο της Κομισιόν, ο οποίος δεν είχε ενημερωθεί από τον κ. Τσίπρα.
Σε δηλώσεις του στο ARTE, o νυν υπουργός Εργασίας και πρώην υφυπουργός Εσωτερικών Γ. Κατρούγκαλος υποστήριξε ότι η δύναμη της κυβέρνησης Τσίπρα έχει να κάνει με την αντίθεσή της με τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Το μότο του: «Μπορούμε να προχωρήσουμε περαιτέρω».
Πηγή βίντεο: ARTE, MEGA
