Το ακόλουθο κείμενο αποτελεί απόσπασμα μίας μακροσκελής επιστολής που έστειλε ο Γιώργος Κιμούλης προς τα ΜΜΕ για το γεγονός ότι χρωστά στην εφορία. Ενώ σε μεγάλο τμήμα της επιστολής περιγράφει τη διαδικασία θυματοποίησής του, υπάρχει και αυτό εδώ το εξαιρετικά ενδιαφέρον τμήμα το οποίο ουδείς έδωσε αρκετή βαρύτητα. Σε αυτό, λοιπόν το απόσπασμα αναλύει μία διαδικασία που έχει παρατηρήσει, αυτή της δημιουργίας μίας ταυτότητας του Χρεωμένου, δηλαδή του ανθρώπου – πολίτη που πρέπει να αισθάνεται ότι διαρκώς οφείλει. Αυτός ο άνθρωπος που ζει στην Ελλάδα. Ακολουθεί το συγκεκριμένο απόσπασμα χωρίς περαιτέρω σχολιασμό:
Αγαπητοί φίλοι, το πιο επικίνδυνο απ’ όλα είναι η πλήρης μετατροπή των δημόσιων πράξεων σε θέαμα. Υπάρχει ένας καθημερινός κατακλυσμός από ένα πλεόνασμα πληροφόρησης, επικοινωνίας και έκφρασης. Εδώ και χρόνια η συσσώρευση κεφαλαίου έχει μετατραπεί σε εικόνα. Ο τρόπος που καθοδηγούν τα σύγχρονα μέσα σήμερα, δεν κάνουν τον πολίτη ούτε ενεργό ούτε παθητικό. Το κάνουν απορροφημένο. Τον καλούν συνεχώς να συμμετέχει, δηλώνοντας και καταθέτοντας την άποψή του σε θέματα όμως, που το ίδιο το σύστημα αποφασίζει. Έτσι ο πολίτης νιώθει πως ενεργεί συμμετέχοντας, αλλά στην ουσία καθοδηγείται κι έτσι απομακρύνεται από αυτά που θα έπρεπε να τον απασχολούν. Στη δική μου περίπτωση τι ακριβώς έχει γίνει;
Δεν κατάφερα να είμαι εμπρόθεσμος. Εφόσον αυτό συνέβη έπρεπε, αναμφίβολα να ελεγχθεί. Πώς όμως; Εκεί βρίσκεται η παθογενής γκρίζα περιοχή: «ορθή» νομιμότητα από τη μία – θεαματική καταστολή ή κατασταλτικό θέαμα από την άλλη. Η παθογένεια δεν εντοπίζεται στο μηχανισμό επαναφοράς του πολίτη στην «ομαλή» του συνομιλία με το κράτος δια των «ψύχραιμων» κανόνων δικαίου. Εντοπίζεται στο μετασχηματισμό της επιβεβλημένης αυτής λειτουργίας σε μηχανισμό ασύμμετρης καταστολής.
Στον μηχανισμό αυτόν μετέχουν, αυτοτελώς αλλά και συνεργαζόμενοι παράλληλα, οι εξής δύο παράγοντες: η αυστηροποιημένη στάση των αρχών και όλη η κοινωνία του θεάματος. Ο κάθε παράγων επιδιώκει ίδιον όφελος. Οι αρχές εντέλλονται να εισπράξουν κατά τοδυνατόν περισσότερα και αμέσως. Επειδή όμως η αμφισβήτηση είναι καθολική, προσπαθούν να αποδεικνύουν πάντοτε πως κάνουν τη δουλειά τους και,κυρίως, δεν χαρίζονται. Με ποιον τρόπο θα το κατορθώσουν αυτό; Με το καλύτερο εργαλείο τους: τα ΜΜΕ.
Από την άλλη τα ΜΜΕ οφείλουν την ύπαρξή τους, άρα και το κέρδος τους, στην ταύτιση του θεατή τους με το θέαμα. Τα δύο αυτά συγκοινωνούντα δοχεία δεν έχουν άλλο στόχο πέραν του εγκλεισμού κάθε συνείδησης μέσα σε μία θεαματική εμμονή. Έτσι, η ελεγκτική αρχή μετατρέπει τα ΜΜΕ σε δικαστικούς επιμελητές. Καλεί μ’ αυτόν τον τρόπο τον ελεγχόμενο, ώστε να επικυρώσει την ορθότητα των ενεργειών της και βεβαίως να παραδειγματίσει.
Με τη σειρά τους τα ΜΜΕ αποκτούν ανέξοδο και «καυτό» θέμα. Τα ΜΜΕ δεν καθρεφτίζουν καμία πραγματικότητα ερμηνεύουν και παρουσιάζουν την πραγματικότητα μέσα σ’ ένα πλαίσιο, που μετατρέπει το υποκείμενο σε αντικείμενο του ίδιου του του εαυτού, ώστε αυτό να άγεται και να φέρεται χωρίς δική του βούληση. Ο θεατής γίνεται ο ίδιος μέρος ενός θεάματος, που το σκηνοθετούν άλλοι. Στις μέρες μας, η πλειοψηφία των θεατών δεν πρέπει με τίποτα να απολέσει την ταυτότητα του Χρεωμένου.
Πρέπει να αισθάνεται συνεχώς ότι οφείλει. Μόνον έτσι μπορεί να ταυτιστεί μ’ ένα κράτος, που χρωστά και που για να κατορθώσει να είναι «εμπρόθεσμο» στις υποχρεώσεις του προς τους δανειστές του, αναγκάζεται (;) να επιβάλλει όλο και πιο αυστηρά και σκληρά μέτρα. Ο μοναδικός τρόπος για να συντηρείται αυτή η κατάσταση είναι να προστεθεί στον χαρακτηρισμό του Χρεωμένου πολίτη, η διαρκής υποψία του κλέφτη. Κάθε Χρεωμένος είναι εν δυνάμει Απατεώνας. Εξ’ ου και το απροσδιόριστο (υποτίθεται αθώο) μπέρδεμα μεταξύ οφειλέτη του δημοσίου και φοροφυγά.
Η επίδειξη της εξουσίας, που διατυμπανίζει «δείτε πως φερόμαστε σε όλους», δεν κρύβει μία ισονομία. Δεν κρύβει μία προσπάθεια να βρεθούν και να αναθεματιστούν οι υπαίτιοι. Δεν κρύβει μία σκέψη, η οποία διατρανώνει με τον πιο αυστηρό τρόπο, πως πρωτίστως τα «συμβολιικά είδωλα» κάθε είδουςπρέπει, εφόσον φέρονται να οφείλουν, να τιμωρούνται.
Δεν κρύβει τη φράση «όλοι ίδιοι είναι μπροστά στο νόμο», αλλά κρύβει τη φράση «όλοι ίδιοι είστε – δυνάμει συλληφθέντες και διαπομπευμένοι». Μέσα σ’ αυτό το κλίμα είναι δύσκολο οι θεατές αυτού του θεάματος να σκεφτούν, πως αν το κυρίαρχο σύστημααντιμετωπίζει σκληρά τους «επωνύμους», δεν το κάνει επειδή προτίθεται να αντιμετωπίσει με κατανόηση τους «ανωνύμους».
Αντιθέτως σ’ αυτούς τα περιθώρια της αυθαιρεσίας είναι απεριόριστα. Ο Κάφκα έχει εγκατασταθεί σπίτι μας. Το θέαμα έχει καταστεί ιερό, με την έννοια ότι συγκεντρώνει μέσα του το σύνολο των συνθηκών υποταγής που είναι αναγκαίο για τη σύγχρονη κοινωνία.
