Θέματα που αφορούν χρεώσεις των τραπεζών σε μια σειρά συναλλαγών, καθώς και στα εναλλακτικά δίκτυα και τις κάρτες συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, στη συνάντηση που είχαν στο Μαξίμου οι διοικήσεις των τραπεζών με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ και το σχέδιο Ηρακλής για τα κόκκινα δάνεια βρέθηκε επίσης στο επίκεντρο. Ο πρωθυπουργός ζήτησε από τους τραπεζίτες να αναθεωρήσουν τις τραπεζικές χρεώσεις, με τους εκπρόσωπους των τραπεζών να δεσμεύονται για την επανεξέταση της τιμολογιακής πολιτικής τους, για τη μείωση ή και κατάργηση ορισμένων χρεώσεων, όπου κριθεί αναγκαίο. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες θα γνωστοποιήσουν τις προθέσεις τους την Παρασκευή.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ανοίγοντας τη συζήτηση, κάλεσε τους εκπροσώπους των τραπεζών να ανακαλέσουν τις αυξήσεις που ανακοίνωσαν σε σειρά υπηρεσιών. «Έχετε αναγγείλει αυξήσεις. Αυτό δεν μπορούμε να το δεχθούμε. Είναι εξαιρετικά αρνητικό. Δεν δικαιολογούνται οι αυξήσεις, όταν μάλιστα γίνονται σε ένα οικονομικό περιβάλλον πολύ καλύτερο. Πρέπει να μείνουμε στο προηγούμενο πλαίσιο», τόνισε ο Πρωθυπουργός. Από την πλευρά των εκπροσώπων των τραπεζών, ειπώθηκε ότι «στόχος είναι η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών στις οποίες οι τράπεζες έχουν επενδύσει ιδιαίτερα». Δεσμεύθηκαν όμως να επανεξετάσουν τις αυξήσεις, ειδικά τις χρεώσεις σε περιοχές που υπάρχει ένα μόνο ΑΤΜ.
Στη συνάντηση που έγινε σε εποικοδομητικό κλίμα, τονίστηκε η θετική επίδραση που έχει στην οικονομία και στις τράπεζες το νέο περιβάλλον που δημιουργήθηκε μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου με το νέο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής, τη μεγάλη υποχώρηση στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων, την άρση των capital controls και την αναζωογόνηση της αγοράς ακινήτων. Εκτιμήθηκε δε ότι η επίδραση αυτή θα ενισχυθεί μετά και τη χθεσινή ανακοίνωση του Πρωθυπουργού για αναστολή του ΦΠΑ στα ακίνητα.
Στο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, τονίστηκε ότι το σχέδιο «Ηρακλής» αποτελεί σημαντικό βήμα για την επίτευξη του στόχου μείωσής τους σε μονοψήφιο ποσοστό ως το 2022, γεγονός που θα βελτιώσει σημαντικά τους ισολογισμούς των τραπεζών και θα επιτρέψει τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας.
Στη διάρκεια της συνάντησης, ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας τόνισε ότι η κυβέρνηση προχωράει στην υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Την επόμενη εβδομάδα, ο Υπουργός Οικονομικών θα συζητήσει με τους θεσμούς τον οδικό χάρτη για την ενοποίηση των διάσπαρτων μηχανισμών και εργαλείων που εφαρμόζονται σήμερα, ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει μέσα στο 2020 ένα ενιαίο και συνεκτικό πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους για επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα. Σε αυτό το πλαίσιο, συζητήθηκε και ο υφιστάμενος μηχανισμός προστασίας της πρώτης κατοικίας, ο οποίος βελτιώθηκε το προηγούμενο διάστημα ώστε «να σώσουμε τα σπίτια αυτών που πραγματικά έχουν ανάγκη και όχι των στρατηγικών κακοπληρωτών», όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Κι από τις δύο πλευρές τονίστηκε η ανάγκη να υπάρξει καλύτερη ενημέρωση, ώστε να προχωρήσουν περισσότεροι πολίτες σε ρύθμιση.
Στο τραπέζι της συζήτησης τέθηκαν επίσης ζητήματα που αφορούν στην πρόσβαση των τραπεζών σε φθηνότερη χρηματοδότηση και πώς η κυβέρνηση μπορεί να βοηθήσει σε αυτό, καθώς και η ανάγκη διοχέτευσης δανείων σε προγράμματα της «πράσινης οικονομίας».
Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Τραπεζών Γιώργος Χατζηνικολάου ευχαρίστησε τον Πρωθυπουργό και τους υπουργούς για τη συνεργασία αυτό το τρίμηνο και εξέφρασε την πεποίθηση ότι αυτή η συνεργασία θα συνεχιστεί στον ίδιο βαθμό επ’ ωφελεία της ελληνικής οικονομίας. Ο Πρωθυπουργός, κλείνοντας, ευχαρίστησε την Ένωση Τραπεζών για την χορηγία ύψους 500.000 ευρώ στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για την αγορά αυτοκινήτων της Ελληνικής Αστυνομίας.
Aπό την πλευρά της κυβέρνησης στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, ο Υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, ο Υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γιώργος Ζαββός, ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, αρμόδιος για τον Συντονισμό του Κυβερνητικού Έργου, Άκης Σκέρτσος, η Γενική Γραμματέας Συντονισμού Οικονομικών και Αναπτυξιακών Πολιτικών Βίκυ Λοΐζου, ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών Θανάσης Κοντογεώργης, ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Φώτης Κουρμούσης και ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης.
Από την πλευρά της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών στη συνάντηση συμμετείχαν ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου Γιώργος Χατζηνικολάου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Παύλος Μυλωνάς, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank Bασίλης Ψάλτης, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εurobank Φωκίων Καραβίας, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Attica Bank Θεόδωρος Πανταλάκης και η Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Χαρούλα Απαλαγάκη.
Μιλώντας χθες βράδυ σε εκδήλωση του “Economist” ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφερόμενος στο συγκεκριμένο ζήτημα είπε ότι «θα συζητήσουμε (με τις τράπεζες) και πως θα αντιμετωπισθούν κάποιες άδικες χρεώσεις που ανακοινώθηκαν. Για παράδειγμα να πληρώνει κάποιος επιπλέον κόστος για να μάθει απλώς την κίνηση του λογαριασμού του ή να επιβαρύνεται ένας νησιώτης που αναγκαστικά εξυπηρετείται από το ΑΤΜ μιας τράπεζας επειδή στο χωριό του πολύ απλά δεν υπάρχει άλλη». «Θα τα συζητήσουμε αυτά καλή την πίστη και πιστεύω ότι θα βρούμε λύσεις αμοιβαία αποδεκτές», είπε ο πρωθυπουργός.
Την αντίδραση τους για τις χρεώσεις και προμήθειες των τραπεζών έχουν εκφράσει επίσης πολιτικά κόμματα, φορείς της αγοράς και επιμελητήρια.
Πού επιβάλλονται χρεώσεις
Όλες οι τράπεζες έχουν προχωρήσει από το καλοκαίρι και μετά στην επιβολή προμήθειας 2 έως 3 ευρώ στους κατόχους χρεωστικών καρτών όταν κάνουν ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας, από την τράπεζα που έχει εκδοθεί η κάρτα τους διευρύνοντας με τον τρόπο αυτό τη συγκεκριμένη χρέωση όχι μόνο για τους κατόχους καρτών ξένων τραπεζών, αλλά και για στους Έλληνες. Οι συναλλαγές σε ΑΤΜ της τράπεζας τους παραμένουν χωρίς προμήθεια.
Επίσης, τραπεζικές χρεώσεις επιβάλλονται πλέον και σε συναλλαγές, όπως για επανέκδοση χρεωστικών καρτών μέχρι και 5-6 ευρώ είτε αυτή οφείλεται σε υπαιτιότητα του πελάτη (απώλεια κάρτας), είτε όχι, όπως εάν η κάρτα εκλάπη ή, απλώς, έληξε για αλλαγή/απεμπλοκή pin, με την νέα χρέωση να έχει ενσωματωθεί ήδη στους τιμοκαταλόγους κάποιων τραπεζών, οι μεταφορές χρημάτων μέσω κινητού καθώς και οι πληρωμές εισφορών ΕΦΚΑ από κάποιες τράπεζες που κυμαίνονται μέχρι και 50 λεπτά. Προμήθειες υπάρχουν και σε άλλες επίσης συναλλαγές μέσω ψηφιακών εναλλακτικών δικτύων που οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να δημοσιεύουν στην τιμολογιακή τους πολιτική που είναι προσβάσιμη στην πελατεία τους.
Επίσης, ανάλογα με την τράπεζα οι πιστωτικές κάρτες επιβαρύνονται με ετήσια προμήθεια-συνδρομή που κυμαίνεται γύρω στα 30 ευρώ και παραπάνω, κάτι που ισχύει εδώ και χρόνια.
Οι θέσεις των τραπεζών
Από την πλευρά τους όπως ανέφεραν και υψηλόβαθμα διοικητικά στελέχη τραπεζών σε δημοσιογράφους στο περιθώριο του ετήσιου τραπεζικού συνεδρίου της ΕΕΔΕ για τη διαχείριση κινδύνων που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, οι χρεώσεις και οι προμήθειες αυτές επιβάλλονται, προκειμένου οι τράπεζες να καλύψουν μέρος των πολύ μεγάλων επενδύσεων που πραγματοποιούν στη διαδικασία του ψηφιακού τους μετασχηματισμού που θα ανέλθει και θα ξεπεράσει το ένα δις ευρώ στην τριετία μέχρι το 2021. Επίσης διότι εναλλακτικά δίκτυα όπως τα ΑΤΜ έχουν αυξημένο κόστος συντήρησης και λειτουργίας (διαχειριστικό κόστος). Προκειμένου το τραπεζικό σύστημα να είναι υγιές και κερδοφόρο και να μπορεί να χρηματοδοτήσει την πραγματική οικονομία θα πρέπει να βρει και νέες πηγές εσόδων, επισημάνθηκε από διοικητικά στελέχη από το βήμα του συνεδρίου της ΕΕΔΕ.
Τα στελέχη των τραπεζών αρνούνται κατηγορηματικά ότι έχει υπάρξει κοινή γραμμή και συνεννόηση στις πρόσφατες νέες χρεώσεις, επισημαίνοντας ότι οι προμήθειες και οι χρεώσεις παρουσιάζουν διακυμάνσεις ανάμεσα στις τράπεζες και κάποιες από αυτές δεν υπάρχουν καν σε όλες τις τράπεζες.
Επισημαίνουν, επίσης, ότι κάποιες προμήθειες συνδέονται με την γενικότερη σχέση του πελάτη με την τράπεζά του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ετήσια συνδρομή των 30 περίπου ευρώ που επιβάλλεται από κάποιες τράπεζες στις πιστωτικές κάρτες. Για παράδειγμα σε πελάτες που διατηρούν μισθοδοτικούς λογαριασμούς στην ίδια τράπεζα δεν επιβάλλεται αυτή η προμήθεια. Επίσης σε πελάτες που κάνουν χρήση της κάρτας τους δίνεται η δυνατότητα αντιλογισμού με μια αίτηση, ώστε να πάρουν πίσω την χρέωση των 30 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση τραπεζικά στελέχη σε συζητήσεις που είχαν με δημοσιογράφους επισημαίνουν ότι οι τράπεζες είναι πρόθυμες για μια εποικοδομητική συζήτηση για το θέμα των προμηθειών προς όφελος όλων των πλευρών.
Τι συμβαίνει στο εξωτερικό
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη με εμπειρία και προϋπηρεσία σε ευρωπαϊκές τράπεζες καθώς και πίνακες χρεώσεων και προμηθειών που δημοσιεύουν ξένες τράπεζες επιβάλλονται προμήθειες και χρεώσεις σε ανάλογες συναλλαγές.
Σε κάθε περίπτωση και στο εξωτερικό η κάθε τράπεζα ακολουθεί αυτόνομα την δική της τιμολογιακή πολιτική και οι όποιες χρεώσεις πηγαίνουν τελικά στους καταναλωτές παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις τόσο στο εύρος όσο και στο ύψος της επιβάρυνσης, ανάλογα με την τράπεζα.
Σε πολλές τράπεζες του εξωτερικού οι χρεώσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με την συνολική σχέση του πελάτη με την τράπεζα τους, τα προϊόντα που διατηρεί και την χρήση που κάνει (με κριτήριο την συχνότητα και το ποσό αναφορικά με τις κάρτες), τις καταθέσεις κλπ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ορισμένες πελατειακές τους κατηγορίες, τράπεζες του εξωτερικού, μεταξύ των οποίων και ευρωπαϊκές δεν επιβάλλουν χρεώσεις στις βασικές συναλλαγές. Σε αντιστάθμισμα όμως επιβάλλουν μια ετήσια προμήθεια-συνδρομή στο πελάτη, στην οποία ενσωματώνονται οι επιμέρους χρεώσεις και προμήθειες που επιβάλλονται ανά συναλλαγή στη διάρκεια του χρόνου. Η ετήσια αυτή προμήθεια συνδέεται με την συχνότητα χρήσης καρτών, το ύψος των συναλλαγών κλπ.
Επίσης, οι χρεώσεις για την χρήση ΑΤΜ άλλων τραπεζών διαφοροποιούνται ανά τράπεζα. Μερικές τράπεζες έχουν προχωρήσει σε διμερείς συμφωνίες ώστε να μην υπάρχει χρέωση εάν χρησιμοποιεί ο καταναλωτής το δίκτυο ΑΤΜ άλλης τράπεζας με την οποία έχει συμφωνία. Για το λόγο αυτό μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες συστήνουν στην πελατεία τους να ενημερώνεται για τις συμφωνίες που έχει συνάψει η τράπεζα τους με άλλες τράπεζες, ώστε να αποφεύγουν επιπλέον χρεώσεις και προμήθειες όταν χρησιμοποιούν ΑΤΜ για διάφορες συναλλαγές.