Γνωστή ΜΚΟ για την προστασία των δημοσιογράφων, αφαίρεσε από τη λίστα των κρατούμενων δημοσιογράφων του 2019 τον Τζούλιαν Ασάνζ διότι «είχε το ρόλο της [ειδησεογραφικής] πηγής». Τα παρεπόμενα είναι πολλά. Και ο κίνδυνος για τον Ασάνζ μεγαλύτερος.
Η γνωστή, και εν πολλοίς σεβαστή ως σήμερα, μη κυβερνητική οργάνωση «Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων», αποφάσισε φέτος να αφαιρέσει το όνομα του Ασάνζ από τη λίστα των ανά τον κόσμο φυλακισμένων δημοσιογράφων, γιατί, όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση, απαντώντας στα πολλά ερωτήματα που δημιουργήθηκαν, «μετά από εκτενή έρευνα αποφάσισε να μην βάλει τον Ασάνζ στη λίστα των δημοσιογράφων, κυρίως διότι ο ρόλος του δεν ήταν δημοσιογραφικός αλλά αυτός της [ειδησεογραφικής] πηγής και διότι τα Wikileaks γενικώς δεν λειτουργούν ως Μέσο Ενημέρωσης με κανονική συντακτική διαδικασία».
Η ανακοίνωση είναι ντροπιαστική και, θα τολμήσω να πω, η αφαίρεση ενός ονόματος που ως πέρισυ εμφανιζόταν στη λίστα, ακριβώς την πιο κρίσιμη χρονιά για την ζωή και την ελευθερία του ανθρωπου αυτού – όποιος κι αν ήταν-, τουλάχιστον ύποπτη. Στην περίπτωση του Ασάνζ, αφορά και έναν άνθρωπο- σύμβολο της Ελευθερίας του Τύπου. Από κει και πέρα, και το νομικό και το τάχαμου δημοσιογραφικό μέρος της «κριτικής» της οργάνωσης μπάζει από παντού.
Επί του νομικίστικου μέρους
Ο Τζούλιαν Ασάνζ ανήκει στην Διεθνή Ένωση Δημοσιογράφων (International Federation of Journalists), όπως όλοι όσοι ανήκουμε σε διεθνώς αναγνωρισμένες δημοσιογραφικές Ενώσεις. Η ταυτότητα της Διεθνούς Ένωσης, την οποία προμηθεύει σε όλα της τα μέλη μέσω της τοπικής ένωσης, είναι χαρτί που μας αναγνωρίζει αυτόματα την δημοσιογραφική ταυτότητα διεθνώς. Λόγου χάριν, αρκεί για την έκδοση ειδικής ταυτότητας του ΟΗΕ για εμπόλεμες ζώνες, ως διαπίστευση.
Άρα και μόνον η κατοχή της κάρτας/ταυτότητας αυτής και η αναγνώριση του Ασάνζ από τη Διεθνή Ένωση τον κάνει δημοσιογράφο και οφείλει να του προσφέρει όλη τη σχετική, αν και θεωρητική, κάλυψη από όποιον σέβεται το διεθνές δίκαιο, που προστατεύει το επάγγελμα. Και, πολύ περισσότερο, θα έπρεπε να είναι σεβαστή από μια ΜΚΟ που τολμά να βάζει την «Προστασία των Δημοσιογράφων» στον τίτλο της.
Επίσης, ειδικά ο Ασάνζ είναι ένας πολυβραβευμένος δημοσιογράφος, με σχεδόν κάθε επιβράβευση της παγκόσμια σημαντικής δουλειάς του που μπορεί να φανταστεί κανείς, ειδικά μάλιστα για την δουλειά για την οποία σήμερα τον καταδιώκουν οι ΗΠΑ. Το βασικό ζήτημα, αυτό που σήμερα μας απασχολεί, στην περίπτωσή του, είναι η ποινικοποίηση της Δημοσιογραφίας. Αυτό που κάνουν στον Ασάνζ έχει αντίκτυπο στο σήμερα και το αύριο της δημοσιογραφίας, στον τρόπο που κάνουμε τη δουλειά μας, στις πηγές που επιτρέπεται να χρησιμοποιούμε, στον πόλεμο της εξουσίας κατά της Ελευθερίας του Λόγου. Ποιά μκο για την «Προστασία των Δημοσιογράφων» μπορεί να τα αγνοεί αυτά; Και να θέτει, ουσιαστικά με το έτσι θέλω και μερικές γενικότητες, τον Ασανζ εκτός δημοσιογραφικού σώματος;
Επί του πιεστηρίου
«Κανονική συντακτική διαδικασία». Πολύ θα ενδιέφερε όλο τον δημοσιογραφικό κόσμο να μάθει τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Τη διαδικασία σε ένα μέσο του Μέρντοχ ή σε ένα μέσο σαν το the Press Project; Ποιά είναι η «μη κανονική συντακτική διαδικασία» των Wikileaks; Η φράση αυτή είναι το δεύτερο μεγάλο ζήτημα.
Μία πρώτη ερμηνεία είναι πως κατηγορεί τα WikiLeaks ότι δεν απελευθερώνουν όλη την πληροφορία «αντικειμενικά», αλλά επιλέγουν ποιό κομμάτι της θα δώσουν στο κοινό. Σε αντίθεση, φυσικά, με όλους τους λοιπούς δημοσιογράφους και όλα τα λοιπά μέσα ανά τον πλανήτη. Τι, όχι; Υπάρχουν, στον παραδοσιακό Τύπο, αφεντικά που επεμβαίνουν, επίσημες και απαράβατες «γραμμές» που θέτουν τα αφεντικά, υποβολιμαίες ειδήσεις, φαινόμενα αυτολογοκρισίας κλπ κλπ; Ναι; Ε, τότε, ας ενημερώσει κάποιος και αυτά τα αθώα κι άπραγα παιδιά της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων, γιατί δεν ξέρει τίποτε!
Αν πάλι, όπως ειπώθηκε και αλλού, η «μη κανονική συντακτική διαδικασία» σημαίνει ότι κάτσανε και ψάξανε οι ίδιοι (εκτενής έρευνα, σου λέει!) αν κάθε έγγραφο που έχει δημοσιευθεί στα Wikileaks είναι όπως ακριβώς παρουσιάζεται και δεν έχει αλλαχθεί ή παραποιηθεί ή σβηστεί περιεχόμενό του, ποιά απόδειξη έχουμε ότι έπραξαν ακριβώς την ίδια «εκτενή έρευνα», για κάθε δημοσιογράφο που βρίσκεται στη λίστα και το μέσο για το οποίο εργάζεται;
Η υποψία μου είναι ότι η «εκτενής έρευνα» έγινε από άλλους και προσφέρθηκε στο πιάτο, ίσως και με κάποια άλλα ανταλλάγματα, αλλά δεν θα την πω, γιατί θα με κατηγορήσουν για συνομωσιολόγο και άμα σου κολλήσει η ρετσινιά… τα ξέρετε… Σιγά μη συνομωτούν η CIA και οι λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις! Που ζούμε, πχια! Και ας μη μιλήσω για το Αντικατασκοπευτικό Κέντρο του Αμερικάνικου Στρατού (Army Counterintelligence Center, ACIC) που χρόνια τώρα επιμένει, πολύ αντικειμενικά όπως καταλαβαίνετε, να ερευνά κατά πόσον είναι όντως δημοσιογραφία όσα κάνει ο Ασανζ και τα Wikileaks (σωστά, έχουν αποφασίσει ότι δεν είναι δημοσιογραφία, και άρα δεν καλύπτονται από κανένα σχετικό δίκαιο, και άρα τους κάνουμε ότι θέλουμε, κι ας είν’ καλά το Γκουαντάναμο).
Τα όπλα στον εχθρό
Είναι αδιανόητο οποιαδήποτε ένωση ή μκο ή κίνηση για τα δικαιώματα των δημοσιογράφων να αγκαλιάζει την αμερικάνικη άποψη για τον Ασάνζ. Και δε χρειάζεται ερμηνεία. Εκείνο που χρειάζεται ερμηνεία, είναι η στάση μιας τέτοιας μκο, που προσφέρει το δικαίωμα στους Αμερικάνους να πουν ότι ο Ασάνζ Δεν μπορεί να καλυφθεί από το όποιο διεθνές δίκαιο για τον Τύπο, και να!, δείτε!, το λένε κι αυτοί οι της Προστασίας, άρα στείλτε τον να τον κλείσουμε σε ένα κελί και να εκδικηθούμε αυτόν που όντως υπηρέτησε με τον πιο όμορφο τρόπο τη Δημοσιογραφία. Και, μαζί, να κολλήσουμε την, πολύ χρήσιμη, ρετσινιά των «μη αντικειμενικών» στα Wikileaks, να αφήσουμε να υπονοηθεί ότι εξυπηρετούν συμφέροντα (σε αντίθεση με όόόλο τον υπό διάφορα καθεστώτα ιδιοκτησίας Τύπο…). Το έργο που προσφέρουν στην εκδικητική Αμερική οι της «Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων» πραγματικά είναι πολύτιμο και ελπίζω να τους αναγνωρίζεται αναλόγως.