Του Ανδρέα Πετρουλάκη
Σε ένα από τα τελευταία σκίτσα του, ο Αρκάς έθιξε το φαινόμενο των αμέτρητων βανδαλισμών σε καταστήματα, το πώς έχει ρημάξει η Αθήνα. Ενας δημοσιογράφος-δικαστής συναδέλφων «απεφάνθη» ότι ο Αρκάς υπερασπίζεται τον φονιά του Ζακ. Επειτα ανέλαβαν υπηρεσία τα τρολς και η ρηχή αρένα του Facebook.
Πριν από λίγες βδομάδες κουκουλοφόροι έσπασαν τις βιτρίνες από δεκάδες καταστήματα στη Βαλαωρίτου. Λίγα χρόνια νωρίτερα είχε γίνει καταδρομική επίθεση στα μαγαζιά της Σκουφά. Σε κάθε διαδήλωση οι καταστηματάρχες του κέντρου κλείνουν τα μαγαζιά τους από νωρίς και τραβάνε μεταλλικά ρολά τα οποία όχι λίγες φορές βρίσκουν σπασμένα. Η άλλοτε χαρούμενη και φωτεινή Σταδίου είναι τα βράδια δρόμος-φάντασμα με σκοτεινά σιδερόφρακτα ισόγεια.
Πρέπει να είναι εκατοντάδες τα καταστήματα που δέχτηκαν βανδαλιστικές επιθέσεις και στη συνέχεια πλιάτσικο όλα αυτά τα χρόνια μετά το ’10, για να μην επεκταθούμε στις πύρινες διαδηλώσεις της γενιάς των 750 ευρώ γιατί ηχεί ειρωνική η ονομασία της σήμερα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είχαν βρεθεί άνθρωποι που χαρακτήριζαν τους διαμαρτυρόμενους ιδιοκτήτες μικροαστούς, νοικοκυραίους, ακροδεξιούς και μερικά ακόμα, προφανώς γιατί οι τελευταίοι δεν αντιλαμβάνονταν ότι ο αγώνας έχει αναπόφευκτα εύλογες παράπλευρες απώλειες. Το φαινόμενο έθιξε σε ένα σκίτσο του ο Αρκάς.
Το σκίτσο, όπως έχει συμβεί και άλλες φορές στο παρελθόν, ανέλαβε να ερμηνεύσει ένας δημοσιογράφος που έχει εμμονή με τον Αρκά (μεταξύ άλλων) και τον περνά συχνά από δίκες, πιστεύοντας για κάποιο λόγο ότι στο επάγγελμά μας περιλαμβάνεται σε εξέχουσα θέση η ειδικότητα του δικαστή συναδέλφων.
Δεν ξέρω αν είναι θέμα υποκειμενικών δυνατοτήτων να ερμηνεύσει ένα σκίτσο ή σκοπίμως το ενέταξε στο ιδεολόγημα που έχει κατασκευάσει για τον γελοιογράφο, πάντως τελείως ακατανόητα υπονοεί σε ένα λεκτικό εύρημα ότι ο Αρκάς διαμαρτύρεται γιατί είχαν πει νοικοκυραίους και ακροδεξιούς τους ανθρώπους που είναι κατηγορούμενοι για τον φόνο του Ζακ. Βλέπετε την εικόνα, ο Αρκάς, ούτε λίγο ούτε πολύ, μάλλον δικαιολογεί τη φρικιαστική επίθεση στον αδικοχαμένο νέο άνθρωπο γιατί τάχα ο μαγαζάτορας δικαιωματικά υπερασπιζόταν την περιουσία του. Θέλει μεγάλη φαντασία ή μεγάλη κακοήθεια να διαλέξει κάποιος και να βάλει αυθαίρετα στο σκίτσο του Αρκά, από τους εκατοντάδες επιχειρηματίες που είχαν δει τις βιτρίνες τους σπασμένες, εκείνον ακριβώς που έσπασε και το κεφάλι του ανυπεράσπιστου θύματος.
Βέβαια στην εποχή της δυστοπίας αυτό δεν είναι σπάνιο γιατί βολεύει τον μανιχαϊσμό των απλών κόσμων που είναι ο ερμηνευτικός κώδικας μιας μεγάλης μερίδας των συμμετεχόντων στον δημόσιο διάλογο. Οταν υπερασπίζεσαι παλιούς πολιτικούς υπερασπίζεσαι τον Τσοχατζόπουλο, όταν υπερασπίζεσαι την επιχειρηματικότητα υπερασπίζεσαι τον Χριστοφοράκο, όταν υπερασπίζεσαι την αστυνομία υπερασπίζεσαι τον Κορκονέα — χαλάνε τα ασφαλή στερεότυπα αν υποθέσεις ότι ο Αρκάς εννοούσε απλώς ένα οποιοδήποτε αθώο θύμα επίθεσης στο μαγαζί του, με χρέη, υψηλό ενοίκιο και δυσκολία να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του, όχι βεβαια, προφανώς με έναν φασίστα δολοφόνο έχει συστοιχηθεί.
Υπάρχει αυτή η λεπτομέρεια που προδίδει τις προθέσεις. Τον δράστη κανείς δεν τον είπε τότε ούτε νοικοκυραίο ούτε ακροδεξιό, ακριβώς δολοφόνο τον έλεγαν όλοι — αν ο Αρκάς ήταν τόσο ανάλγητος δημιουργός όσο θα βόλευε τους συστηματικούς του πολέμιους θα χρησιμοποιούσε αυτό ακριβώς το επίθετο.
Η γελοιογραφία δεν είναι τόσο ασαφές είδος όσο πιστεύουν κάποιοι και αν κάτι δεν μπορούν να αρνηθούν στον αφανή σκιτσογράφο ακόμα και οι εχθροί του, είναι η παρρησία του να λέει αυτά ακριβώς που θέλει και η εμπειρία του να μη δημιουργεί συγχύσεις.
Και μετά το ρουλεμάν δούλεψε όπως θα μπορούσε να υποθέσει κανείς. Ο στρατός των εν υπηρεσία ή αυτόκλητων τρολς ανέλαβαν να διαδώσουν στα μέσα μαζικής δικτύωσης την υπόρρητη εκδοχή του ρέκτη δημοσιογράφου, με διαρκώς κλιμακούμενη ωμότητα και προϊούσα υπεραπλούστευση, που ξέφευγε φυσικά και από την αρχική έμμεση και αλληγορική διατύπωση.
Στους τελευταίους αποδέκτες, που είναι πάντα και οι περισσότεροι στον μαγικό κόσμο του facebook όπου το βάθος είναι μια σπάνια διάσταση, έφτασε κρυστάλλινος και τελεσίδικος ο απόηχος της κατασκευής. Ο Αρκάς υπερασπίζεται το δικαίωμα του μαγαζάτορα να ανοίγει τα κεφάλια όσων πιστεύουν ότι απειλούν την ιδιοκτησία τους, ο Αρκάς δικαιολογεί τον φόνο του Ζακ. Ντροπή σου, Αρκά, όπως έγραψε στο τέλος και κάποιος που ανήκει στην όχθη του Αρκά, γιατί βέβαια το έχει αυτό η προπαγάνδα, είναι ορμητικός χείμαρρος που διαπερνά οριζοντίως όλους τους χώρους,
Πρόκειται για μια μια απλή και ασφαλή συνταγή. Πώς από ένα φαινομενικά αθώο, πλάγιο και συγκεκαλυμμένο σχήμα υπόθεσης που ρίχνουμε στην αρένα των social media, φτάνουμε σε μια δολοφονία χαρακτήρα.