Το 65,8 % των παραλιών βρίσκεται υπό διάβρωση, με την οπισθοχώρηση να φτάνει σε κάποιες περιοχές τα 30 μέτρα!
Πρώτη στη λίστα με τις πιο διαβρωμένες ακτογραμμές της Ελλάδας βρίσκεται η Κρήτη, ενώ στη χώρα μας συνολικά το 28,6% της ακτογραμμής έχει υποστεί διάβρωση.
Η παράκτια διάβρωση δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα. Όμως με δεδομένο ότι το ένα τρίτο της ευρωπαϊκής παράκτιας ζώνης βρίσκεται επί ελληνικού εδάφους, τα νέα στοιχεία περιγράφουν μια ακόμη πιο ζοφερή εικόνα.
Σύμφωνα τα όσα παρουσίασε σε ημερίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου
Ελλάδας για τη διάβρωση των ακτών ο διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικής Γεωγραφίας και καθηγητής Ωκεανογραφίας και Φυσικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Σεραφείμ Πούλος, το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι ακτές της Κρήτης και της Δυτικής Μακεδονίας, όπου το 65,8 % και το 45,1% των παραλιών αντίστοιχα, βρίσκεται υπό διάβρωση.
Με άλλα λόγια έχει διαπιστωθεί οπισθοχώρηση της ακτογραμμής, δηλαδή απώλεια παράκτιας γης, η οποία έχει συντελεστεί είτε φυσιολογικά π.χ. λόγω τοπικών γεωλογικών και θαλάσσιων διεργασιών (π.χ. τεκτονική βύθιση, άνοδος στάθμης – κλιματική αλλαγή κλπ.), είτε τεχνητά από τον άνθρωπο (φράγματα ποταμών, τεχνικά έργα κλπ).
Σε κακή κατάσταση βρίσκονται και οι ακτογραμμές της Στερεάς Ελλάδας (39%), της Θεσσαλίας (36,7%), της Ηπείρου (33,8%), της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (31,9%), της Πελοποννήσου (26,3%), των νησιών του Ιονίου (24,4%), της Δυτικής Ελλάδας (23%),, της Αττικής (22,6%), του Βορείου Αιγαίου (17,6%) και του Νοτίου Αιγαίου (14,7%).
Ρυθμός οπισθοχώρησης παραλιών
Οι αριθμοί καταδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος από τη διάβρωση των ελληνικών ακτών. Στην Γυράπετρα Λευκάδας, την περίοδο 1960 – 2006, καταγράφηκε οπισθοχώρηση των παραλιών κατά 10 – 30 μέτρα (22-65 εκατοστά τον χρόνο). Αντιστοίχως, στις εκβολές του Αλφειού, η οπισθοχώρηση φτάνει τα 350 – 400 μέτρα (το διάστημα 1945 – 2003), στην Επισκοπή Ρεθύμνου τα 30 μέτρα (την περίοδο 1992 – 2007), στις Εκβολές του Έβρου 40 – 130 μέτρα (1960-2000), στον Μόλο Πάρου τα 20 μέτρα (1945 – 2010) και στην Πλάκα Λασιθίου τα 4,3 – 10,3 μέτρα (1945 -2014).
Σύμφωνα με τα σενάρια που παρουσίασε ο καθηγητής, η οπισθοχώρηση της παραλιακής ακτογραμμής λόγω ανύψωσης της θαλάσσιας στάθμης (εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής) μπορεί να είναι σε ένα συντηρητικό σενάριο για το 2100 τα 0,4 μέτρα και να φτάσει σε ένα δυσμενές σενάριο τα 0,8 μέτρα.
Όπως επεσήμανε ο κ. Πούλος, τα μέτρα για την αντιμετώπιση της διάβρωσης αφορούν είτε «σκληρές» ακτομηχανικές λύσεις, όπως βραχίονες, κυματοθραύστες, παράκτιους τοίχους κ.ά. είτε πιο «ήπιες» λύσεις όπως είναι ο εμπλουτισμός των παραλιών, η αλλαγή της παράκτιας κλίσης (υποθαλάσσιας) ή η σταθεροποίηση των αμμοθινών.
Χωρίς χάραξη αιγιαλού η Ελλάδα
Την ίδια ώρα που η παράκτια χώρα διαβρώνεται, η ελληνική πολιτεία, εν έτει 2017, δεν έχει ακόμη χαραγμένο αιγιαλό, παρά μόνο για αποσπασματικά τμήματα, τα οποία προσεγγίζουν το 20% του συνόλου. Κι αυτό 77 χρόνια από την πρώτη φορά που η ελληνική πολιτεία αποφάσισε να καθορίσει και να προστατεύσει τον αιγιαλό με τον αναγκαστικό νόμο 2344/40 και 16 χρόνια έπειτα από τις νεώτερες ρυθμίσεις του 2001. Μετά από πολλές παρατάσεις, για διάφορους λόγους (συχνά ανεξήγητους), το έργο αναμένεται ότι θα είναι έτοιμο στα μέσα του 2018 (άλλωστε αποτελεί και μνημονιακή υποχρέωση).
Ως τότε πρέπει η προκαταρκτική γραμμή που έχουν ετοιμάσει, ήδη από το 2008, οι υπηρεσίες της ΕΚΧΑ (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση) να διορθωθεί στα σημεία όπου διαπιστώνονται προβλήματα ώστε να γίνει οριστική. Διαφορετικά, ο νόμος ορίζει ότι η προκαταρκτική γίνεται αυτόματα και οριστική, με ορατό τον κίνδυνο να εμφανιστούν προβλήματα αντίστοιχα με όσα ανέδειξε η ανάρτηση των δασικών χαρτών, όπου επιδοτούμενες αγροτικές εκτάσεις εμφανίστηκαν ως δασικές.
Τα δεδομένα για τις ελληνικές παραλίες
– Περίπου το 97% της ελληνικής ακτογραμμής (περί τα 16.000 χλμ.) περιλαμβάνει περισσότερες από 7.384 παραλίες με συνολικό εμβαδόν 52 km2 (τετραγωνικά χιλιόμετρα)
– Περίπου 3.950 παραλίες βρίσκονται στον νησιωτικό χώρο.
– Τα πλάτη των παραλιών είναι μικρά: περίπου το 67% έχουν πλάτος μικρότερο από 25 μέτρα και το 24% έχουν πλάτος 25 με 50 μέτρα.
– Η τουριστική ανάπτυξη συγκεντρώνεται κυρίως στο 22% των παραλιών
– Τα μεγαλύτερα ποσοστά αναπτυγμένων τουριστικά παραλιών, ανά περιοχή βρίσκονται στην Κρήτη (34%), στην Πελοπόννηστο (26%), στο Ιόνιο (23%) και στο Αιγαίο (20%).
– Από τις αναπτυγμένες τουριστικά παραλίες, στο 50% υπάρχουν υποδομές και στο 55% εξ αυτών παράκτια έργα προστασίας από τη διάβρωση.
ΤΟ ΒΗΜΑ
