Ένα μνημείο που σχεδιάστηκε για να θυμίζει τη μεγάλη Θυσία του κρητικού λαού και των συμμάχων του κατά τη Μάχη της Κρήτης, παραμένει βουβό και βεβηλωμένο. Το Μουσείο της Μάχης της Κρήτης στον Γαλατά, αναπόσπαστο μέρος του Διασυμμαχικού Μνημειακού Συγκροτήματος (Δ.Μ.Σ.), βρίσκεται εδώ και επτά χρόνια σε καθεστώς πλήρους εγκατάλειψης και βανδαλισμού, όπως καταγγέλλει σε δημόσια παρέμβασή του ο Αντιναύαρχος ε.α. Π.Ν. Κωνσταντίνος Μανιουδάκης.

Η ιδέα για την ίδρυση του Δ.Μ.Σ. και του Μουσείου της Μάχης της Κρήτης πήρε σάρκα και οστά το 1991, με τη θεμελίωσή του παρουσία του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και υψηλών εκπροσώπων των συμμαχικών κρατών. Ο σχεδιασμός του μουσείου προέκυψε από πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό και στόχευε να αναδείξει τη σημασία των γεγονότων της Μάχης της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης, λειτουργώντας ως κέντρο ιστορικής μνήμης και διεθνούς αναγνώρισης.

Το μουσείο περιλαμβάνει δύο κύριες αίθουσες εκθεμάτων –στις οποίες προορίζεται να μεταφερθεί η μόνιμη έκθεση από το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης–, αίθουσα περιοδικών εκθέσεων, υπαίθριο χώρο για μεγάλα εκθέματα (όπως πυροβόλα και τμήματα αεροσκαφών), συνεδριακό κέντρο 150 θέσεων, βιβλιοθήκη, διοικητικά γραφεία και εργαστήριο συντήρησης.

Από την πρόοδο στην εγκατάλειψη

Μέχρι το 2010 είχαν ολοκληρωθεί βασικά έργα υποδομής, όπως οδοποιία και πρόσβαση στον χώρο, καθώς και οι οικοδομικοί σκελετοί του μουσείου – περίπου το 50% του έργου. Παράλληλα, ο μνημειακός χώρος λειτουργούσε επί 19 χρόνια ως τόπος ετήσιων επετειακών τελετών, διατηρώντας τη δημόσια συνείδηση ζωντανή και υπενθυμίζοντας την εθνική υποχρέωση για την ολοκλήρωση του έργου.

Το 2008, ο τότε Υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος, σε εορτασμούς στον χώρο, δεσμευόταν: «Η πολιτεία θα ολοκληρώσει το έργο του Δ.Μ.Σ. σε ελάχιστο χρόνο. Είναι ένα έργο που θα στοιχίσει άνω των 5 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά και αυτά είναι λίγα μπροστά σε αυτά που συμβολίζει» (εφημ. Κήρυκας, 27/5/2008).

Ωστόσο, από το 2011, η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, υπό την τότε ηγεσία του Απ. Βουλγαράκη, αποφάσισε αυθαίρετα, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, να σταματήσει τις επετειακές τελετές και να εγκαταλείψει το έργο, χαρακτηρίζοντάς το «φαραωνικό» και οικονομικά ασύμφορο.

Η απόφαση αυτή είχε ολέθριες συνέπειες: το ημιτελές μουσείο μετατράπηκε σε καταφύγιο αστέγων, γεμάτο βρωμιά, ενώ το μνημείο βεβηλώθηκε από ανατριχιαστικά γκράφιτι και εκτεταμένους βανδαλισμούς. Οι ζημιές αυτές παραμένουν αδιόρθωτες εδώ και επτά χρόνια, εκθέτοντας –όπως σημειώνεται– τη χώρα μας όχι μόνο στους πολίτες της αλλά και στους συμμάχους που τίμησε το μνημείο.

Έκκληση για άμεση δράση

Ο Αντιναύαρχος ε.α. Κωνσταντίνος Μανιουδάκης, πρώην πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των εορτασμών του Δ.Μ.Σ. και νυν αντιπρόεδρος της Επιτροπής Προώθησης, απευθύνει δημόσια έκκληση:

1. Στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, να προβεί άμεσα σε αποκατάσταση των ζημιών και να επαναφέρει τις επετειακές τελετές.

2. Στον Δήμο Χανίων, να αναλάβει τη φύλαξη του χώρου και να περιφράξει την έκταση των 42 στρεμμάτων που ανήκει στο Δημόσιο.

3. Στον Πρωθυπουργό, να επιβεβαιώσει την πολιτική βούληση για την ολοκλήρωση του Δ.Μ.Σ. εξασφαλίζοντας χρηματοδότηση, «σύμφωνα με τις οικονομικές δυνατότητες της πατρίδας μας».

4. Στους πολίτες της Κρήτης, να ενεργοποιήσουν τη συλλογική μνήμη και την εθνική υπευθυνότητα: «Ας αποτινάξομε την ταπεινωτική αδράνεια, ο καθένας με τον τρόπο του, έστω καταθέτοντας μερικά αγριολούλουδα από τα χώματα του Γαλατά στο ασεβέστατα βανδαλισμένο μνημείο».

Ακολουθει ολόκληρη η παρέμβαση Κ. Μανιουδάκη για το Μουσείο της Μάχης της Κρήτης:

Αναπόσπαστο τμήμα του Διασυμμαχικού Μνημειακού Συγκροτήματος (Δ.Μ.Σ.) , εξακολουθεί να παραμένει ημιτελές ,   πλήρως    εγκαταλειμμένο  από    την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων , και ασεβέστατα βανδαλισμένο για 7^η χρονιά .

Α.- ΓΕΝΙΚΑ

Το Μουσείο της Μάχης της Κρήτης   συνυπάρχει με τον Μνημειακό χώρο του συγκροτήματος, για να προβάλλει από κοινού το βαθύ νόημα της Μεγάλης Θυσίας , διατηρώντας  ζωντανή την μνήμη των αγώνων του Κρητικού λαού και των συμμάχων του .

Η σχεδίασή του που αναδείχτηκε  από πανελλήνιο  αρχιτεκτονικό  διαγωνισμό , παρουσιάστηκε κατά την θεμελίωση του Δ.Μ.Σ. το 1991  από τον τότε Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο. Μητσοτάκη ενώπιον υψηλής εκπροσώπησης των συμμαχικών κρατών .

Β.-  ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ

Ο μουσειακός χώρος ευρίσκεται σε χαμηλότερο υψομετρικό επίπεδο από τον μνημειακό και περιλαμβάνει :

1.-  Δύο μεγάλες αίθουσες εκθεμάτων . Εδώ θα μεταφερθεί , όπως έχει αποφασισθεί ,  η μόνιμη έκθεση της Μάχης της Κρήτης , της Κατοχής και της Αντίστασης που βρίσκεται στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης και συνεχώς εμπλουτίζεται , περιλαμβάνουσα και την μεγάλη μακέτα του Δ.Μ.Σ. . Επίσης θα περιλαμβάνει  εκθέματα των συμμαχικών κρατών δια τα οποία έχουν γίνει προκαταρκτικές συνεννοήσεις , καθώς και άλλα που θα αποκτηθούν . Ελπίζομε ότι θα επικρατήσει το συλλογικό πνεύμα , ώστε οι υπάρχουσες  διάσπαρτες εκθέσεις να συγκεντρωθούν στο νέο μουσείο για ένα καλύτερο αποτέλεσμα.

2.-   Αίθουσα περιοδικών εκθέσεων . Ευρίσκεται χαμηλότερα , και η οροφή της θα αξιοποιηθεί ως χώρος πρασίνου .

3.-  Υπαίθριος εκθεσιακός χώρος για μεγάλα εκθέματα (π.χ. πυροβόλα , τμήματα αεροπλάνων , κλπ )

4.-  Συνεδριακό Κέντρο δυναμικότητας 150 συνέδρων για προβολές , οργάνωση συνεδρίων και λοιπές πνευματικές δραστηριότητες κατά τα πρότυπα της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης .

5.-  Τέλος έχουν προβλεφθεί χώροι για βιβλιοθήκη , γραφεία διοίκησης , εργαστήριο συντήρησης εκθεμάτων , αναψυκτήριο και άλλοι βοηθητικοί χώροι .

Γ.-  Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ Δ.Μ.Σ. ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2010

Υπήρξε σημαντική πρόοδος.

Σε ότι αφορά εις τον Μουσειακό χώρο , έγιναν έργα οδοποιίας και προσβάσεων στην περιοχή , και ολοκληρώθηκαν οι οικοδομικοί σκελετοί  της υποδομής , δηλαδή το 50% του όλου έργου .

Ανάλογη εξέλιξη στον Μνημειακό χώρο με το μνημείο και τους σχετικούς συμβολισμούς , κατέστησε τον χώρο αυτό λειτουργικό , έστω και ημιτελή ,  ώστε να καθιερωθεί ως επίκεντρο λαμπρών επετειακών τελετών επί 19 χρόνια . Έτσι διατηρούσε το Δ.Μ.Σ. σε επικαιρότητα , υπενθυμίζοντάς μας την εθνική δέσμευση που έχει επωμισθεί η πατρίδα μας για την ολοκλήρωσή του .

Η εκφρασμένη εντόνως πολιτική και λαϊκή βούληση , συνόδευε την  εξέλιξη . Τελευταία ελπίδα η επέτειος του 2008 , όταν η κυβέρνηση της Ν.Δ. ανακοίνωνε δια του εκπροσώπου της υπουργού Π. Παυλόπουλου που συμμετείχε στους εορτασμούς ότι : «…Η πολιτεία θα  ολοκληρώσει το έργο του Δ.Μ.Σ. σε ελάχιστο χρόνο . Είναι ένα έργο που θα στοιχίσει άνω των 5εκ.ε. , αλλά και αυτά είναι λίγα μπροστά  σε αυτά που συμβολίζει…» (εφ. ΚΗΡΥΚΑΣ 27/5/2008) .

Δ.-  Η ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ . 2011 ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ

Μετά από 19 χρόνια εξέλιξης του έργου , ο υπεύθυνος φορέας , δηλαδή η  Περιφερειακή Ενότητα Χανίων  , (πρώην Αντιπεριφερειάρχης Α. Βουλγαράκης) , αποφάσισε  αυθαίρετα  και αναιτιολόγητα , την διακοπή των λαμπρών τελετών και την πλήρη εγκατάλειψη του Δ.Μ.Σ. .

Χαρακτηρίζοντας το έργο «φαραωνικό» και πολυδάπανο , εξεδήλωσε την πρόθεσή του να τροποποιήσει την μελέτη και να καταργήσει  το ημιτελές Μουσείο της Μάχης της Κρήτης για να δημιουργηθεί ένα άλλο στην Αγιά .

Φυσικό επακόλουθο της εγκατάλειψης , ήταν ο ασεβέστατος βανδαλισμός κυρίως του Μνημειακού χώρου . Όσον αφορά στο Μουσειακό χώρο , μπορεί να μη μετατράπηκε σε στάνη προβάτων όπως το ημιτελές παρεκκλήσιο του μνημείου ,  αξιοποιήθηκε όμως σαν θλιβερό άντρο αστέγων με όλες τις συνοδευτικές ακαθαρσίες και αφοδεύσεις , ενώ τους τοίχους «κοσμούν» ανατριχιαστικά γραφήματα .

Αυτό που προξενεί ιδιαίτερη ντροπή , είναι η προκλητική αδιαφορία του υπεύθυνου φορέα να αποκαταστήσει τους βανδαλισμούς , διατηρώντας τους επί 7 χρόνια μέχρι και σήμερα , εκθέτοντας την πατρίδα μας κυρίως έναντι των συμμάχων μας .

Ε.-  ΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΟΜΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ

1.-  Η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων :  Ως άμεσα υπεύθυνος φορέας , να μεριμνήσει άμεσα για την αποκατάσταση των βανδαλισμών σε συνεργασία με τον Δήμο Χανίων . Επίσης να επαναλάβει τις λαμπρές τελετές όπως γνωρίζαμε επί 19 χρόνια .

2.-  Ο Δήμος Χανίων στην δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο Γαλατάς : Να μεριμνήσει για την φύλαξη των παραλαμβανομένων τμημάτων του έργου . Προς τούτο  να περιφράξει την έκταση των 42 στρεμμάτων που αγοράστηκε από το Δημόσιο . Ελπίζομε στην εκδήλωση ενδιαφέροντος  για τα πολιτισμικά αλλά και  οικονομικά οφέλη που θα αποκομίσει ο Γαλατάς  με την ολοκλήρωση ενός Μνημειακού χώρου που θα τιμώνται οι ηρωικοί νεκροί , ενός Μουσείου που θα διατηρεί άσβεστες  ιστορικές μνήμες , και ενός  Συνεδριακού κέντρου που θα αφυπνίζει εθνικές συνειδήσεις  .

3.- Ελπίζομε ότι ο Πρωθυπουργός θα επιβεβαιώσει την πολιτική βούληση για ολοκλήρωση του Δ.Μ.Σ. , εξασφαλίζοντας σχετική χρηματοδότηση  , σύμφωνα με τις οικονομικές δυνατότητες της πατρίδας μας.

4.-  Τέλος εμείς οι Κρητικοί , ας μην ξεχνάμε την εθνική δέσμευση που ανάλαβε η πατρίδα μας κατά τη θεμελίωση του Δ.Μ.Σ. για την ολοκλήρωσή του . Ας μετατρέψομε την λαϊκή βούληση σε πράξη . Ας αποτινάξομε την ταπεινωτική αδράνεια , ο καθένας με τον τρόπο του , έστω καταθέτοντας μερικά αγριολούλουδα από τα χώματα του Γαλατά στο ασεβέστατα βανδαλισμένο μνημείο . Έτσι θα δείξομε ότι θυμόμαστε τους ηρωικούς νεκρούς μας  και τους συμμάχους μας που ήρθαν από τις μακρινές πατρίδες τους στο νησί μας για να θυσιάσουν τη ζωή τους για την ελευθερία μας . Γιατί κανείς δεν πεθαίνει , όταν υπάρχουν άνθρωποι που τον θυμούνται .

*   Ο Κωνσταντίνος Μανιουδάκης είναι Αντιναύαρχος ε.α. Π.Ν. ,έχει διατελέσει πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των εορτασμών της θεμελίωσης του Δ.Μ.Σ., και επί σειρά ετών. Επίσης είναι αντιπρόεδρος της Επιτροπής Προώθησης του Δ.Μ.Σ.