Ένα «σούπερ» εμβόλιο, που υπόσχεται να σταματήσει εντελώς την ανάπτυξη και τη μετάσταση του καρκίνου, ανέπτυξαν ερευνητές στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανοίγοντας τον δρόμο για μια εντελώς νέα εποχή στην αντικαρκινική θεραπεία.

Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης Amherst ανακοίνωσε ότι δημιούργησε ένα νέο εμβόλιο βασισμένο σε νανοσωματίδια, το οποίο πέτυχε να εμποδίσει την ανάπτυξη και την εξάπλωση επιθετικών μορφών καρκίνου — όπως το μελάνωμα, ο παγκρεατικός και ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού – σε πειράματα με ποντίκια.

Τα αποτελέσματα χαρακτηρίζονται «εντυπωσιακά»: Έως και το 88% των εμβολιασμένων ζώων παρέμειναν εντελώς απαλλαγμένα από όγκους, ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η εξάπλωση της νόσου ανακόπηκε πλήρως.

Εμβόλιο που «ξυπνά» το ανοσοποιητικό

Η υπεύθυνη της μελέτης, επίκουρη καθηγήτρια βιοϊατρικής μηχανικής Prabhani Atukorale, εξηγεί ότι το νέο εμβόλιο ενεργοποιεί πολλαπλά μονοπάτια του ανοσοποιητικού συστήματος, συνδυάζοντας ταυτόχρονα καρκινικά αντιγόνα — δηλαδή ουσίες που αναγνωρίζονται ως «ξένες» από τον οργανισμό — με έναν «υπερενισχυτή» ανοσοαπόκρισης.

«Με τη μηχανική αυτών των νανοσωματιδίων ώστε να ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό μέσω πολλαπλών διαύλων, μπορούμε να αποτρέψουμε την ανάπτυξη όγκων με εντυπωσιακά ποσοστά επιβίωσης», σημείωσε.

Γενικά, όπως αναφέρει ο βρετανικός Independent, τα εμβόλια λειτουργούν παραδίδοντας ένα αντιγόνο και ένα ανοσοενισχυτικό — μια ουσία που βοηθά τον οργανισμό να αναγνωρίσει το αντιγόνο και να το καταπολεμήσει. Στην περίπτωση του καρκίνου, η εύρεση κατάλληλων ανοσοενισχυτικών αποτελεί τεράστια πρόκληση.

Οι ερευνητές της Μασαχουσέτης δημιούργησαν ένα «λιπιδικό νανοσωματιδιακό υπερανοσοενισχυτικό», το οποίο συνδυάζει δύο διαφορετικά ανοσοενισχυτικά μέσα στο ίδιο σκεύασμα, αυξάνοντας δραστικά την αποτελεσματικότητα.

Αποτελέσματα που εντυπωσιάζουν

Σύμφωνα με τα πειραματικά δεδομένα, τρεις εβδομάδες μετά τον «υπερ-εμβολιασμό», τα ποντίκια εκτέθηκαν σε κύτταρα μελανώματος. Το 80% από αυτά παρέμειναν εντελώς χωρίς όγκους, ενώ κανένα από τα ζώα που είχαν λάβει τα παραδοσιακά εμβόλια δεν επιβίωσε πέραν των 35 ημερών.

Ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν ότι το νέο εμβόλιο απέτρεψε πλήρως τη μετάσταση στους πνεύμονες, εκεί όπου συνήθως εμφανίζεται η πιο θανατηφόρα εξάπλωση του καρκίνου.

«Η μετάσταση είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο που έχουμε να ξεπεράσουμε», τόνισε η Atukorale. «Η πλειονότητα των θανάτων από καρκίνο οφείλεται σε μεταστάσεις, ειδικά σε δύσκολα προσβάσιμες μορφές όπως το μελάνωμα και ο παγκρεατικός καρκίνος. Το γεγονός ότι κανένα από τα “υπερ-εμβολιασμένα” ποντίκια δεν ανέπτυξε μεταστατικούς όγκους είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό».

Δεύτερη δοκιμή με ακόμη καλύτερα αποτελέσματα

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν και δεύτερο στάδιο πειραμάτων, χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά «εκχυλίσματα όγκου» (tumor lysate) – δηλαδή σκοτωμένα καρκινικά κύτταρα που προέρχονται απευθείας από τον όγκο. Αυτή η προσέγγιση έδωσε ακόμη πιο ισχυρή ανοσολογική απάντηση.

Τα ποσοστά απόρριψης των όγκων έφτασαν το 88% για τον παγκρεατικό καρκίνο, 75% για τον καρκίνο του μαστού και 69% για το μελάνωμα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, τα εμβολιασμένα ζώα παρέμειναν χωρίς μεταστάσεις.

«Η παραγωγή εξειδικευμένων Τ-λεμφοκυττάρων που στοχεύουν αποκλειστικά τα καρκινικά κύτταρα είναι το κλειδί πίσω από τα εντυπωσιακά ποσοστά επιβίωσης», εξήγησε ο Griffin Kane, μεταδιδακτορικός ερευνητής και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Προς ένα καθολικό αντικαρκινικό εμβόλιο

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Cell Reports Medicine, περιγράφει ένα «ευέλικτο πλαίσιο σχεδιασμού» που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε πολλούς διαφορετικούς τύπους καρκίνου. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το νέο νανοτεχνολογικό εμβόλιο μπορεί να αποτελέσει τη βάση για μια ολόκληρη γενιά αντικαρκινικών θεραπειών, όχι μόνο θεραπευτικών αλλά και προληπτικών.

Αν και η μέθοδος δεν έχει ακόμα δοκιμαστεί σε ανθρώπους, οι ερευνητές εμφανίζονται αισιόδοξοι. Η επόμενη φάση θα περιλαμβάνει εκτεταμένες τοξικολογικές μελέτες και, εφόσον τα αποτελέσματα είναι θετικά, την πρώτη φάση κλινικών δοκιμών.

Όπως υπογραμμίζει η Atukorale, «αν μπορέσουμε να μεταφράσουμε αυτή την επιτυχία από τα ποντίκια στους ανθρώπους, τότε μιλάμε για μια πραγματική επανάσταση στην αντιμετώπιση του καρκίνου».

Το ενδεχόμενο ενός εμβολίου που θα μπορούσε να σταματήσει τον καρκίνο πριν καν εμφανιστεί, ή να αποτρέψει την επανεμφάνισή του, δεν μοιάζει πλέον επιστημονική φαντασία — αλλά μια πιθανή πραγματικότητα που πλησιάζει όλο και περισσότερο.

newsbomb.gr