Μια σφοδρή σύγκρουση για το παρόν και το μέλλον των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ) εκτυλίχθηκε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, φέρνοντας στην επιφάνεια ζητήματα κακοδιαχείρισης, αδιαφανών συμβάσεων και στρατηγικής συρρίκνωσης του δημόσιου ταχυδρομικού φορέα. Ο βουλευτής Χανίων και Τομεάρχης Διαφάνειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Παύλος Πολάκης, εξαπέλυσε «πυρά» κατά της κυβέρνησης και του Κυριάκου Πιερρακάκη, καταθέτοντας στοιχεία που αμφισβητούν ευθέως το αφήγημα της «εξυγίανσης».

Η συζήτηση στην Επιτροπή υπερέβη τα στενά όρια μιας κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης, αγγίζοντας τον πυρήνα της διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της υποχρέωσης του κράτους για την παροχή καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας. Ο κ. Πολάκης, με μια τεκμηριωμένη παρέμβαση, αποδόμησε τα επιχειρήματα περί νομικών κωλυμάτων στη χρηματοδότηση των ΕΛΤΑ, ενώ έθεσε σοβαρά ερωτήματα για τον «χορό» εκατομμυρίων γύρω από συγκεκριμένη ιδιωτική εταιρεία.

Ο μύθος της «απαγορευμένης» χρηματοδότησης και το ευρωπαϊκό προηγούμενο

Κεντρικό σημείο της κριτικής υπήρξε η κατάρριψη του ισχυρισμού του κ. Πιερρακάκη, ότι δηλαδή δεν υφίσταται νόμιμος τρόπος κρατικής χρηματοδότησης των ΕΛΤΑ. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αντέτεινε την Οδηγία 97/67 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ορίζει ρητά την υποχρέωση των κρατών-μελών να διασφαλίζουν την παροχή καθολικής υπηρεσίας. Βάσει της οδηγίας, όταν η υποχρέωση αυτή προκαλεί ζημία στον πάροχο, το κράτος οφείλει να τον αποζημιώσει, χωρίς αυτό να συνιστά ασύμβατη κρατική ενίσχυση, εφόσον υπάρχει πράξη ανάθεσης και μετρήσιμο κόστος.

Προς επίρρωση των λεγομένων του, ο κ. Πολάκης παρέθεσε συγκεκριμένα παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών που στήριξαν γενναία τα ταχυδρομεία τους: η Γαλλία με 2,6 δισ. ευρώ το 2023, το Βέλγιο με 643 εκατ. ευρώ για την τετραετία 2022-2026, η Ισπανία με 1,28 δισ. ευρώ από το 2020 και η Τσεχία με 1,5 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά εκθέτουν την ελληνική κυβερνητική επιλογή να αφήσει τα ΕΛΤΑ δίχως την αντίστοιχη στήριξη, οδηγώντας τα σε οικονομική ασφυξία.

Η «εκτόξευση» της ONEX και οι αριθμοί που προκαλούν ίλιγγο

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσαν τα στοιχεία που κατέθεσε ο Τομεάρχης Διαφάνειας σχετικά με τις συμβάσεις με την εταιρεία ONEX. Ο κ. Πολάκης έκανε λόγο για πρωτοφανή αύξηση των ποσών που δαπανήθηκαν μέσω απευθείας αναθέσεων επί διακυβέρνησης ΝΔ, συγκριτικά με την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ.

Συγκεκριμένα, ενώ τη διετία 2018-2019 δόθηκαν στην ONEX 7,5 εκατ. ευρώ για την κάλυψη αναγκών σε πάνω από 600 καταστήματα, από το 2019 έως σήμερα το ποσό αυτό εκτινάχθηκε στα 142 εκατ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι το δίκτυο των καταστημάτων έχει συρρικνωθεί. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα ΕΛΤΑ Courier, όπου το κόστος από τα 11 εκατ. ευρώ (2017-2019) εκτοξεύθηκε στα 44 εκατ. ευρώ επί των ημερών της σημερινής κυβέρνησης.

Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η καταγγελία για «εξωδικαστικούς συμβιβασμούς». Ο κ. Πολάκης αναφέρθηκε σε απόφαση του Δ.Σ. των ΕΛΤΑ για εξόφληση τιμολογίων της ONEX μέσω εξώδικου, καθώς, όπως υποστήριξε, δεν υπήρχε καν σύμβαση ή απευθείας ανάθεση για το έργο που φέρεται να παρείχε η εταιρεία.

Το «λουκέτο» ως στρατηγική επιλογή: Το παράδειγμα των Χανίων

Η συζήτηση επεκτάθηκε και στο σχέδιο αναδιάρθρωσης που προβλέπει το κλείσιμο εκατοντάδων καταστημάτων πανελλαδικά. Ο κ. Πολάκης κατήγγειλε ότι η στρατηγική αυτή δεν υπακούει σε οικονομικά κριτήρια, αλλά αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου («deal») για την παραχώρηση «ζωτικού χώρου» σε ιδιώτες ανταγωνιστές.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανέφερε τα Χανιά, όπου σχεδιάζεται το κλείσιμο 6 εκ των 9 καταστημάτων, τα οποία χαρακτηρίζονται κερδοφόρα. Ειδική αναφορά έγινε στην κεντρική διανομή των Χανίων, η οποία παρουσιάζει ετήσια έσοδα 365.000 ευρώ έναντι εξόδων μόλις 82.000 ευρώ. «Μας λέτε ότι η κερδοφορία δεν είναι το μοναδικό κριτήριο. Πείτε μας ποιο είναι το άλλο», διερωτήθηκε ο βουλευτής, αποδίδοντας τις αποφάσεις σε σκόπιμη συρρίκνωση του δημόσιου αποτυπώματος.

Η παρέμβαση του Παύλου Πολάκη στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας δεν ήταν απλώς μια καταγραφή πεπραγμένων, αλλά ένα δριμύ «κατηγορώ» για διασπάθιση 280 εκατομμυρίων ευρώ και προετοιμασία του εδάφους για την πλήρη ιδιωτικοποίηση των ΕΛΤΑ, καλώντας την κυβέρνηση να απολογηθεί για την κατάρρευση ενός ιστορικού οργανισμού κοινής ωφέλειας.