Οι δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων κατά του κορονοϊού θα πρέπει να καταστεί δυνατό να μεταφερθούν με ταχύτητα και ασφάλεια, με τους επαγγελματίες να προετοιμάζονται για το γιγαντιαίο εγχείρημα προσπαθώντας να λύσουν τη δύσκολη εξίσωση.
Η ελπίδα για την επιτυχημένη αντιμετώπιση του κορονοϊού επαφίεται στην ανάπτυξη εμβολίων, όμως, μετά την «κούρσα» των επιστημόνων θα ακολουθήσει εκείνη των δικτύων διανομής. Αρκεί να αναφερθεί ότι θα πρέπει να παραχθούν 12 με 15 δισεκατομμύρια δόσεις, σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Φαρμακοβιομηχανιών.
«Τα σημερινά μοντέλα προβλέπουν ότι δεν θα υπάρχουν αρκετά εμβόλια για να καλύψουν τον παγκόσμιο πληθυσμό πριν από το 2023 ή 2024» εκτιμά το Duke University που παρακολουθεί την αναδυόμενη αγορά 200 περίπου υποψήφιων εμβολίων.
Ακολουθούν οι γρίφοι που θα πρέπει να λυθούν για να προχωρήσει η μεταφορά και η διανομή των εμβολίων με ασφάλεια.
Θα μεταφέρονται με τον ίδιο τρόπο τα εμβόλια;
Τα εργαστήρια ετοιμάζουν δύο τύπους εμβολίων: ορισμένα, όπως το εμβόλιο Pfizer/BioNTech, θα απαιτήσουν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες συντήρησης, μέχρι τους -80 βαθμούς Κελσίου, ενώ άλλα θα συντηρούνται σε πιο συμβατικές θερμοκρασίες μεταξύ -2 και -8 βαθμών Κελσίου.
Ο πρώτος τύπος εμβολίου, που παραπέμπει σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες μεταφοράς, «θα αφορά περί το 30% των δόσεων που θα διανεμηθούν στον κόσμο», εκτιμά, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ, ο Ματιέ Φρίντμπεργκ, γενικός διευθυντής της Ceva (όμιλος CMA-CGM).
Ειδικές συνθήκες μεταφοράς, αποθήκευσης απαιτούνται για το 70% του δεύτερου τύπου των εμβολίων καθώς πρόκειται πάντα για φάρμακα, ωστόσο, οι τεχνικές δυσκολίες είναι λιγότερες, σημειώνει.
Θα ταξιδέψουν με αεροπλάνο;
Τα μισά εμβόλια θα μεταφερθούν οδικώς από τον τόπο παραγωγής στον τόπο αποθήκευσης και μετά στα κέντρα για εμβολιασμούς, επισημαίνει.
Τα υπόλοιπα θα πρέπει να μεταφερθούν, αποθηκευτούν και διανεμηθούν με τρόπο που θα συνδυάζει αεροπορικά και χερσαία μέσα.
Οι αποστάσεις και το επείγον του χαρακτήρα θα κρίνει τα πάντα.
Πώς θα οργανωθεί η αεροπορική μεταφορά;
«Θα υπάρξει ανάγκη για την οργάνωση κάποιου είδους αερογέφυρας» λέει ο Γκλιν Χιουζ, υπεύθυνος cargo της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (Iata). Η μεταφορά μίας δόσης για κάθε κάτοικο του πλανήτη θα απαιτήσει 8.000 μεγάλα μεταγωγικά αεροσκάφη.
Για να υπάρξει μία ιδέα των όγκων, καθένα από τα 99 επιβατηγά μεγάλων αποστάσεων μπορεί να μεταφέρει 400.000 δόσεις, ενώ τα Boeing 777 cargo περισσότερο από ένα εκατομμύριο δόσεις.
«Οι εμπορικές πτήσεις με ικανότητα μεταφοράς φορτίου στον χώρο των αποσκευών πρέπει να αυξηθούν» λέει ο διευθυντής της Iata Αλεξάντρ ντε Ζουνιάκ. «Τα σύνορα θα πρέπει να είναι ανοικτά για να επιτρέψουν την διανομή».
Πάντως, σήμερα είναι ανεπαρκής η ικανότητα μεταφοράς cargo για την αντιμετώπιση της ζήτησης. Επίσης, η κατάρρευση των αερομεταφορών έχει περιορίσει την προσφορά, αφού το 60% των εμπορευμάτων μεταφέρεται στους χώρους των αποσκευών των εμπορικών πτήσεων.
Πώς θα γίνει η οργάνωση των μεταφορικών εταιρειών;
Ομάδες task force έχουν συγκροτηθεί σε όλα τα επίπεδα καθώς και ομάδες εργασίες σε επίπεδο κρατών, τομέων δραστηριότητας και επιχειρήσεων για να εξετάσουν την κατάσταση της αγοράς στον τομέα της συσκευασίας, των διαθέσιμων μέσων μεταφοράς, χερσαίων, αεροπορικών, θαλάσσιων.
Τα ίδια τα εργαστήρια θα πρέπει να ασχοληθούν με την πιστοποίηση των μέσων μεταφοράς κάτι που προσδίδει επιπλέον ιδιαιτερότητα.
«Η σειρά είναι ότι ένας θεσμός ή υγειονομική αρχή μίας χώρας συνεργάζεται με ένα εργαστήριο, το εργαστήριο δίνει πιστοποίηση της δικής του αλυσίδας μεταφοράς/αποθήκευσης και είναι δουλειά δική του και των υπεργολάβων αυτή η αλυσίδα μεταφοράς/αποθήκευσης να πληροί τα κριτήρια» λέει ο γενικός διευθυντής της Ceva.
Θα είναι όλος ο κόσμος έτοιμος;
«Μέχρι σήμερα υπάρχουν πολλοί άγνωστοι παράγοντες: οι ποσότητες προς μεταφορά, οι θερμοκρασίες, τα χρονοδιαγράμματα, τα σχήματα διανομής κ.λπ.
Όμως, οι επαγγελματίες του τομέα δηλώνουν ότι θα είναι έτοιμοι.
Τον περισσότερο καιρό, οι αλυσίδες μεταφοράς της φαρμακοβιομηχανίας περνούν απαρατήρητες, δηλώνει ο Ματιέ Φρίντμπεργκ, σημειώνοντας ότι η μεταφορά στους -80 βαθμούς Κελσίου υπάρχει ήδη για την μεταφορά οργάνων. «Αυτό που αλλάζει είναι ο όγκος και οι σχετικά σύντομοι χρόνοι».