Άρθρο του μετεωρολόγου Εμμανουήλ Λέκκα
Σήμερα, 22 Μαρτίου εορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα του Νερού ενώ αύριο 23 Μαρτίου εορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα της Μετεωρολογίας. Δύο εορταστικές ημέρες υψίστης σημασίας για την επιβίωση κάθε μορφής ζωής επάνω στον πλανήτη μας.
Το νερό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αγαθά, καθοριστικός παράγοντας όχι μόνο για τη ζωή του ανθρώπου αλλά και για κάθε μορφή ζωής επάνω στη Γη. Όλα τα οικοσυστήματα στον πλανήτη μας εξαρτώνται από την διαθεσιμότητα και την επάρκεια του νερού, ενώ γύρω από τις θάλασσες και τα ποτάμια συναντούμε και τους πιο σπουδαίους αρχαίους πολιτισμούς του ανθρώπου.
Ο εορτασμός της παγκόσμιας ημέρας του Νερού καθιερώθηκε το 1992 στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας. Φέτος ο εορτασμός αυτός είναι εστιασμένος στην άμεση, εύκολη και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στο νερό σε όλους τους κατοίκους της Γης (Leaving No one Behind), κάτι που εκτιμάται να υλοποιηθεί μέχρι το 2030. Για να υλοποιηθεί όμως ο στόχος αυτός θα πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα Διεθνών και Εθνικών φορέων, η εξασφάλιση, μέσω ορθολογικών διαχειριστικών προγραμμάτων, ικανών και ασφαλών ποσοτήτων νερού για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πληθυσμών, ιδιαιτέρως των αναπτυσσόμενων χωρών, καθώς είναι αδιανόητο σήμερα να φανταστούμε τη ζωή ενός ανθρώπου χωρίς πόσιμο νερό.
Τα στοιχεία του ΟΗΕ καταδεικνύουν την σημαντική προσπάθεια που πρέπει να πραγματοποιηθεί από όλους μας ώστε να βεβαιώσουμε ότι όλοι οι άνθρωποι, χωρίς διακρίσεις οποιασδήποτε φύσεως θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι :
· σχεδόν 2,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο στερούνται πρόσβασης σε ασφαλές νερό στην κατοικία τους
· τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού αντιμετωπίζουν σημαντική έλλειψη νερού για τουλάχιστον ένα μήνα τον χρόνο
- 1 στους 10 ανθρώπους του πλανήτη, ζουν χωρίς καθαρό νερό
- 1 στους 3 ανθρώπους, ζουν χωρίς αξιοπρεπείς συνθήκες υγιεινής
- Το 31% των σχολείων, σε Παγκόσμιο επίπεδο, δε διαθέτουν ασφαλές για την υγεία πόσιμο νερό
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας του πόσιμου νερού στον ευρωπαϊκό χώρο και την ευχερέστερη πρόσβαση σε αυτό, ιδίως ευάλωτων και περιθωριοποιημένων ομάδων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει προτείνει την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας προς την κατεύθυνση των παραπάνω στόχων, αναφέροντας συγκεκριμένες επικαιροποιήσεις. Λογικό όμως είναι ότι αντίστοιχα μέτρα συλλογικής ορθολογικής διαχείρησης του νερού θα πρέπει να λαμβάνονται σε Περιφερειακό αλλά ακόμη και σε τοπικό επίπεδο για την καλύτερη προστασία και ευημερία του Κοινωνικού συνόλου.
Αύριο Σάββατο 23 Μαρτίου εορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα της Μετεωρολογίας προς ανάμνηση της ημερομηνία ίδρυσης του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού. Ο εορτασμός αυτός έχει ως απώτερο σκοπό την παρουσίαση της συμβολής της επιστήμης της μετεωρολογίας στην ασφάλεια και την ευημερία της κοινωνίας. Σε εμάς τους Έλληνες έχει ιδιαίτερα μεγάλη αξία και τιμή το γεγονός ότι στο πρόσωπο του Αριστοτέλη, ο οποίος έχει καθιερωθεί Παγκόσμια ως ο “Πατέρας της Μετεωρολογίας”, τιμάται ουσιαστικά το αρχαιοελληνικό πνεύμα και οι προσπάθειες όλων των σπουδαίων αρχαίων Ελλήνων που άναψαν τα φώτα για την ανάδειξη της Μετεωρολογικής επιστήμης η οποία από τότε μεριμνούσε για την προστασία και την ευημερία των πολιτών. Εξυπηρετούσε όμως, με τον καλύτερο τρόπο και τις ανάγκες του Δημοκρατικού πολιτεύματος.
Ο φετινός εορτασμός της Παγκόσμιας ημέρας της Μετεωρολογίας έχει σαν θέμα : « Ο Ήλιος, η Γη και ο Καιρός » θέλοντας ουσιαστικά να τονίσει τη τεράστια συνεισφορά του ήλιου στις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα καθημερινά στην ατμόσφαιρα της Γης για την δημιουργία του καιρού που είναι επωφελής για την επιβίωση μας.
Ο Ήλιος, μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας, εξασφαλίζει αποκλειστικά αλλά και καθημερινά την ενέργεια που εξουσιάζει κάθε μορφή ζωής στη Γη. Δρομολογεί τον καιρό, τα ωκεάνια ρεύματα και τον υδρολογικό κύκλο. Διαμορφώνει τη διάθεση μας και τις επηρεάζει τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Είναι η έμπνευση για τη μουσική, την ποίηση, τη φωτογραφία και πολλές άλλες τέχνες. Ο Ήλιος είναι ένα αστέρι, ακριβώς όπως αυτά που μπορούμε να δούμε στον νυχτερινό ουρανό, αλλά πολύ, πολύ πιο κοντά. Βρίσκεται σχεδόν 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, είναι η καρδιά του ηλιακού μας συστήματος και διατηρεί τη Γη μας αρκετά ζεστή για να μπορεί να αναπτυχθεί κάθε μορφής ζωή επάνω σε αυτήν. Για πάνω από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, αυτή η ζεστή σφαίρα αποτελεί την κινητήρια δύναμη του καιρού, του κλίματος και της ζωής στον πλανήτη μας.
Η κλίση του άξονα της Γης σε σχέση με την τροχιά του γύρω από τον Ήλιο καθορίζει τη διάρκεια του φωτός της ημέρας και την ποσότητα του ηλιακού φωτός που λαμβάνεται σε οποιοδήποτε γεωγραφικό πλάτος, από τις πολικές έως τις ισημερινές περιοχές. Αυτές οι αλλαγές προκαλούν τον ετήσιο κύκλο των εποχών και τις σχετικές μεταβολές της θερμοκρασίας. Η ισημερία στο βόρειο ημισφαίριο εκδηλώνεται δύο φορές το χρόνο, περίπου στις 20 Μαρτίου (την εαρινή ισημερία) και περίπου στις 22 Σεπτεμβρίου (η φθινοπωρινή ισημερία). Εμφανίζονται μεταξύ των καλοκαιρινών και χειμωνικών ηλιοστασίων που σηματοδοτούν το σημείο που ο ήλιος διασχίζει το μονοπάτι του ισημερινού και τοποθετείται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό ανάμεσα στο βόρειο και το νότιο ημισφαίριο. Εκτός από τον ισημερινό, οι ισημερίες είναι οι μοναδικές ημερομηνίες με ίσο φως της ημέρας και σκοτεινό. Στον ισημερινό, όλες οι ημέρες του έτους έχουν τον ίδιο αριθμό ωρών φωτός και σκοταδιού.
Ο καιρός, το κλίμα και ο Ήλιος “συνωμοτούν” θετικά σε ολόκληρο το σύμπαν προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιβίωση μας. Χρέος δικό μας είναι να σεβαστούμε το φυσικό μας Περιβάλλον, σε Παγκόσμια κλίμακα καθώς και σε τοπικό επίπεδο, προκειμένου να διασφαλίσουμε την επιβίωση μας στις διαρκώς μεταλλασσόμενες συνθήκες που κάθε φορά απαιτούν την ομαλή προσαρμογή μας.