Άρθρο στην ιστοσελίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) για την ιστορία της Ντοά και το ταξίδι της από την Αίγυπτο ως την Ευρώπη.
Η 19χρονη Ντοά αλ Ζάμελ έφυγε από το σπίτι της στη Συρία, με την ελπίδα να βρει ασφάλεια κι ένα καλύτερο μέλλον. Κατέληξε στα νερά της Μεσογείου, να παλεύει απεγνωσμένα για να σώσει τη ζωή της και να χάνει τον αρραβωνιαστικό της.
Η Ντοά δεν έχει ακόμη ξεπεράσει το τραύμα που βίωσε στις 10 Σεπτεμβρίου, όταν ένα άγνωστο σκάφος εμβόλισε τη μηχανότρατα στην οποία επέβαινε, μαζί με περισσότερα από 500 άτομα, μεταξύ των οποίων πολλές γυναίκες και παιδιά που ονειρευόταν να φτάσουν στην Ευρώπη. Το πλοιάριό τους βυθίστηκε γρήγορα στα ανοικτά των ανατολικών ακτών της Μάλτας. Μόλις 11 άνθρωποι επέζησαν.
Η νεαρή γυναίκα επέδειξε τεράστιο θάρρος σώζοντας ένα μικρό παιδί και προσπαθώντας να κρατήσει ένα ακόμη στη ζωή, κατά τη διάρκεια των τριών ημερών που πέρασε στο νερό, πριν διασωθεί από ένα ελληνικό πλοίο και μεταφερθεί στην Κρήτη. Όπως αναφέρει, πλέον είναι ακόμη πιο αποφασισμένη να φτάσει στη Σουηδία, όπου βρίσκονται συγγενείς της.
Η αντοχή και η επιμονή της να επιβιώσει και να επιχειρήσει να σώσει κι άλλους συνεπιβάτες της έχουν εμπνεύσει πολλούς ανθρώπους στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών αρχών στα Χανιά της Κρήτης, όπου μετέβη όταν διασώθηκε από ένα ελικόπτερο του ελληνικού Ναυτικού. Η κοινή γνώμη στην περιοχή υποστηρίζει ότι πρέπει να δοθεί ελληνική ιθαγένεια στην Ντοά για τη γενναιότητά της.
«Αυτό που έκανε –ότι κατέστειλε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και προσπάθησε να σώσει δύο παιδάκια– είναι εκπληκτικό», δήλωσε ο Δημήτρης Νικολακάκης, διευθυντής Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων.
Η ιστορία της Ντοά ξεκινά στη Dera’a, μια πόλη της νοτιο-δυτικής Συρίας, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια εννεαμελή οικογένεια. Καθώς ο πόλεμος κλιμακωνόταν, το 2012 η οικογένειά της αποφάσισε να διαφύγει στη γειτονική Ιορδανία, πριν πάρει το δρόμο προς την Αίγυπτο. Η Ντοά ήταν τότε μόλις 16 ετών.
Για δυόμισι χρόνια, έζησε στο θέρετρο Gamasa στη βόρεια Αίγυπτο, όπου εργαζόταν ως μοδίστρα για να βοηθήσει τον πατέρα της να συμπληρώσει το εισόδημα που είχε ως κουρέας. Καθώς όμως η Ντοά πίστευε ότι δεν υπάρχει μέλλον στη Συρία ή την Αίγυπτο, αποφάσισε –όπως χιλιάδες άλλοι– να επιχειρήσει να φθάσει ακτοπλοϊκώς στην Ευρώπη, παρά τις ειδήσεις για όλο και πιο φρικτά ναυάγια και θανάτους στην ανοικτή θάλασσα.
«Τρεις χιλιάδες άνθρωποι έχουν πνιγεί μέχρι στιγμής φέτος στη Μεσόγειο. Είναι απίστευτο το γεγονός ότι τόσες ζωές χάνονται τόσο τραγικά, κυριολεκτικά στο κατώφλι της Ευρώπης», δήλωσε ο Laurens Jolles, περιφερειακός αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) για τη Νότια Ευρώπη.
Ωστόσο η Ντοά και ο αρραβωνιαστικός της, Μπασέμ, έμμειναν στην απόφασή τους και βρήκαν θέση σε μια μηχανότρατα που χρησιμοποιούνταν για την παράτυπη διακίνηση προσφύγων και μεταναστών από την Αίγυπτο στη νότια Ευρώπη. Τέσσερις ημέρες μετά τον απόπλου της μηχανότρατας από τη Damietta στο Δέλτα του Νείλου, ένα άλλο σκάφος τη σταμάτησε μεσοπέλαγα. «Οι επιβάτες του μας ζήτησαν να σταματήσουμε. Έριχναν καταπάνω μας κομμάτια ξύλου και μετάλλου κι έβριζαν τον καπετάνιο μας», διηγείται η Ντοά. «Το σκάφος μας αρνήθηκε να σταματήσει – κι εκείνοι μας περικύκλωσαν και μας εμβόλισαν. Περίμεναν μέχρι να βυθιστεί το πλοίο μας και έφυγαν».
Η μηχανότρατα βυθίστηκε μέσα σε λίγα λεπτά. Οι περισσότεροι επιβάτες βρίσκονταν κάτω από το κατάστρωμα. «Ορισμένοι άρπαξαν τα σκοινιά που κρέμονταν από τα κατάρτια για να σωθούν. Άλλοι έγιναν κομμάτια από την προπέλα, όταν έπεσαν στο νερό. Οι περισσότεροι πνίγηκαν», αναφέρει η Ντοά. «Προερχόμασταν από το Σουδάν, την Αφρική, την Αίγυπτο και τη Συρία. Κάποιοι έρχονταν από τη Λιβύη, κι άλλοι ήταν Παλαιστίνιοι από τη Γάζα».
Η Ντοά βρέθηκε στο νερό μαζί με περίπου 100 επιζώντες, οι οποίοι ήταν σοκαρισμένοι και σε κατάσταση σύγχυσης από τη δολοφονική συμπεριφορά που μόλις είχαν αντιμετωπίσει. Άρπαξε ένα σωσίβιο και κοίταξε γύρω της για να βρει τον αρραβωνιαστικό της. Τότε συνειδητοποίησε ότι εκείνος μάλλον είχε βυθιστεί μαζί με το πλοίο.
Για τρεις ημέρες, οι επιζώντες επέπλεαν στη Μεσόγειο χωρίς τροφή ή πόσιμο νερό. Βρίσκονταν στο έλεος των ανέμων και των ρευμάτων – και σταδιακά άρχισαν να πεθαίνουν. «Μερικοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από το άγχος. Άλλοι το επεδίωξαν.», σημειώνει η Ντοά. «Ένας άνδρας έβγαλε μόνος του το σωσίβιό του και πνίγηκε. Κάποιοι πέθαναν από φόβο κι άλλοι από το κρύο. Ο καιρός ήταν φουρτουνιασμένος. Είχε συννεφιά και κρύο».
Κάποιοι επιζώντες άρχισαν να ζητούν από τη Ντοά να αναλάβει τη φροντίδα των παιδιών τους. Ένας άνδρας παρέδωσε την ενός έτους εγγονή του στη Ντοά, που την κράτησε στο σωσίβιό της. «Στη συνέχεια, μια μητέρα ήρθε με το 18 μηνών κοριτσάκι και το εξάχρονο αγοράκι της και μου ζήτησε να αναλάβω τη φροντίδα του μωρού. Το κράτησα και αυτό. Είδα τον παππού, τη μητέρα και το αγοράκι να πεθαίνουν».
Η Ντοά αναφέρει ότι ο στόχος της να κρατήσει τα δυο παιδιά στη ζωή αύξησε την αποφασιστικότητά της να επιβιώσει. Διασώθηκε από ένα πλοίο με λιβεριανή σημαία, περίπου 90 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Κρήτης στις 13 Σεπτεμβρίου. «Το ενός έτους κοριτσάκι πέθανε λίγο πριν από την περισυλλογή», για τη μεταφορά τους στα Χανιά. Το άλλο παιδί διασώθηκε και ανάρρωσε.
Ο Laurens Jolles από την Υ.Α. δήλωσε ότι η δοκιμασία της Ντοά και ο αριθμός των ανθρώπων που πνίγηκαν αποτελούν μια ακόμη ένδειξη της ανάγκης μεγαλύτερης δράσης για να επιλυθεί το πρόβλημα των ανθρώπων που διακινδυνεύουν τα πάντα για να φτάσουν στην Ευρώπη. «Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για κοινή ευρωπαϊκή κινητοποίηση, με βάση τη συνεργασία μεταξύ των κρατών και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης», σημείωσε.
«Προς το παρόν, πρέπει να διατηρηθεί η ικανότητα για αποτελεσματικές επιχειρήσεις διάσωσης, με στόχο να μη χαθούν άλλες ζωές, ελλείψει άλλων διαθέσιμων εναλλακτικών», τόνισε ο κ. Jolles κάνοντας σαφή αναφορά στη δράση του ιταλικού ναυτικού, το οποίο έχει διασώσει 150.000 ανθρώπους στη θάλασσα από τα τέλη Οκτωβρίου 2013, συμπεριλαμβανομένων πολλών ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας.
Η Ντοά, εν τω μεταξύ, περιμένει να δει τι της επιφυλάσσει το μέλλον, μετά το ταξίδι που της κόστισε τόσα πολλά. Πρόσφατα μετακόμισε από τα Χανιά στην ηπειρωτική Ελλάδα και διαμένει σε μια ελληνική οικογένεια, ενόσω οι αρχές επιχειρούν να εντοπίσουν την οικογένειά της στη Σουηδία.