«Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον
και πάντα τα εντός μου, το όνομα
το άγιον αυτού· ευλόγει, η ψυχή μου τον Κύριον»
(ψαλμ. 102, 1-2)
Γράφει ο αρχιμανδρίτης ΙΓΝΑΤΙΟΣ Θ. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ
θεολόγος – τ. Λυκειάρχης Ανάμεσα στους ψαλμούς του Δαυίδ είναι και οι λεγόμενοι ευχαριστηριακοί ή δοξολογικοί.
Κάθε χριστιανός αισθάνεται την ψυχική ανάγκη να ευχαριστεί τον Θεόν για ότι καλό του έκανε, ή για ότι κακό δεν του συνέβη.
Κάνοντας αυτές τις σκέψεις βρισκόμενος σε κάποιο χωριό και συζητώντας με μια ευγενική ψυχή, που πέρασε κάποιες σοβαρές δυσκολίες και περνούσε κάτι άλλες, μου είπε πολλές φορές «δόξα τω Θεώ». Το έλεγε και το πίστευε. Μετά δύο – τρείς ημέρες, ξεφυλλίζοντας μια Αθηναϊκή εφημερίδα, είδα ένα ολοσέλιδο άρθρο πλαισιωμένο και κοσμούμενο από τρείς φωτογραφίες δύο πανηγυρίζοντων (ναών και μια ενός Μοναστηριού του Αγίου Όρους και με τίτλο «Αξίζει να λέμε «Δόξα τω Θεώ;»».
Θα ήθελα αντί εμού να το μεταφέρω κάπως περιληπτικά, λόγω χώρου, για να ακουσθεί και μια άλλη φωνή. Ήδη στην αρχή αναφέραμε ένα κομμάτι από τον 102 ψαλμόν του Δαυίδ, που ανήκει στον λεγόμενον «εξάψαλμον» του όρθρου.
Και ερχόμαστε στο άρθρο: «…. Την τόσο βαθιά και ιερή αυτή φράση την αναφέρουμε συχνά και μάλιστα, όταν η υγεία μας ή η δουλειά μας πάει καλά, οι περιστάσεις μας είναι ευνοϊκές ή οι σχέσεις μας με άλλους πηγαίνουν καλά, όλα όπως επιθυμούμε. Και θα πρέπει τότε να εννοούμε τι λέμε, να το αισθανόμαστε και όχι να επαναλαμβάνουμε μια φράση από συνήθεια ή τυπικισμό, ασυναίσθητα…
Δοξάζομε τον Θεό σημαίνει ότι γνωρίζοντας και αναγνωρίζοντας την φιλανθρωπία και αγαθότητά του και την φροντίδα του για εμάς – ο καθένας ατομικά για τον εαυτό του – τον θεωρούμε ανώτερο από τον εαυτό μας, δίνουμε την υψίστη τιμή σ’ αυτόν ως δημιουργήματά μας. Τον τοποθετούμε πάνω από τον εαυτό μας, πάνω από κάθε επιδίωξή μας, πάνω από καθετί το ανθρώπινο.
…Γιατί η αγάπη Του και η αγαθότητά του για εμάς τους ανθρώπους είναι άπειρη και απερίγραπτη. Πιστεύουμε και παραδεχόμαστε για τους εαυτούς μας την αγάπη του Θεού και έτσι τον μεγαλύνουμε, το οποίο σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε για τον εαυτό μας, το μεγαλείον Του και του δίνουμε την ανώτερη θέση στην καρδιά μας.
Πιστεύουμε και παραδεχόμαστε για τους εαυτούς μας την αγάπη του Θεού πατέρα για εμάς τα πλάσματά του, οι οποίοι μπορούμε να είμαστε και παιδιά Του όπως αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (α’ 12). Γι’ αυτή Του την αγάπη τον δοξάζουμε, δηλ. Τον ευχαριστούμε και τον ευγνωμονούμε.
Δοξάζουμε το Θεό σημαίνει ακόμη ότι επιζητούμε τη δική Του δόξα, τόσο με την πρακτική μας ζωή ως αληθινοί χριστιανοί, όσο και με το να κάνουμε γνωστή και σε άλλους την αγάπη και τη χάρη Του, που μας δίνει δια του Χριστού.
Ακόμη δοξάζουμε τον Θεό σημαίνει εκφράζουμε την λατρεία μας προς Αυτόν ως τον μόνον αληθινό Θεό… χαρίζοντάς μας αυτό τώρα την αιώνιο ζωή, όπως αναφέρει ο αψευδής λόγος Του και ο οποίος Θεός δικαιούται της λατρείας μας ως ο μόνος αληθινός Θεός.
Και επίσης η φράση αυτή «δόξα τω Θεώ» ειπωμένη με πίστη και επίγνωση σημαίνει ότι εκφράζουμε στον Θεό την αγάπη μας την οποία ο ίδιος « εκχέει μέσα στην καρδιά μας» (Ρωμ. Ε’ 5), αφού επίσης σ’ αυτήν αναφέρεται ότι «…. Μας αγάπησε πρώτος» (Α’ Ιωαν. δ’ 19), διότι εμείς λόγω της ξεπεσμένης μας φύσης ήταν αδύνατον να τον αγαπήσουμε.
Όμως για να μπορέσουμε ευσυνείδητα να λέμε «δόξα τω Θεώ», πρέπει να καθαριστεί το πνεύμα μας από ιδέες και αντιλήψεις, που μας δίνουν μια παρεξηγημένη ιδέα περί του Θεού και δημιουργούν αμφιβολίες για την αγάπη και τη δικαιοσύνη Του. Η αγάπη Του και ο χαρακτήρας του Θεού εκτίθενται στην Αγία Γραφή. Ο Θεός μας αποκαλύπτει ότι μας δημιούργησε όμοιους με τον εαυτό Του, με προορισμό, να ζούμε σ’ όλη την αιωνιότητα μαζί Του ευτυχισμένοι. Πιστεύοντας αυτό, Τον δοξάζουμε τώρα και στην αιώνια παρουσία Του θα μας δοξάσει και Εκείνος , όπως μας υπόσχεται.
Δίνουμε λοιπόν, με την συγκατάθεση της συνείδησής μας και του πνεύματός μας δόξα στον Θεό για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, όπου με όλη την ανθρώπινη αδυναμία σκιαγραφήθηκε κάπως το πρόσωπο του Δημιουργού – Σωτήρα και ο χαρακτήρας Του και με όλη αυτή την επίγνωση καταλήγομε ότι πραγματικά αξίζει να δοξάζουμε τον Θεό».
«Δόξα τω Θεό»: Ένα χρέος μας προς τον φιλάνθρωπον Θεόν – Πατέρα μας για ότι ευχάριστο ή δυσάρεστο αντιμετωπίζομε, φθάνει να γίνεται το θέλημα Του. Μια αναγκαιότητα της χριστιανής ψυχής μας για ύμνον και δοξολογίας προς ότι πιο πολύ και πάνω από όλα αγαπάμε, δηλ. τον Πατέρα και Θεόν μας.