Οι βιολόγοι θεωρούσαν ανέκαθεν ότι ένα έμβρυο χρειάζεται μία ζωντανή μήτρα για να αναπτυχθεί. Ίσως, όμως, πρέπει να αναθεωρήσουν, καθώς επιστήμονες στο Ισραήλ πέτυχαν να μεγαλώσουν περισσότερα από χίλια έμβρυα ποντικών μέσα σε μία μηχανική μήτρα επί έξι ημέρες, κάτι που για πρώτη φορά επιτυγχάνεται. Το επίτευγμα φέρνει πιο κοντά στην πραγματικότητα την επιστημονική φαντασία σχετικά με ανθρώπους που γεννιούνται από τεχνητές μήτρες ή όπως σχολιάζει ο ΜΙΤ Τechnology Review ”οι άνθρωποι μπορεί να ’ναι οι επόμενοι”.
Οι ερευνητές του σημαντικότερου ισραηλινού επιστημονικού ινστιτούτου Weizmann, με επικεφαλής τον δρα Τζέικομπς Χάνα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», απέσπασαν τα έμβρυα από τις μήτρες των μητέρων τους μετά την πέμπτη ημέρα της κυοφορίας και μετέφεραν τα έμβρυα στη μηχανική μήτρα, όπου συνεχίστηκε κανονικά η ανάπτυξή τους για άλλες έξι ημέρες.
Τα έμβρυα της τεχνητής μήτρας (οι καρδιές των οποίων φαίνεται να χτυπούν στο βίντεο που δημοσιοποίησε το ινστιτούτο), έφθασαν περίπου έως το μισό της ανάπτυξής τους επειδή μετά το πείραμα διακόπηκε σκοπίμως. Όπως διαπιστώθηκε δεν διέφεραν από εκείνα της φυσικής μήτρας και έμοιαζαν τελείως φυσιολογικά, με ανάπτυξη της καρδιάς και όλων των άλλων οργάνων τους, των άκρων, του νευρικού και του κυκλοφορικού συστήματός τους.
Η τεχνητή μήτρα, προϊόν επταετούς έρευνας, τροφοδοτεί τα έμβρυα με θρεπτικά υγρά, οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα, ενώ τα λικνίζει αργά, ώστε να μην κολλήσουν στα τοιχώματά της και να μην παραμορφωθούν. Η φυσική κύηση στα ποντίκια διαρκεί περίπου 20 ημέρες, πριν μπορέσουν να επιβιώσουν έξω από τη μήτρα της μητέρας τους. Οι επιστήμονες σταμάτησαν την ανάπτυξη των εμβρύων την 11η ημέρα, καθώς κρίθηκε ότι προς το παρόν υπήρχαν δυσκολίες για να ολοκληρωθεί η πλήρης ανάπτυξη μέσα στην τεχνητή μήτρα.
Για «πραγματικά αξιοσημείωτο επίτευγμα» έκανε λόγο ο αναπτυξιακός βιολόγος Πολ Τέσαρ της Ιατρικής Σχολής του αμερικανικού Πανεπιστημίου Case Western Reserve, ενώ ο βιολόγος Αλεξάντερ Μάισνερ του γερμανικού Ινστιτούτου Μοριακής Γενετικής Μαξ Πλανκ του Βερολίνου ανέφερε πως «είναι εντυπωσιακό ότι προχώρησαν τόσο πολύ», γεγονός που χαρακτήρισε «μείζον ορόσημο».
Ήδη, οι Ισραηλινοί ερευνητές δήλωσαν ότι προχώρησαν περισσότερο από ό,τι περιγράφουν στην επιστημονική δημοσίευσή τους, καθώς πήραν γονιμοποιημένα ωάρια από τα θηλυκά τρωκτικά αμέσως μετά τη γονιμοποίηση (από την ημέρα μηδέν της ανάπτυξης του εμβρύου και όχι από την πέμπτη) και τα μεγάλωσαν στην τεχνητή μήτρα έως την 11η ημέρα.
Το επόμενο βήμα, η χρήση της μηχανικής μήτρας μετά την 11η ημέρα, θα απαιτήσει βελτίωση των θρεπτικών υγρών ή τεχνητή παροχή αίματος. Η τεχνητή μήτρα, μεταξύ άλλων, θα βοηθήσει τους αναπτυξιακούς βιολόγους να κατανοήσουν καλύτερα το πώς ένα μοναδικό κύτταρο, το γονιμοποιημένο ωάριο, μπορεί να παράγει όλους αυτούς τους διαφορετικούς εξειδικευμένους τύπους κυττάρων στο σώμα.
«Στο μέλλον, δεν είναι παράλογο ότι μπορεί να έχουμε τη δυνατότητα να αναπτύξουμε ένα ανθρώπινο έμβρυο από τη γονιμοποίηση έως τη γέννηση, πλήρως, εκτός της φυσικής μήτρας. Βέβαια, κατά πόσο αυτό είναι σωστό αποτελεί ένα ερώτημα για τους ηθικούς φιλοσόφους, τις ρυθμιστικές Αρχές και την κοινωνία», τόνισε ο Τέσαρ. Προς το παρόν, πάντως, είναι πολύ πρόωρο να γνωρίζει κανείς κατά πόσο -πράγματι- ένα ανθρώπινο έμβρυο είναι σε θέση να αναπτυχθεί εκτός της βιολογικής μήτρας.
Πηγές: Nature, ΜΙΤ Technology Review, Weizmann Institute, ΑΠΕ-ΜΠΕ